Jora Wielka

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Jora Wielka

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mikołajki
Sołectwo Jora Wielka
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Jora Wielka
Jora Wielka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Jora Wielka
Jora Wielka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jora Wielka (niem. Gross Jauer) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa suwalskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23 % powierzchni gminy a lasy ok 22%. W granicach gminy znajdują się jeziora: Mikołajskie, Tałty, Łukajno, część Jeziora Śniardwy oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.


Dzieje miejscowości

Pierwsze dokumenty świadczące o istnienia osadnictwa na terenie dzisiejszej wsi pochodzą z 1435 r. Lokacja Jory nastąpiła dopiero w 1437 r. Wówczas wielki mistrz Paweł von Russdorf nadał 60 włók wolnym pruskim (ziemianom) Janowi, Mikołajowi, Jakubowi i Stanisławowi (po 15 włók), z obowiązkiem jednej służby zbrojnej od każdego. Nowi właściciele wsi nie mogli jednak opuścić ziemi państwa zakonu krzyżacki, gdyż w ten sposób utraciliby wszystkie włości. Ludność Jory otrzymała także prawo do połowu ryb w jeziorze Tałty. Wieś o pierwotnym charakterze ulicówki podległa komornictwu ryńskiemu – późniejsze starostwo ryńskie. Pierwotnie była wsią ziemiańską ale z czasem stała się typowo chłopską. Zachowała jednak prawo chełmińskie. W XVIII w. istniała tutaj szkoła a miejscowość podległa parafii w Rynie. W 1892 r. Jorę włączono do nowej parafii ewangelickiej erygowanej w Użrankach. W 1972 r. wieś administracyjne podporządkowano gromadzie Baranowo a w 1973 r. do gminy Mikołajki w powiecie mrągowskim. W 1785 r. było tutaj 40 dymów, w 1815 r. – 54 dymy, w 1838 r. – 52 dymy . W 1815 r. w Jorze mieszkało 290 osób, w 1838 r. – 348, w 1939 r. – 409 .



Gospodarka

We wsi znajdują się pensjonaty oraz agroturystyka.


Ludzie związani z miejscowością:

Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz Paweł von Russdorf.


Bibliografia:

Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.



Zobacz też

www.mikolajki.pl


Kinlis (dyskusja) 13:17, 21 wrz 2013 (CEST)