Bogatyńskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Pole-obowiązkowe |herb wsi = Pole-obowiązkowe |flaga wsi = Pole-obowiązkowe |herb artykuł...")
 
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
|nazwa                = Bogatyńskie
  |herb wsi              = Pole-obowiązkowe  
+
  |herb wsi              =   
  |flaga wsi            = Pole-obowiązkowe  
+
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe      
+
  |dopełniacz wsi        = Bogatyńskiego      
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe  
+
  |zdjęcie              = Bogatyńskie. Pałac.jpg  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          = Bogatyńskie. Pałac.<br>Fot. Lotek70. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bogaty%C5%84skie.JPG Commons Wikimedia] [02.07.2014]
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś niesołecka
  |województwo          = Pole-obowiązkowe
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Pole-obowiązkowe
+
  |powiat                = lidzbarski
  |gmina                = Pole-obowiązkowe
+
  |gmina                = Orneta
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 57
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne =
+
  |tablice rejestracyjne =
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 54 |minutN = 06 |sekundN =  
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 05 |sekundE =  
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
'''Pęglity (Penglity) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.<br/><br/>
+
''' Bogatyńskie ''' (niem. ''Tüngen'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orneta]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców.
 +
<br/><br/>
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
== Położenie ==
Gmina Gietrzwałd położona jest w obrębie jednostki fizjograficznej zwanej Pojezierzem  Olsztyńskim.
+
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równinie Orneckiej|Równinie Orneckiej]], na wschodnim brzegu [[Rzeka Pasłęka|Pasłęki]], 8 km na południowy zachód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z powiatami [[Powiat elbląski|elbląskim]] i [[Powiat ostródzki|ostródzkim]], między drogami wojewódzkimi nr 513 i 528.  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś lokowana 20 maja 1350 r., kiedy to Prus Nenozodis otrzymał 9 łanów na prawie magdeburskim z obowiązkiem jednej służby konnej w zbrojnej.
+
Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach historycznych z 1282 roku jako własność szlachecka. Nazwa miejscowości wywodzi się od pierwszych właścicieli, rodziny [[Rodzina Bogatyńskich |Bogatyńskich]], której przedstawiciele w XV wieku wsławili się zaciętym oporem wobec [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Przez następne stulecia współistniały tu obok siebie majątek szlachecki i wieś. Bogatyńskie ucierpiały podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. Od końca XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica, która została rozebrana w 1830 roku. Obecny neogotycki [[Kościół pw. Świętej Trójcy i św. Michała w Bogatyńskich|kościół]] został wybudowany w XIX wieku na miejscu kaplicy i z pochodzącym z niej i z innych kościołów wyposażeniem.
<br/>
+
 
 +
Po I rozbiorze Polski tutejszy majątek należał początkowo do rodziny [[Rodzina Ratkowskich|Ratkowskich]]. W tym czasie majątek obejmował 29 łanów. W XVIII wieku na miejscu dawnego dworu wybudowano [[lkwim:Pałac w Bogatyńskich|pałac]] w stylu barokowym. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] na bazie majątku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
 +
 
 +
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
 +
 
 +
*1783 r. – 17 gospodarstw rolnych
 +
 
 +
*1820 r. – 141 osób, 14 gospodarstw rolnych
 +
 
 +
*1857 r. – 251 osób
 +
 
 +
*1933 r. – 440 osób
  
== Ludzie związani z miejscowością ==
+
*1939 r. – 422 osoby, 81 gospodarstw domowych
...
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
...
+
*zespół pałacowo–parkowy z XVIII wieku: pałac, park, układ dworski, zabudowa czworaków, cmentarz rodzinny
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
*kościół neogotycki z XIX wieku
<br/>
+
*[[Krzyż w Bogatyńskich|krzyż przydrożny]] datowany na XV–XVII wiek
 +
 
 +
==Ciekawostki==
 +
*We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"].
 +
*We wsi znajduje się dąb - pomnik przyrody, przy którym znajdują się mogiły żołnierzy niemieckich z II wojny światowej.<ref>http://archipelag.ceik.eu/miejscowosci.html?tx_places_pi1%5Bplace%5D=33&tx_places_pi1%5Baction%5D=show&tx_places_pi1%5Bcontroller%5D=Place&cHash=13a33ac473d8e1c106246bbaa25e974a</ref>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#Georg Kellmann, Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic. Parafia p.w. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007.
+
''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://orneta-umig.bip-wm.pl/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [02.07.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
{{Przypisy}}
+
==Przypisy==
 
+
<references/>
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
...
 
<br/>
 
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat lidzbarski]]
 +
[[Kategoria: Orneta (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie niesołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1201-1300]]

Aktualna wersja na dzień 12:40, 22 gru 2016

Bogatyńskie

Bogatyńskie. Pałac.Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [02.07.2014]
Bogatyńskie. Pałac.
Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [02.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś niesołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat lidzbarski
Gmina Orneta
Liczba ludności (2010) 57
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bogatyńskie
Bogatyńskie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bogatyńskie
Bogatyńskie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Bogatyńskie (niem. Tüngen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Orneckiej, na wschodnim brzegu Pasłęki, 8 km na południowy zachód od Ornety, przy granicy z powiatami elbląskim i ostródzkim, między drogami wojewódzkimi nr 513 i 528.

Dzieje miejscowości

Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach historycznych z 1282 roku jako własność szlachecka. Nazwa miejscowości wywodzi się od pierwszych właścicieli, rodziny Bogatyńskich, której przedstawiciele w XV wieku wsławili się zaciętym oporem wobec Zakonu Krzyżackiego. Przez następne stulecia współistniały tu obok siebie majątek szlachecki i wieś. Bogatyńskie ucierpiały podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. Od końca XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica, która została rozebrana w 1830 roku. Obecny neogotycki kościół został wybudowany w XIX wieku na miejscu kaplicy i z pochodzącym z niej i z innych kościołów wyposażeniem.

Po I rozbiorze Polski tutejszy majątek należał początkowo do rodziny Ratkowskich. W tym czasie majątek obejmował 29 łanów. W XVIII wieku na miejscu dawnego dworu wybudowano pałac w stylu barokowym. Po II wojnie światowej na bazie majątku utworzono we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:

  • 1783 r. – 17 gospodarstw rolnych
  • 1820 r. – 141 osób, 14 gospodarstw rolnych
  • 1857 r. – 251 osób
  • 1933 r. – 440 osób
  • 1939 r. – 422 osoby, 81 gospodarstw domowych

Zabytki

  • zespół pałacowo–parkowy z XVIII wieku: pałac, park, układ dworski, zabudowa czworaków, cmentarz rodzinny
  • kościół neogotycki z XIX wieku
  • krzyż przydrożny datowany na XV–XVII wiek

Ciekawostki

Bibliografia

Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Wikipedia [02.07.2014]

Przypisy