Karol Woelky: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
|wikicytaty = | |wikicytaty = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }}<br/> | + | }} |
| + | ''' Karol Piotr Woelky ''' (ur. l września 1822 r. w [[Dobre Miasto|Dobrym Mieście]], zm. 4 kwietnia 1891 r. we [[Frombork|Fromborku]]) – historyk, bibliotekarz, redaktor i wydawca, duchowny rzymskokatolicki, kanonik warmiński. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | [[Plik:K. Woelky_1.jpg|thumb|right|290px|Wydawnictwo Nabu Press, 2013.]] | ||
| + | [[Plik:K. Woelky_2.jpg|thumb|right|290px|Wydawnictwo Nabu Press, 2013. | ||
| + | ]] | ||
| + | ==Życiorys== | ||
| + | Urodził się w niemieckiej rodzinie mieszczańskiej Piotra i Magdaleny z domu Wagner. Ojciec był kupcem. Karol Piotr był jednym z trzech synów. Starszy, Wilhelm, ukończył studia medyczne i był lekarzem w [[Nidzica|Nidzicy]], jednak zmarł w młodym wieku. Najmłodszy z braci, Augustyn, przejął rodzinną firmę po śmierci ojca. Wcześnie osierocone rodzeństwo trafiło pod opiekę wuja Albrechta, dobromiejskiego nadzorcy finansowego. | ||
| − | + | Zmarł w 1891 r. we [[Frombork|Fromborku]]. Po czterech dniach pochowano go w tamtejszej [[lkwim: Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku|katedrze]]. | |
| − | + | ===Szkoła i wykształcenie=== | |
| − | | | + | Początkowo naukę pobierał w [[Dobre Miasto|Dobrym Mieście]]. W latach 1834–1841 uczył się w braniewskim gimnazjum. Po ukończeniu tej szkoły jesienią 1841 r. rozpoczął naukę teologii we Wrocławiu. Tam też 20 kwietnia 1844 r. zdał egzamin maturalny. Po krótkiej przerwie w nauce powrócił do [[Braniewo|Braniewa]], by 15 października 1844 r. podjąć studia w seminarium duchownym. |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Niespełna dwa lata później, 11 stycznia 1846 r., w katedrze fromborskiej otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa warmińskiego [[Józef Ambroży Geritz|Józefa Ambrożego Geritza]]. Podczas pobytu we Fromborku otrzymał tytuł ''doktora honoris causa'' [[Uniwersytet Albertyna |Uniwersytetu w Królewcu]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
===Praca=== | ===Praca=== | ||
Rozpoczął pracę jako wikariusz katedralny we [[Frombork|Fromborku]] i nauczyciel gimnazjalny w [[Reszel|Reszlu]]. W późniejszych latach został kanonikiem kapituły fromborskiej. Pełnił też funkcję sekretarza kapitulnego. | Rozpoczął pracę jako wikariusz katedralny we [[Frombork|Fromborku]] i nauczyciel gimnazjalny w [[Reszel|Reszlu]]. W późniejszych latach został kanonikiem kapituły fromborskiej. Pełnił też funkcję sekretarza kapitulnego. | ||
| − | ===Działalność | + | ===Działalność kulturalna i naukowa=== |
| − | Poświęcił się pracy historyka i bibliotekarza. W pierwszych latach działalności skatalogował bibliotekę kapituły fromborskiej. Do dziś ceniony jest jako wydawca źródeł do historii [[Warmia|Warmii]] i Pomorza, warmińskiego kodeksu dyplomatycznego czy kroniki | + | Poświęcił się pracy historyka i bibliotekarza. W pierwszych latach działalności skatalogował bibliotekę kapituły fromborskiej. Do dziś ceniony jest jako wydawca źródeł do historii [[Warmia|Warmii]] i Pomorza, warmińskiego kodeksu dyplomatycznego czy kroniki lidzbarskiej. Najznaczniejsze jego prace to: |
*''Codex diplomaticus Warmiensies oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands'' (1858) | *''Codex diplomaticus Warmiensies oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands'' (1858) | ||
