Świątki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Świątki ''' (niem. ''Heiligenthal'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[ | + | ''' Świątki ''' (niem. ''Heiligenthal'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Świątki (gmina wiejska)|gminie Świątki]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 873 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta sprawuje [[Janusz Sypiański]] <ref>[http://www.swiatki.bil-wm.pl/index.php?inf=2&idsl=3&idu=2 swiatki.bil-wm.pl] [14.12.2014].</ref>.<br/><br/> |
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość jest położona na [[Warmia|Warmii]], w odległości 26 km od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | Miejscowość jest położona na [[Warmia|Warmii]], w odległości 26 km od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | ||
| Linia 36: | Linia 35: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Świątki powstały na obszarze dawnej osady pruskiej. Nazwa wsi ma nawiązywać do niemieckiego tłumaczenia pruskiej nazwy. Miejscowość została założona przez [[Henryk z Lutr|Henryka z Lutr]] między 1333 a 1343 rokiem jako wieś czynszowa. Informacja dotycząca wsi pojawia się następnie w 1347 roku. Miejscowość występuje wówczas jako wieś parafialna. Miejscowy kościół został konsekrowany pod koniec XIV stulecia przed biskupa [[Henryk Sorbom| | + | Świątki powstały na obszarze dawnej osady [[Prusowie|pruskiej]]. Nazwa wsi ma nawiązywać do niemieckiego tłumaczenia pruskiej nazwy. Miejscowość została założona przez [[Henryk z Lutr|Henryka z Lutr]] między 1333 a 1343 rokiem jako wieś czynszowa. Informacja dotycząca wsi pojawia się następnie w 1347 roku. Miejscowość występuje wówczas jako wieś parafialna. Miejscowy kościół został konsekrowany pod koniec XIV stulecia przed biskupa [[Henryk Sorbom|Henryka Sorboma]]. Potwierdzenie przywileju lokacyjnego nastąpiło w roku 1365. |
| − | Wystawcą dokumentu był ówczesny biskup warmiński [[Jan Stryprock]]. Świątki nie zostały oszczędzone w | + | Wystawcą dokumentu był ówczesny biskup warmiński [[Jan Stryprock]]. Świątki nie zostały oszczędzone w XV–XVI wieku w okresie konfliktów między Polską a [[Państwo zakonu krzyżackiego|zakonem krzyżackim]]. Wieś padała ofiarą pożarów, rabunków i konfiskat. W 1606 roku wybudowano drugi kościół pw. św. Mateusza. W XVII stuleciu pojawiło się nowe zagrożenie w postaci wojen polsko-szwedzkich, w wyniku których miejscowość dotkliwie ucierpiała. |
| − | W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Warmiński Związek Gmin]]. | + | |
| + | W 1688 roku Świątki obejmowały 53 włóki. Wieś była zamieszkana przez 13 chłopów, 8 zagrodników i rzemieślnika. Na czele miejscowości stał sołtys. W 1783 roku miejscowość liczyła 210 mieszkańców i składała się z 39 budynków mieszkalnych. Pod koniec XIX stulecia podjęto decyzję o rozbiórce kościoła pw. św. Mateusza. W 1939 roku Świątki liczyły 713 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach: [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Warmiński Związek Gmin]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Kultura == | == Kultura == | ||
*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach|Gminna Biblioteka Publiczna]] | *[[Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach|Gminna Biblioteka Publiczna]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Religia== | ==Religia== | ||
*[[Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]] | *[[Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Ludzie związani z miejscowością== | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
| − | *[[Krzysztof Becla]] | + | *[[Krzysztof Becla]] – rzeźbiarz |
| − | *[[Tomasz Kotowski]] | + | *[[Tomasz Kotowski]] – rzeźbiarz |
| − | *[[Henryk Pięknik]] | + | *[[Henryk Pięknik]] – rzeźbiarz |
*[[Wojciech Ciarkowski]] | *[[Wojciech Ciarkowski]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
==Sport== | ==Sport== | ||
| − | *[[Gminne Zrzeszenie - Ludowe Zespoły Sportowe w Świątkach|Gminne Zrzeszenie | + | *[[Gminne Zrzeszenie - Ludowe Zespoły Sportowe w Świątkach|Gminne Zrzeszenie – Ludowe Zespoły Sportowe]] |
| − | *[[Hala sportowa w Świątkach| | + | *[[Hala sportowa w Świątkach|hala sportowa]] |
| − | |||
| − | |||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
| − | *[[Przedszkole Samorządowe w Świątkach | + | *[[Przedszkole Samorządowe w Świątkach]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. Majora H.Sucharskiego w Świątkach | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Majora H. Sucharskiego w Świątkach]] |
*[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Świątkach|Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II]] | *[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Świątkach|Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
*[[Rezerwat Kwiecewo]] | *[[Rezerwat Kwiecewo]] | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dawny pałacyk myśliwski z XIX w.; obecnie siedziba ośrodka zdrowia |
