Brzana: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Źródło) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Zwierzę infobox | {{Zwierzę infobox | ||
|nazwa zwyczajowa = ''Brzana'' | |nazwa zwyczajowa = ''Brzana'' | ||
| Linia 6: | Linia 5: | ||
|zoolog = Linnaeus, 1758 | |zoolog = Linnaeus, 1758 | ||
|okres istnienia = | |okres istnienia = | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Brzana_1.jpg |
| − | |opis grafiki = | + | |opis grafiki = Młody osobnik. Fot. Sven Petersen. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Barbus_Barbus_(juvenile).JPG Commons Wikimedia] |
| − | |typ = | + | |typ = strunowce |
| − | |podtyp = | + | |podtyp = kręgowce |
| − | |gromada = | + | |gromada = promieniopłetwe |
| − | |rząd = | + | |rząd = karpiokształtne |
| − | |rodzina = | + | |rodzina = karpiowate |
| − | |rodzaj = '' | + | |rodzaj = ''Barbus'' |
|gatunek = Brzana | |gatunek = Brzana | ||
|synonimy = ''Barbus barbus barbus (Linnaeus, 1758)<br> | |synonimy = ''Barbus barbus barbus (Linnaeus, 1758)<br> | ||
| Linia 28: | Linia 27: | ||
''Cyprinus barba Linnaeus, 1758<br> | ''Cyprinus barba Linnaeus, 1758<br> | ||
''Cyprinus barbus Linnaeus, 1758<br> | ''Cyprinus barbus Linnaeus, 1758<br> | ||
| − | |wikispecies = | + | |wikispecies = |
| − | |commons = | + | |commons = |
| − | }} | + | }} |
| − | ''' | + | ''' Brzana ''' (''Barbus barbus'') – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych(''Cyprinidae''). |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
Brzana, w przeciwieństwie do wielu karpiowatych, ma wydłużone, wrzecionowate i niewygrzbiecione ciało. Otwór gębowy poziomy, z dwoma parami wąsików na górnej wardze. Oczy kierują się nieco ku górze. Ubarwienie ryby jest dosyć urozmaicone - grzbiet jest ciemniejszy od boków - oliwkowozielony lub ciemnoszary, natomiast brzuch ciemnokremowy. Płetwy grzbietowa i ogonowa są z kolei szare z ciemniejszym obrzeżeniem, natomiast pozostałe płetwy przykuwają uwagę wyraźną czerwienią. | Brzana, w przeciwieństwie do wielu karpiowatych, ma wydłużone, wrzecionowate i niewygrzbiecione ciało. Otwór gębowy poziomy, z dwoma parami wąsików na górnej wardze. Oczy kierują się nieco ku górze. Ubarwienie ryby jest dosyć urozmaicone - grzbiet jest ciemniejszy od boków - oliwkowozielony lub ciemnoszary, natomiast brzuch ciemnokremowy. Płetwy grzbietowa i ogonowa są z kolei szare z ciemniejszym obrzeżeniem, natomiast pozostałe płetwy przykuwają uwagę wyraźną czerwienią. | ||
| − | |||
| − | |||
Wydaje dźwięki podobne do świstu lub syku. Osiąga przeciętnie około 70 cm. | Wydaje dźwięki podobne do świstu lub syku. Osiąga przeciętnie około 70 cm. | ||
Wędkarski rekord Polski: 7,00 kg i 85 cm długości (2000) | Wędkarski rekord Polski: 7,00 kg i 85 cm długości (2000) | ||
| − | |||
| − | |||
== Odżywianie == | == Odżywianie == | ||
| − | + | Żywi się głównie pokarmem zwierzęcym. Zjada wszelkiego rodzaju robaki, skorupiaki, ślimaki, małże żyjące w dennym mule, rzadziej małe ryby. Głównym pożywieniem brzan są także larwy owadów wodnych, takie jak: muchówki, chruściki, widelnice, jętki i kiełże. | |
| − | |||
== Występowanie == | == Występowanie == | ||
Ryba typowo rzeczna. Przebywa zazwyczaj w miejscach o twardym, kamienistym lub kamienisto-żwirowym dnie i szybkim nurcie. Osobniki młode najczęściej przebywają bliżej brzegu, starsze zaś w głównym nurcie, w głębszej wodzie. Młode brzany są wrażliwe na spadek zawartości tlenu w wodzie. | Ryba typowo rzeczna. Przebywa zazwyczaj w miejscach o twardym, kamienistym lub kamienisto-żwirowym dnie i szybkim nurcie. Osobniki młode najczęściej przebywają bliżej brzegu, starsze zaś w głównym nurcie, w głębszej wodzie. Młode brzany są wrażliwe na spadek zawartości tlenu w wodzie. | ||
