Katolicka Szkoła Polska w Wymoju: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ciekawostki) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|Nazwa_instytucji = '''Katolicka Szkoła Polska w Wymoju''' | |Nazwa_instytucji = '''Katolicka Szkoła Polska w Wymoju''' | ||
|Grafika = foto nauczycieli.jpg | |Grafika = foto nauczycieli.jpg | ||
| − | |Opis_grafiki = Nauczyciele i ich żony | + | |Opis_grafiki = Nauczyciele i ich żony, od lewej: Konrad i Febronia Sikorowie, Małgorzata i [[Bronisław Chabowski|Bronisław Chabowscy]], Bolesław i Maria Jeziołowicze oraz [[Wiktor Bina]] i jego żona, źródło: [http://muzeum.olsztyn.pl/muzeum-w-gazecie,1229 Muzeum Warmii i Mazur] [29.03.2014] |
| − | |Data_założenia = 23. | + | |Data_założenia = 23 października 1930 r. |
|Poziom_szkoły = podstawowy | |Poziom_szkoły = podstawowy | ||
|Podtyp_szkoły = | |Podtyp_szkoły = | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|Adres = Wymój | |Adres = Wymój | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Katolicka Szkoła Polska w | + | ''' Katolicka Szkoła Polska w Wymoju''' – szkoła prywatna z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1939 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był [[Konrad Sikora]].<br/><br/> |
== Historia == | == Historia == | ||
| − | Szkoła polska w [[Wymój| Wymoju]] została otwarta 23 | + | Szkoła polska w [[Wymój|Wymoju]] została otwarta 23 października 1930 r. Zajęcia lekcyjne rozpoczęło pięcioro dzieci. Szkoła mieściła się w izbie wynajętej w domu Marty Stinkowej. Pierwszym kierownikiem szkoły został [[Konrad Sikora]], który prowadził miejscowy chór i, wraz z żoną Febronią, angażował się w zajęcia pozalekcyjne, mimo iż prawo niemieckie zabraniało takich praktyk. W konsekwencji został służbowo przeniesiony do szkoły polskiej w [[Jaroty|Jarotach]]. |
| + | |||
| + | W styczniu 1933 r. obowiązki kierownika szkoły w Wymoju objął [[Piotr Maciej Jasiek]], który udzielał się w pracy kulturalno-oświatowej i pedagogicznej. 26 sierpnia 1934 r. zorganizował dzieciom szkół polskich zabawę latową, czyli Święto Dziecka. Pomagał w prowadzeniu świetlicy. | ||
| + | |||
| + | W czerwcu 1936 r. w Wymoju odbył się jednodniowy zlot młodzieży ze wszystkich szkół polskich na Warmii. Młodzież brała udział w zawodach sportowych, popisach recytatorskich oraz chóralnych. | ||
| + | |||
| + | Ze względu na spadającą frekwencję szkoła polska w Wymoju funkcjonowała do 20 sierpnia 1939 r. | ||
| + | |||
| + | 1 września 1939 r. Piotr Jasiek został aresztowany i osadzony w obozie hitlerowskim w Hohenbruch. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Cele i zadania == | == Cele i zadania == | ||
| − | Szkoła działała na podstawie ''Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim'', która weszła w życie 21 lutego | + | Szkoła działała na podstawie ''Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim'', która weszła w życie 21 lutego 1929 r. |
<br/> | <br/> | ||
== Kadra pedagogiczna == | == Kadra pedagogiczna == | ||
| Linia 20: | Linia 29: | ||
* Konrad Sikora | * Konrad Sikora | ||
* Piotr Maciej Jasiek | * Piotr Maciej Jasiek | ||
| − | |||
== Osiągnięcia == | == Osiągnięcia == | ||
| − | + | We wrześniu 1934 r. w szkole w Wymoju odbyła się kwartalna konferencja regionalna dla nauczycieli szkół polskich. Była ona formą dokształcania i składała się z lekcji pokazowej, referatu i dyskusji. Na konferencji wysłuchano referatów: Konrada Sikory pt. ''Pamiątki polskości w Prusach Wschodnich'', [[Paweł Jasiek|Pawła Jaśka]] pt. ''Krzyżacy w Prusach'' oraz [[Ryszard Ignacy Goetze| Ryszarda Ignacego Goetze]] pt. ''Pieśni ludowe na Warmii''. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | == Uczniowie | + | == Uczniowie i absolwenci == |
| − | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Wymoju uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach | + | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Wymoju uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1939 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: |
| − | * 1930 – | + | * 1930 – 5 osób |
* 1931 – 10 osób | * 1931 – 10 osób | ||
* 1932 – 11 osób | * 1932 – 11 osób | ||
| Linia 39: | Linia 47: | ||
Absolwentkami Katolickiej Szkoły Polskiej w Wymoju są m.in. Antonina Kleparska oraz Waleria Schnarbach, które kontynuowały dalszą naukę w gimnazjum w Tarnowskich Górach. | Absolwentkami Katolickiej Szkoły Polskiej w Wymoju są m.in. Antonina Kleparska oraz Waleria Schnarbach, które kontynuowały dalszą naukę w gimnazjum w Tarnowskich Górach. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Tablica pamiątkowa == | == Tablica pamiątkowa == | ||
| − | W 1945 r. na budynku byłej szkoły niemieckiej w | + | W 1945 r. na budynku byłej szkoły niemieckiej w Wymoju umieszczono tablicę pamiątkową z napisem: |
| − | W latach | + | "W latach 1930–1939 w Wymoju |
Mieściła się polska szkoła | Mieściła się polska szkoła | ||
| Linia 53: | Linia 56: | ||
Świadectwo polskości | Świadectwo polskości | ||
| − | Ziemi Warmińskiej | + | Ziemi Warmińskiej". |
| + | <br/> | ||
| + | == Ciekawostki == | ||
