Jora Wielka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś lokowano w 1437 r. Wielki mistrz Paweł von Russdorf nadał 60 [[włóka| włók]] wolnym pruskim (ziemianom): Janowi, Mikołajowi, Jakubowi i Stanisławowi (po 15 [[włóka| włók]]). Osadnicy zobowiązani zostali do jednej służby zbrojnej. Ludność Jory otrzymała prawo do połowu ryb w [[Jeziorze Tałty]]. Wieś podległa[[komornictwo ryńskie| komornictwu ryńskiemu]] – późniejszemu [[starostwo ryńskie|starostwie ryńskiemu]]. Jora pierwotnie była wsią ziemiańską, ale z czasem stała się typowo chłopską. Zachowała jednak [[prawo chełmińskie]]. Zabudowa wiejska Jory przyjęła kształt ulicówki. | + | Wieś lokowano w 1437 r. Wielki mistrz Paweł von Russdorf nadał 60 [[włóka| włók]] wolnym pruskim (ziemianom): Janowi, Mikołajowi, Jakubowi i Stanisławowi (po 15 [[włóka| włók]]). Osadnicy zobowiązani zostali do jednej służby zbrojnej. Ludność Jory otrzymała prawo do połowu ryb w [[Jezioro Tałty| Jeziorze Tałty]]. Wieś podległa[[komornictwo ryńskie| komornictwu ryńskiemu]] – późniejszemu [[starostwo ryńskie|starostwie ryńskiemu]]. Jora pierwotnie była wsią ziemiańską, ale z czasem stała się typowo chłopską. Zachowała jednak [[prawo chełmińskie]]. Zabudowa wiejska Jory przyjęła kształt ulicówki. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 19:23, 12 lis 2013
| Jora Wielka | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mikołajki |
| Sołectwo | Jora Wielka |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jora Wielka | |
| Położenie na mapie Polski  Jora Wielka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jora Wielka (niem. Gross Jauer) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy, a lasy ok. 22%. W granicach gminy znajdują się jeziora: Mikołajskie, Tałty, Łukajno, część Jeziora Śniardwy oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy, a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowano w 1437 r. Wielki mistrz Paweł von Russdorf nadał 60 włók wolnym pruskim (ziemianom): Janowi, Mikołajowi, Jakubowi i Stanisławowi (po 15 włók). Osadnicy zobowiązani zostali do jednej służby zbrojnej. Ludność Jory otrzymała prawo do połowu ryb w Jeziorze Tałty. Wieś podległa komornictwu ryńskiemu – późniejszemu starostwie ryńskiemu. Jora pierwotnie była wsią ziemiańską, ale z czasem stała się typowo chłopską. Zachowała jednak prawo chełmińskie. Zabudowa wiejska Jory przyjęła kształt ulicówki.
W XVIII w. istniała tutaj szkoła, a miejscowość podległa parafii w Rynie. W 1892 r. Jorę włączono do nowej parafii ewangelickiej w Użrankach. W 1972 r. wieś administracyjne podporządkowano gromadzie Baranowo, a w 1973 r. do gminy Mikołajki w powiecie mrągowskim. W 1785 r. było tutaj 40 dymów. W 1815 r. we wsi znajdowały się 54 dymy, a w 1838 r. – 52 dymy. W 1815 r. w Jorze mieszkało 290 osób, w 1838 r. – 348, w 1939 r. – 409.
Gospodarka
We wsi znajdują się pensjonaty oraz gospodarstwa agroturystyczne.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz Paweł von Russdorf. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Andrzej Sałata.
Bibliografia
Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