| − | |||
== Tarło == | == Tarło == | ||
Samce dojrzewają płciowo w 2 lub 3 roku życia, a samice w wieku 4-5 lat. Tarło odbywa się etapami od maja do sierpnia, w temperaturze 15-18 °C, na piaszczystym lub kamienistym podłożu w płytkiej wodzie. U samca na grzbiecie i głowie występuje wówczas wysypka tarłowa. Ikra początkowo przykleja się do kamieni, potem spłukana przez nurt opada między otoczaki. Inkubacja brzana trwa 10-15 dni, a wylęg długo jeszcze przebywa w sąsiedztwie tarła (warto przy okazji pamiętać, że mięso i ikra brzany podczas tarła mają właściwości trujące!). Wylęg następuje po 6-8 dniach. Młode brzany mają wtedy około 9 mm długości, ale bardzo szybko osiągają większe rozmiary. Już po 3 tygodniach mierzą 3 cm, a po roku około 12 cm. W wieku 13 lat długość brzany wynosi nawet około 50 cm. | Samce dojrzewają płciowo w 2 lub 3 roku życia, a samice w wieku 4-5 lat. Tarło odbywa się etapami od maja do sierpnia, w temperaturze 15-18 °C, na piaszczystym lub kamienistym podłożu w płytkiej wodzie. U samca na grzbiecie i głowie występuje wówczas wysypka tarłowa. Ikra początkowo przykleja się do kamieni, potem spłukana przez nurt opada między otoczaki. Inkubacja brzana trwa 10-15 dni, a wylęg długo jeszcze przebywa w sąsiedztwie tarła (warto przy okazji pamiętać, że mięso i ikra brzany podczas tarła mają właściwości trujące!). Wylęg następuje po 6-8 dniach. Młode brzany mają wtedy około 9 mm długości, ale bardzo szybko osiągają większe rozmiary. Już po 3 tygodniach mierzą 3 cm, a po roku około 12 cm. W wieku 13 lat długość brzany wynosi nawet około 50 cm. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Ochrona i zagrożenie == | == Ochrona i zagrożenie == | ||
| − | Kategoria zagrożenia | + | Kategoria zagrożenia, do której została zakwalifikowana brzana wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku. |
| − | + | *Okres ochronny: 01.01 - 30.06 | |
| − | + | *Wymiar ochronny: 40 cm | |
| − | + | *Dobowy limit połowu: 3 szt. (razem z [[Boleń|boleniem]], [[Karp|karpiem]], [[Lipień|lipieniem]], [[Amur|amurem]], [[Sandacz|sandaczem]], [[Szczupak|szczupakiem]], [[Pstrąg potokowy|pstrągiem potokowym]]). | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Znaczenie gospodarcze == | == Znaczenie gospodarcze == | ||
| − | Na niektórych obszarach brzana ma duże znaczenie gospodarcze. Chętnie łowiona na wędkę na grunt, spławik oraz spinning. Ze względu na wrażliwość na spadek zawartości tlenu w wodzie | + | Na niektórych obszarach brzana ma duże znaczenie gospodarcze. Chętnie łowiona na wędkę na grunt, spławik oraz spinning. Ze względu na wrażliwość na spadek zawartości tlenu w wodzie wykorzystuje się je jako bioindykatory w procesach uzdatniania wody. Ikra brzany jest trująca. W okresie tarła trujące mogą być również mięśnie jamy brzusznej. Zatrucie u człowieka objawia się biegunką i wymiotami. |
| − | |||
| − | == | + | == Bibliografia == |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Brzana_pospolita pl.wikipedia.org] [13.11.2014]<br> | |
| − | + | [http://www.wedkuje.pl/ryby,brzana,264 wedkuje.pl] [13.11.2014] | |
| − | |||
| − | + | [[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Zwierzęta Warmii i Mazur]] | |
Aktualna wersja na dzień 10:16, 15 mar 2015
| Brzana | |
| | |
| Barbus barbus` | |
| Linnaeus, 1758 | |
| Barbus barbus Linnaeus, 1758 | |
 Młody osobnik. Fot. Sven Petersen. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | promieniopłetwe |
| Rząd | karpiokształtne |
| Rodzina | karpiowate |
| Rodzaj | Barbus |
| Gatunek | Brzana |
| Synonimy | |
|
Barbus barbus barbus (Linnaeus, 1758) | |
Brzana (Barbus barbus) – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych(Cyprinidae).
