Jan Jagiełko

Jan Jagiełko
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1884 r. Leleszki
Data i miejsce śmierci	20 stycznia 1942 r. Hartheim

Jan Jagiełko (ur. 8 czerwca 1884 r. w Leleszkach, zm. 20 stycznia 1942 r. w Hartheim) – kupiec, wybitny działacz polityczno-społeczny na Warmii i Mazurach.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Uczył się w zawodzie kupieckim. Ukończył też kurs dla działaczy plebiscytowych w Warszawie.

Praca

Jan Jagiełko pracował jako agent handlowy firmy Cegielskiego w Poznaniu. Prowadził hurtownię tytoniu, księgarnię i posiadał koncesję na detaliczną sprzedaż alkoholu.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Jan Jagiełko w 1918 r. był członkiem tajnej organizacji wojskowej, której celem było przygotowywanie powstania na Warmii, Mazurach i Powiślu. Został aresztowany i uwięziony przez Niemców. Po wyjściu z więzienia nielegalnie przekroczył granicę. Na Mazurach został ponownie aresztowany we wrześniu 1919 r.

Po uwolnieniu rozwinął aktywną działalność na rzecz sprawy polskiej w charakterze sekretarza Mazurskiego Związku Ludowego założonego 19 listopada 1919 r. Będąc członkiem delegacji mazurskich, w 1920 r. zwiedził wiele miast w Polsce. Wstąpił też po plebiscycie do socjaldemokratycznej Partii Niemiec. Pełnił też funkcję, od lutego 1922 r., członka zarządu Samopomocy Mazurskiej. Gdy ta organizacja, jesienią 1923 r., została zdelegalizowana, Jagiełko został wiceprezesem Zjednoczenia Mazurskiego. Zamieszkał wówczas we wsi Szyba w powiecie ełckim (obecnie jedna z dzielnic Ełku). Tam współpracował z "Mazurskim Przyjacielem Ludu" i G. Leydingiem (juniorem). Był też członkiem delegacji porozumiewawczej na konferencję ze Związkiem Mazurów (Masurenbund) w Ełku w 1924 r. Szykanowany przez władze niemieckie opuścił Prusy Wschodnie i osiadł w Działdowie (1924 r.).

Bibliografia

Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa.
Leksykon Historii Polski, red. Michał Czajka, Marcin Kamler, Witold Sienkiewicz, Warszawa 1995.
Szkice olsztyńskie, red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.