Katolicka Szkoła Polska w Jarotach

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Katolicka Szkoła Polska w Jarotach

Data założenia: 12 sierpnia 1930 r.
Poziom szkoły: podstawowy
Adres: Jaroty

Katolicka Szkoła Polska w Jarotach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1939 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był nauczyciel Lucjan Latosiński.

Historia

Szkoła polska w Jarotach została otwarta 12 września 1930 r. Początkowo mieściła się w domu Jakuba Wieczorka, z czasem przeniesiono ją do budynku Jakuba Barczewskiego. Pierwszym kierownikiem szkoły był Lucjan Latosiński z Wielkopolski. Uczył on dziesięcioro dzieci. W 1932 r. przeniesiono go do Katolickiej Szkoły Polskiej w Stanclewie.

Nowym kierownikiem szkoły w Jarotach został Konrad Sikora. Działał on w Towarzystwie Nauczycieli Polskich w Niemczech, publikował artykuły na łamach "Poradnika Nauczycielskiego" i "Gazety Olsztyńskiej". Prowadził kapelę ludową, uporządkował bibliotekę, przygotowywał występy chóralne. Wraz z żoną Febronią występował w chórze im. Feliksa Nowowiejskiego. W 1935 r. podjął się opieki nad powstałą drużyną harcerską. Sikora odpierał ataki na szkołę polską. Niestety przed ostatnim z nich nie udało się obronić. W sierpniu 1939 r. na szkołę napadła młodzież, dokonując zniszczeń całego lokalu. Niedługo potem nauczyciela aresztowano i osadzono w obozie koncentracyjnym w Hohenbruch. Szkoła polska w Jarotach została zamknięta 31 sierpnia 1939 r.

Cele i zadania

Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929 r.

Kadra pedagogiczna

Kierownikami i jednocześnie nauczycielami szkoły byli:

  • Lucjan Latosiński
  • Konrad Sikora

Osiągnięcia

Drużyna chłopców ze szkoły w Jarotach zajęła drugie miejsce w pierwszych mistrzostwach sportowych Warmii, które odbyły się 22 września 1935 r. w Pluskach.

Uczniowie i absolwenci

Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Jarotach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1939 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:

  • 1930 – 10 osób
  • 1931 – 11 osób
  • 1932 – 9 osób
  • 1933 – 10 osób
  • 1934 – 7 osób
  • 1935 – 12 osób
  • 1936 – 10 osób
  • 1937 – 12 osób
  • 1938 - 10 osób
  • 1939 – 13 osób

Absolwentami Katolickiej Szkoły Polskiej w Jarotach, którzy kontynuowali dalszą naukę, są: Andrzej Maczuga, Alojzy Malewski, Jan Grzywaczewski.

Tablica pamiątkowa

9 czerwca 1957 r. Edward Turowski dokonał w Jarotach odsłonięcia tablicy pamiątkowej z napisem:

"W tym domu w latach 1930-1939

Mieściła się szkoła polska

Pomimo terroru i prześladowań

Uczyli w niej ugruntowując polskość

Lucjan Latosiński

Konrad Sikora".

Tablica pamiątkowa mieści się na posesji przy ul. Jarockiej 47 w Olsztynie. Informuje, że w tym miejscu istniała szkoła polska w Jarotach.

Ciekawostki

12 kwietnia 1969 r. z okazji 40-lecia szkolnictwa polskiego na Warmii, Mazurach i Powiślu w uroczystościach, które odbywały się w Szkole Podstawowej w Jarotach, udział brał Konrad Sikora. W kronice szkolnej zanotował wspomnienia z tego jubileuszu.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.

Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.

Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.

polskaniezwykla.pl [23.03.2014]

Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939), [w:] Dziecko w historii – wątek korczakowski, red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.