Szkoły polskie w Prusach Wschodnich w latach 1929-1939
Szkoły polskie w Prusach Wschodnich w latach 1929-1939 | |
| |
Budynek szkoły polskiej w Pluskach, źródło: [2] [20.11.2014]
| |
Data założenia: | 1928 |
Poziom szkoły: | elementarny |
Adres: | Prusy Wschodnie |
Szkoły polskie w Prusach Wschodnich w latach 1929-1939 – prywatne katolickie szkoły z polskim językiem wykładowym w Prusach Wschodnich. Istniały w latach 1929-1939. Było ich szesnaście, w tym piętnaście na Warmii i jedna na Mazurach.
Spis treści
Tradycje szkolnictwa polskiego w Prusach Wschodnich
Po likwidacji języka polskiego w 1873 roku w Prusach Wschodnich zorganizowano pierwsze szkoły polskie na Warmii w 1920 roku. Kolejne próby krzewienia polskości to przykłady powstawania polskich przedszkoli na Warmii w Prusach Wschodnich (1927–1939).
Regulacje prawne
W 1928 roku wprowadzono w życie „Ordynację dotyczącą uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej”, która zezwalała na zakładanie i prowadzenie w Niemczech prywatnych szkół z polskim językiem wykładowym.
Władze oświatowe
Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię
Nauczyciele
Do pracy w szkolnictwie polskim przyjmowano najbardziej doświadczonych nauczycieli z pełnymi kwalifikacjami zawodowymi. Nauczycielom stawiano też wysokie wymagania moralne i społeczne. Musieli odznaczać się samodzielnością w pracy, zdolnościami organizatorskimi i umiejętnością nawiązywania kontaktów społecznych.
Wykaz szkół polskich
Wykaz katolickich szkół prywatnych z polskim językiem nauczania na Warmii:
- Katolicka Szkoła Polska w Brąswałdzie
- Katolicka Szkoła Polska w Chaberkowie
- Katolicka Szkoła Polska w Gietrzwałdzie
- Katolicka Szkoła Polska w Giławach
- Katolicka Szkoła Polska w Jarotach
- Katolicka Szkoła Polska w Lesznie
- Katolicka Szkoła Polska w Nowej Kaletce
- Katolicka Szkoła Polska w Olsztynie
- Katolicka Szkoła Polska w Pluskach
- Katolicka Szkoła Polska w Purdzie
- Katolicka Szkoła Polska w Skajbotach
- Katolicka Szkoła Polska w Stanclewie
- Katolicka Szkoła Polska w Unieszewie
- Katolicka Szkoła Polska w Worytach
- Katolicka Szkoła Polska w Wymoju
Wykaz katolickich szkół prywatnych z polskim językiem nauczania na Mazurach:
Uczniowie
Uczniami szkół polskich były dzieci w wieku od 6 do 14 lat. Dzieci te pochodziły z rodzin rolników oraz robotników leśnych, rolnych i przemysłowych. W Olsztynie do szkoły polskiej uczęszczały też dzieci z rodzin inteligenckich, związanych z ruchem polskim.
Ciekawostki
Historii polskiego szkolnictwa w Prusach Wschodnich i jego roli w podtrzymywaniu polskiej tożsamości oraz świadomości narodowej Warmiaków i Mazurów poświęcona jest wystawa otwarta w Domu Gazety Olsztyńskiej w Olsztynie.
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
http://www.muzeum.olsztyn.pl/przyznajac-sie-do-polskosci-szkoly-polskie-na-warmii-i-mazurach-1929-1939,1504 [20.11.2014]