Spis treści
Morfologia
Brzana, w przeciwieństwie do wielu karpiowatych, ma wydłużone, wrzecionowate i niewygrzbiecione ciało. Otwór gębowy poziomy, z dwoma parami wąsików na górnej wardze. Oczy kierują się nieco ku górze. Ubarwienie ryby jest dosyć urozmaicone - grzbiet jest ciemniejszy od boków - oliwkowozielony lub ciemnoszary, natomiast brzuch ciemnokremowy. Płetwy grzbietowa i ogonowa są z kolei szare z ciemniejszym obrzeżeniem, natomiast pozostałe płetwy przykuwają uwagę wyraźną czerwienią.
Wydaje dźwięki podobne do świstu lub syku. Osiąga przeciętnie około 70 cm.
Wędkarski rekord Polski: 7,00 kg i 85 cm długości (2000)
Odżywianie
Żywi się głównie pokarmem zwierzęcym. Zjada wszelkiego rodzaju robaki, skorupiaki, ślimaki, małże żyjące w dennym mule, rzadziej małe ryby. Głównym pożywieniem brzan są także larwy owadów wodnych, takie jak: muchówki, chruściki, widelnice, jętki i kiełże.
Występowanie
Ryba typowo rzeczna. Przebywa zazwyczaj w miejscach o twardym, kamienistym lub kamienisto-żwirowym dnie i szybkim nurcie. Osobniki młode najczęściej przebywają bliżej brzegu, starsze zaś w głównym nurcie, w głębszej wodzie. Młode brzany są wrażliwe na spadek zawartości tlenu w wodzie.
Tarło
Samce dojrzewają płciowo w 2 lub 3 roku życia, a samice w wieku 4-5 lat. Tarło odbywa się etapami od maja do sierpnia, w temperaturze 15-18 °C, na piaszczystym lub kamienistym podłożu w płytkiej wodzie. U samca na grzbiecie i głowie występuje wówczas wysypka tarłowa. Ikra początkowo przykleja się do kamieni, potem spłukana przez nurt opada między otoczaki. Inkubacja brzana trwa 10-15 dni, a wylęg długo jeszcze przebywa w sąsiedztwie tarła (warto przy okazji pamiętać, że mięso i ikra brzany podczas tarła mają właściwości trujące!). Wylęg następuje po 6-8 dniach. Młode brzany mają wtedy około 9 mm długości, ale bardzo szybko osiągają większe rozmiary. Już po 3 tygodniach mierzą 3 cm, a po roku około 12 cm. W wieku 13 lat długość brzany wynosi nawet około 50 cm.
Ochrona i zagrożenie
Kategoria zagrożenia, do której została zakwalifikowana brzana wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.
- Okres ochronny: 01.01 - 30.06
- Wymiar ochronny: 40 cm
- Dobowy limit połowu: 3 szt. (razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, sandaczem, szczupakiem, pstrągiem potokowym).
Znaczenie gospodarcze
Na niektórych obszarach brzana ma duże znaczenie gospodarcze. Chętnie łowiona na wędkę na grunt, spławik oraz spinning. Ze względu na wrażliwość na spadek zawartości tlenu w wodzie wykorzystuje się je jako bioindykatory w procesach uzdatniania wody. Ikra brzany jest trująca. W okresie tarła trujące mogą być również mięśnie jamy brzusznej. Zatrucie u człowieka objawia się biegunką i wymiotami.
Bibliografia
pl.wikipedia.org [13.11.2014]
wedkuje.pl [13.11.2014]
.JPG){kind=link}