*''Scriptores Rerum Warmiensium oder Quellenschriften zur Geschichte Ermlands'' (1860-1889) | *''Scriptores Rerum Warmiensium oder Quellenschriften zur Geschichte Ermlands'' (1860-1889) | ||
| − | *'' | + | *''Preussisches Urkundenbuch'' (1882) |
| − | *''Der Katalog der | + | *''Der Katalog der Bischöfe von Culm'' (1877–1878) |
*''Urkundenbuch des Bistums Samland'' (1891) | *''Urkundenbuch des Bistums Samland'' (1891) | ||
| − | *''Urkundenbuch des Bistums Culm'' ( | + | *''Urkundenbuch des Bistums Culm'' (1884–1887) |
| − | W 1856 r. był współzałożycielem niemieckiego [[Warmińskie Towarzystwo Historyczne |Warmińskiego Towarzystwa Historycznego]] (Historischer Verein für Ermland) | + | W 1856 r. był współzałożycielem niemieckiego [[Warmińskie Towarzystwo Historyczne |Warmińskiego Towarzystwa Historycznego]] (Historischer Verein für Ermland). W 1860 r. rozpoczął współtworzenie naukowego pisma "Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands" poświęconego przeszłości Warmii. |
| − | Wraz z J. Voigtem oraz M. Perlbachem i innymi założył Historyczne Towarzystwo dla Prus Wschodnich i Zachodnich ( | + | |
| + | Wraz z J. Voigtem oraz M. Perlbachem i innymi założył Historyczne Towarzystwo dla Prus Wschodnich i Zachodnich (Verein für die Geschichte von Ost- und Westpreussen). | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | * | + | *Józef Ambroży Geritz, biskup warmiński, należał do rodziny Karola Woelky’ego. Był prawdopodobnie jego wujem. |
| − | *Karol | + | *Karol Woelky, pomimo niemieckiego pochodzenia, utrzymywał kontakty z polskim środowiskiem naukowym, m.in. z [[lkwim:Wojciech Kętrzyński|Wojciechem Kętrzyńskim]]. |
| − | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | + | Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku)'', Warszawa 1983, s. 86.<br/> | |
| − | + | Przeracki Jerzy, ''Sławni obywatele Dobrego Miasta'', "Rocznik Dobromiejski", T. 4 (2010) [wyd. 2011], s. 211. | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Osoby|Woelky, Karol]] |
[[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Woelky, Karol]] | [[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Woelky, Karol]] | ||
| − | [[Kategoria: Badacze historii i kultury|Woelky, Karol]] | + | [[Kategoria:Ludzie kultury|Woelky, Karol]] [[Kategoria:Badacze historii i kultury|Woelky, Karol]] |
| − | [[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych|Woelky, Karol]] | + | [[Kategoria:Ludzie oświaty|Woelky, Karol]][[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych|Woelky, Karol]] |
| − | [[Kategoria: Bibliotekarze i księgarze|Woelky, Karol]] | + | [[Kategoria:Bibliotekarze i księgarze|Woelky, Karol]] |
| − | [[Kategoria: Wydawcy|Woelky, Karol]] | + | [[ Kategoria:Wydawcy|Woelky, Karol]] |
[[Kategoria: Powiat olsztyński|Woelky, Karol]] | [[Kategoria: Powiat olsztyński|Woelky, Karol]] | ||
[[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|Woelky, Karol]] | [[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|Woelky, Karol]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:05, 26 sie 2015
| Karol Woelky | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | l września 1822 r. Dobre Miasto |
| Data i miejsce śmierci | 4 kwietnia 1891 r. Frombork |
Karol Piotr Woelky (ur. l września 1822 r. w Dobrym Mieście, zm. 4 kwietnia 1891 r. we Fromborku) – historyk, bibliotekarz, redaktor i wydawca, duchowny rzymskokatolicki, kanonik warmiński.