| + | W 1935 r. wbrew zakazom niemieckich władz Piotr Maciej Jasiek poprowadził kurs języka polskiego dla młodzieży pozaszkolnej. Prezydent rejencji olsztyńskiej zarządził dochodzenie w tej sprawie, jednak skończyła się ona jedynie na pogróżkach. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach | + | Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960'', Warszawa 1978. |
| − | Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, ''Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach | + | Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, ''Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939'', Olsztyn 1980. |
| − | Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, ''Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach | + | Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, ''Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia'', Olsztyn 2010. |
Piotrowski Franciszek, ''Wspomnienia polskiego nauczyciela w Niemczech'', wstęp i oprac. Filipkowski Tadeusz, Olsztyn 1996. | Piotrowski Franciszek, ''Wspomnienia polskiego nauczyciela w Niemczech'', wstęp i oprac. Filipkowski Tadeusz, Olsztyn 1996. | ||
| − | Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii ( | + | Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939)'', [w:] ''Dziecko w historii – wątek korczakowski'', red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013. |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Szkolnictwo]] [[Kategoria: Szkoły | + | [[Kategoria: Szkolnictwo]] |
| + | |||
| + | [[Kategoria: Szkoły podstawowe]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Kategoria: Stawiguda (gmina wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: 1919-1944]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:10, 4 lis 2014
| Katolicka Szkoła Polska w Wymoju | |
| | |
 ]Nauczyciele i ich żony, od lewej: Konrad i Febronia Sikorowie, Małgorzata i Bronisław Chabowscy, Bolesław i Maria Jeziołowicze oraz Wiktor Bina i jego żona, źródło: Muzeum Warmii i Mazur [29.03.2014]
| |
| Data założenia: | 23 października 1930 r. |
| Poziom szkoły: | podstawowy |
| Adres: | Wymój |
Katolicka Szkoła Polska w Wymoju – szkoła prywatna z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1939 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był Konrad Sikora.
Spis treści
Historia
Szkoła polska w Wymoju została otwarta 23 października 1930 r. Zajęcia lekcyjne rozpoczęło pięcioro dzieci. Szkoła mieściła się w izbie wynajętej w domu Marty Stinkowej. Pierwszym kierownikiem szkoły został Konrad Sikora, który prowadził miejscowy chór i, wraz z żoną Febronią, angażował się w zajęcia pozalekcyjne, mimo iż prawo niemieckie zabraniało takich praktyk. W konsekwencji został służbowo przeniesiony do szkoły polskiej w Jarotach.
W styczniu 1933 r. obowiązki kierownika szkoły w Wymoju objął Piotr Maciej Jasiek, który udzielał się w pracy kulturalno-oświatowej i pedagogicznej. 26 sierpnia 1934 r. zorganizował dzieciom szkół polskich zabawę latową, czyli Święto Dziecka. Pomagał w prowadzeniu świetlicy.
W czerwcu 1936 r. w Wymoju odbył się jednodniowy zlot młodzieży ze wszystkich szkół polskich na Warmii. Młodzież brała udział w zawodach sportowych, popisach recytatorskich oraz chóralnych.
Ze względu na spadającą frekwencję szkoła polska w Wymoju funkcjonowała do 20 sierpnia 1939 r.
1 września 1939 r. Piotr Jasiek został aresztowany i osadzony w obozie hitlerowskim w Hohenbruch.
Cele i zadania
Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929 r.
Kadra pedagogiczna
Kierownikami i jednocześnie nauczycielami szkoły byli:
- Konrad Sikora
- Piotr Maciej Jasiek
Osiągnięcia
We wrześniu 1934 r. w szkole w Wymoju odbyła się kwartalna konferencja regionalna dla nauczycieli szkół polskich. Była ona formą dokształcania i składała się z lekcji pokazowej, referatu i dyskusji. Na konferencji wysłuchano referatów: Konrada Sikory pt. Pamiątki polskości w Prusach Wschodnich, Pawła Jaśka pt. Krzyżacy w Prusach oraz Ryszarda Ignacego Goetze pt. Pieśni ludowe na Warmii.
Uczniowie i absolwenci
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Wymoju uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1939 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:
- 1930 – 5 osób
- 1931 – 10 osób
- 1932 – 11 osób
- 1933 – 11 osób
- 1934 – 6 osób
- 1935 – 6 osób
- 1936 – 11 osób
- 1937 – 9 osób
- 1938 – 6 osób
- 1939 – 5 osób
Absolwentkami Katolickiej Szkoły Polskiej w Wymoju są m.in. Antonina Kleparska oraz Waleria Schnarbach, które kontynuowały dalszą naukę w gimnazjum w Tarnowskich Górach.
Tablica pamiątkowa
W 1945 r. na budynku byłej szkoły niemieckiej w Wymoju umieszczono tablicę pamiątkową z napisem:
"W latach 1930–1939 w Wymoju
Mieściła się polska szkoła
Świadectwo polskości
Ziemi Warmińskiej".
Ciekawostki
W 1935 r. wbrew zakazom niemieckich władz Piotr Maciej Jasiek poprowadził kurs języka polskiego dla młodzieży pozaszkolnej. Prezydent rejencji olsztyńskiej zarządził dochodzenie w tej sprawie, jednak skończyła się ona jedynie na pogróżkach.
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
Piotrowski Franciszek, Wspomnienia polskiego nauczyciela w Niemczech, wstęp i oprac. Filipkowski Tadeusz, Olsztyn 1996.
Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939), [w:] Dziecko w historii – wątek korczakowski, red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
