Burszewo

Burszewo
Burszewo na starej fotografii, źródło: Rowery Olsztyn, 12.09.2013.
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Sorkwity
Sołectwo	Burszewo
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Burszewo
Położenie na mapie Polski Burszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Burszewo (Burszewy, niem. Prußhöfen, Burschoewon, Burschewen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity, gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy: Jezioro Stromek, Jezioro Warpuńskie, Jezioro Zyndackie, Jezioro Gielądzkie, Jezioro Lampasz. Wzdłuż Jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia zbocza. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Burszewo powstało ok. 1440 r. jako osiedle pruskie. Przy lokacji wieś nazwano Falkenhaym. Dwóch braci Tolkeymirów otrzymało tu 44 włóki ziemi. Bracia zostali zobowiązani do dwóch służb w ciężkiej zbroi. Nazwa wsi Prusewo pochodzi od trzech właścicieli Prusinskich, którzy w XVI w. byli najzamożniejszymi wśród tutejszych osadników. Prusewo zamieniono na Burszewo, w wyniku przemian językowych. W 1526 r. Jerzy von Mangmeister – starosta sześcieński sprzedał Tomaszowi i Piotrowi Sokołowskiemu 40 włók dóbr burszewskich. W 1550 r. wieś należała do 8 właścicieli: Tomasza Sokołowskiego, Szymona Prusińskiego, Lenarta Prusińskiego, Jana Prusińskiego, Pawła Uszeńskiego, Jana Franca, Marcina Niklasza i Jakuba Ruski. Zobowiązani oni byli do służby wojskowej. Zwolniono ich od szarwarku i płużnego w zamian za posługę przy psach i koniach w czasie polowań. W 1737 r. powstała we wsi szkoła. Zabudowa wsi przyjęła kształt nieregularny.

W 1785 r. we wsi były 32 domy, w 1815 r. – 44 dymy, a w 1838 r. – 33 dymy. W 1815 r. mieszkało tu 228 osób,w 1838 r. – 370, a w 1939 r. - 535. Do 1866 r. wieś należała do parafii w Szestnie, a potem w Warpunach.

Ludzie związani z miejscowością

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Monika Banach.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn, 1975, 488 ss.

Kinlis (dyskusja) 18:32, 19 wrz 2013 (CEST)