Spis treści
Życiorys
Urodził się w niemieckiej rodzinie mieszczańskiej Piotra i Magdaleny z domu Wagner. Ojciec był kupcem. Karol Piotr był jednym z trzech synów. Starszy, Wilhelm, ukończył studia medyczne i był lekarzem w Nidzicy, jednak zmarł w młodym wieku. Najmłodszy z braci, Augustyn, przejął rodzinną firmę po śmierci ojca. Wcześnie osierocone rodzeństwo trafiło pod opiekę wuja Albrechta, dobromiejskiego nadzorcy finansowego.
Zmarł w 1891 r. we Fromborku. Po czterech dniach pochowano go w tamtejszej katedrze.
Szkoła i wykształcenie
Początkowo naukę pobierał w Dobrym Mieście. W latach 1834–1841 uczył się w braniewskim gimnazjum. Po ukończeniu tej szkoły jesienią 1841 r. rozpoczął naukę teologii we Wrocławiu. Tam też 20 kwietnia 1844 r. zdał egzamin maturalny. Po krótkiej przerwie w nauce powrócił do Braniewa, by 15 października 1844 r. podjąć studia w seminarium duchownym.
Niespełna dwa lata później, 11 stycznia 1846 r., w katedrze fromborskiej otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa warmińskiego Józefa Ambrożego Geritza. Podczas pobytu we Fromborku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Królewcu.
Praca
Rozpoczął pracę jako wikariusz katedralny we Fromborku i nauczyciel gimnazjalny w Reszlu. W późniejszych latach został kanonikiem kapituły fromborskiej. Pełnił też funkcję sekretarza kapitulnego.
Działalność kulturalna i naukowa
Poświęcił się pracy historyka i bibliotekarza. W pierwszych latach działalności skatalogował bibliotekę kapituły fromborskiej. Do dziś ceniony jest jako wydawca źródeł do historii Warmii i Pomorza, warmińskiego kodeksu dyplomatycznego czy kroniki lidzbarskiej. Najznaczniejsze jego prace to:
- Codex diplomaticus Warmiensies oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands (1858)
- Scriptores Rerum Warmiensium oder Quellenschriften zur Geschichte Ermlands (1860-1889)
- Preussisches Urkundenbuch (1882)
- Der Katalog der Bischöfe von Culm (1877–1878)
- Urkundenbuch des Bistums Samland (1891)
- Urkundenbuch des Bistums Culm (1884–1887)
W 1856 r. był współzałożycielem niemieckiego Warmińskiego Towarzystwa Historycznego (Historischer Verein für Ermland). W 1860 r. rozpoczął współtworzenie naukowego pisma "Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands" poświęconego przeszłości Warmii.
Wraz z J. Voigtem oraz M. Perlbachem i innymi założył Historyczne Towarzystwo dla Prus Wschodnich i Zachodnich (Verein für die Geschichte von Ost- und Westpreussen).
Ciekawostki
- Józef Ambroży Geritz, biskup warmiński, należał do rodziny Karola Woelky’ego. Był prawdopodobnie jego wujem.
- Karol Woelky, pomimo niemieckiego pochodzenia, utrzymywał kontakty z polskim środowiskiem naukowym, m.in. z Wojciechem Kętrzyńskim.
Bibliografia
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983, s. 86.
Przeracki Jerzy, Sławni obywatele Dobrego Miasta, "Rocznik Dobromiejski", T. 4 (2010) [wyd. 2011], s. 211.
Kategorie:
- Strony zawierające wywołania szablonów z parametrami o takich samych nazwach
- Duchowni rzymskokatoliccy
- Ludzie kultury
- Badacze historii i kultury
- Ludzie oświaty
- Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych
- Bibliotekarze i księgarze
- Wydawcy
- Powiat olsztyński
- Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)
- Powiat braniewski
- Frombork (gmina miejsko-wiejska)
- Powiat kętrzyński
- Reszel (gmina miejsko-wiejska)
- 1801-1918