| − | *[[lkwim: Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach| | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana]] |
| − | * | + | *dom parafialny wzniesiony w XIX w. |
| − | * | + | *budynek dawnej plebanii z XVIII w. |
| − | * | + | *kapliczka przydrożna, wniesiona w stylu neogotyckim w 1916 r. |
| − | * | + | *neobarokowa kapliczka przydrożna (XIX w.) |
| − | * | + | *kapliczka przydrożna z czerwonej cegły (XIX w.) |
| − | * | + | *kapliczka z dzwonniczką z 1894 r. |
| − | * | + | *kapliczka zlokalizowana przy kościele pw. św Kosmy i św. Damiana |
| − | * | + | *kapliczka neogotycka |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references> | <references> | ||
| + | ==Bibliografia == | ||
| + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. <br/> | ||
| + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims|Bank Danych Lokalnych GUS] [14.12.2014].<br/> | ||
| + | [http://www.swiatki.bil-wm.pl|Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach] [14.12.2014]. <br/> | ||
| + | [http://www.swiatki.bil-wm.pl/index.php?inf=1&idsl=2&id=46| Baza Informacji Lokalnej] [14.12.2014].<br/> | ||
| + | [http://www.domwarminski.pl/index.php?searchword=%C5%9AWI%C4%84TKI&searchphrase=all&Itemid=101&option=com_search| domwarminski.pl] [14.12.2014]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Świątki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[kategoria: 1301-1400]] |
Wersja z 15:31, 27 sty 2015
| Świątki | |
| | |
![Współczesne Świątki [1] [dostęp: 14.12.2014]](/index.php/Plik:Wsp%C3%B3%C5%82czesne_%C5%9Awi%C4%85tki.jpg) Współczesne Świątki [2] [dostęp: 14.12.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Świątki |
| Liczba ludności (2010) | 873 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Świątki | |
| Położenie na mapie Polski  Świątki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Świątki (niem. Heiligenthal) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Świątki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 873 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta sprawuje Janusz Sypiański [1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości 26 km od Olsztyna.
Dzieje miejscowości
Świątki powstały na obszarze dawnej osady pruskiej. Nazwa wsi ma nawiązywać do niemieckiego tłumaczenia pruskiej nazwy. Miejscowość została założona przez Henryka z Lutr między 1333 a 1343 rokiem jako wieś czynszowa. Informacja dotycząca wsi pojawia się następnie w 1347 roku. Miejscowość występuje wówczas jako wieś parafialna. Miejscowy kościół został konsekrowany pod koniec XIV stulecia przed biskupa Henryka Sorboma. Potwierdzenie przywileju lokacyjnego nastąpiło w roku 1365.
Wystawcą dokumentu był ówczesny biskup warmiński Jan Stryprock. Świątki nie zostały oszczędzone w XV–XVI wieku w okresie konfliktów między Polską a zakonem krzyżackim. Wieś padała ofiarą pożarów, rabunków i konfiskat. W 1606 roku wybudowano drugi kościół pw. św. Mateusza. W XVII stuleciu pojawiło się nowe zagrożenie w postaci wojen polsko-szwedzkich, w wyniku których miejscowość dotkliwie ucierpiała.
W 1688 roku Świątki obejmowały 53 włóki. Wieś była zamieszkana przez 13 chłopów, 8 zagrodników i rzemieślnika. Na czele miejscowości stał sołtys. W 1783 roku miejscowość liczyła 210 mieszkańców i składała się z 39 budynków mieszkalnych. Pod koniec XIX stulecia podjęto decyzję o rozbiórce kościoła pw. św. Mateusza. W 1939 roku Świątki liczyły 713 mieszkańców.
W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach: Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz Warmiński Związek Gmin.
Kultura
Religia
Ludzie związani z miejscowością
- Krzysztof Becla – rzeźbiarz
- Tomasz Kotowski – rzeźbiarz
- Henryk Pięknik – rzeźbiarz
- Wojciech Ciarkowski
Sport
Edukacja
- Przedszkole Samorządowe w Świątkach
- Szkoła Podstawowa im. Majora H. Sucharskiego w Świątkach
- Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II
Turystyka
Zabytki
- dawny pałacyk myśliwski z XIX w.; obecnie siedziba ośrodka zdrowia
- kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana
- dom parafialny wzniesiony w XIX w.
- budynek dawnej plebanii z XVIII w.
- kapliczka przydrożna, wniesiona w stylu neogotyckim w 1916 r.
- neobarokowa kapliczka przydrożna (XIX w.)
- kapliczka przydrożna z czerwonej cegły (XIX w.)
- kapliczka z dzwonniczką z 1894 r.
- kapliczka zlokalizowana przy kościele pw. św Kosmy i św. Damiana
- kapliczka neogotycka
Przypisy
- ↑ swiatki.bil-wm.pl [14.12.2014].
<references>
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Danych Lokalnych GUS [14.12.2014].
Biblioteka Publiczna w Świątkach [14.12.2014].
Baza Informacji Lokalnej [14.12.2014].
domwarminski.pl [14.12.2014].
![[2]](http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Battle_of_Guttsatdt-Deppen_Heiligenthal_%28present_%C5%9Awi%C4%85tki%29_2014.jpg?uselang=pl){kind=link}