Knis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
+
  |dopełniacz wsi        =
  |zdjęcie              = Knis. Dawny cmentarz ewangelicki.jpg
+
  |zdjęcie              =
  |opis zdjęcia          = Knis. Dawny cmentarz ewangelicki
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 206<ref>Łącznie: Knis, [[Głąbowo]], [[Knis-Podewsie]], [[Mleczkowo]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 206<ref>Łącznie: Knis, Głąbowo, Knis-Podewsie, Mleczkowo.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Knis ''' (niem. ''Gneist'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Ryn|gminie Ryn]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Knis ''' (niem. ''Gneist'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ryn]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 206 mieszkańców, łącznie z osadami [[Głąbowo]], [[Knis-Podewsie]] i [[Mleczkowo]], które wchodzą w skład sołectwa Knis. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Janusz Olszewski]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ryn_gmina_miejsko_-_wiejska/172/Jednostki_pomocnicze_Gminy/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 206 mieszkańców, łącznie z osadami [[Głąbowo]], [[Knis-Podewsie]] i [[Mleczkowo]], które wchodzą w skład sołectwa Knis. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Janusz Olszewski]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/ryn_gmina_miejsko_-_wiejska/172/Jednostki_pomocnicze_Gminy/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na brzegu jeziora [[Jezioro Guber|Guber]], 26 km na południowy zachód od [[Giżycko|Giżycka]] i 4 km na północ od [[Ryn|Rynu]], w pobliżu granicy z [[powiat kętrzyński|powiatem kętrzyńskim]].
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na brzegu jeziora [[Jezioro Guber|Guber]], 26 km na południowy zachód od [[Giżycko|Giżycka]] i 4 km na północ od [[Ryn|Rynu]], w pobliżu granicy z [[powiat kętrzyński|powiatem kętrzyńskim]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana - najprawdopodobniej miało to miejsce między 1484 a 1511 rokiem; pierwsze wzmianki w źródłach pochodzą z 1517 roku. Była to wówczas wieś czynszowa z dziewięcioma gospodarzami i 21 łanami. Nieco później, w roku 1539, areał wsi wzrósł do 26 łanów; gospodarzyło w niej wtedy 24 chłopów. W 1555 roku Knis otrzymał nowy przywilej, mocą którego jej obszar powiększył się do 50 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; w 1719 roku aż 31 łanów wciąż było opuszczonych.  
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana; najprawdopodobniej miało to miejsce między 1484 a 1511 rokiem. Pierwsze wzmianki o wsi zachowane w źródłach pochodzą z 1517 roku. Była to wówczas wieś czynszowa z dziewięcioma gospodarzami i 21 łanami. Nieco później, w roku 1539, areał wsi wzrósł do 26 łanów. Gospodarzyło tu wtedy 24 chłopów. W 1555 roku Knis otrzymał nowy przywilej, mocą którego obszar wsi powiększył się do 50 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku. W 1719 roku aż 31 łanów wciąż było opuszczonych.  
 
 
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] uruchomiono ją 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1973 roku w związku z reorganizacją sieci szkolnej.
 
 
 
W 1970 roku w Knisie były 32 budynki mieszkalne; była tu świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, remiza strażacka, boisko sportowe; działało kółko rolnicze, spółka wodnomelioracyjna, dwa zakłady kowalsko-ślusarskie i jeden konserwacji maszyn i urządzeń rolniczych. Przy wsi funkcjonowały trzy pegeery: [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Głąbowo|PGR Głąbowo]], [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Mleczkowo|PGR Mleczkowo]] i [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Podewsie|PGR Podewsie]]. W latach 1954-1972 Knis należał do [[gromada Ryn|gromady Ryn]].
 
 
 
 
 
Liczba mieszkańców
 
 
 
1857 - 407 osób
 
 
 
1933 - 347 osób
 
  
1939 - 312 osób
+
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. Po II wojnie światowej uruchomiono ją 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1973 roku w związku z reorganizacją sieci szkolnej.
  
1970 - 297 osób, 18 gospodarstw
+
W 1970 roku w Knisie były 32 budynki mieszkalne. Działały świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, remiza strażacka, boisko sportowe, kółko rolnicze, spółka wodnomelioracyjna, dwa zakłady kowalsko-ślusarskie i jeden zakład konserwacji maszyn i urządzeń rolniczych. Przy wsi funkcjonowały trzy pegeery: PGR Głąbowo, PGR Mleczkowo i PGR Podewsie. W latach 1954–1972 Knis należał do gromady Ryn.
 
<br/>
 
  
 +
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
 +
*1857 – 407 osób
 +
*1933 – 347 osób
 +
*1939 – 312 osób
 +
*1970 – 297 osób, 18 gospodarstw
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Budynek szkoły z początku XX wieku
+
*budynek szkoły z początku XX wieku
*Cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XIX wieku
+
*cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XIX wieku
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996.
 
#''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#Gminna ewidencja zabytków, w: Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. [http://bip.warmia.mazury.pl/ryn_gmina_miejsko_-_wiejska/system/pobierz.php/UCHW.%20Nr%20XLI%20360%2010%20Zal.%20Nr%201.pdf?id=1421| Część A], Ryn 2009/2010 [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
<br/>
+
== Bibliografia ==
 
+
Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996.<br/>
== Zobacz też ==
+
''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/>
 
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
<br/>
+
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, [http://bip.warmia.mazury.pl/ryn_gmina_miejsko_-_wiejska/system/pobierz.php/UCHW.%20Nr%20XLI%20360%2010%20Zal.%20Nr%201.pdf?id=1421| bip.warmia.mazury.pl, część A], Ryn 2009/2010 [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Gmina Ryn]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Ryn (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]] [[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 10:01, 13 kwi 2015

Knis

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Ryn
Liczba ludności (2010) 206[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Knis
Knis
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Knis
Knis
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Knis (niem. Gneist) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 206 mieszkańców, łącznie z osadami Głąbowo, Knis-Podewsie i Mleczkowo, które wchodzą w skład sołectwa Knis. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janusz Olszewski[2].

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na brzegu jeziora Guber, 26 km na południowy zachód od Giżycka i 4 km na północ od Rynu, w pobliżu granicy z powiatem kętrzyńskim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa zakonu krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana; najprawdopodobniej miało to miejsce między 1484 a 1511 rokiem. Pierwsze wzmianki o wsi zachowane w źródłach pochodzą z 1517 roku. Była to wówczas wieś czynszowa z dziewięcioma gospodarzami i 21 łanami. Nieco później, w roku 1539, areał wsi wzrósł do 26 łanów. Gospodarzyło tu wtedy 24 chłopów. W 1555 roku Knis otrzymał nowy przywilej, mocą którego obszar wsi powiększył się do 50 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. W 1719 roku aż 31 łanów wciąż było opuszczonych.

Szkołę we wsi założono w 1737 roku. Po II wojnie światowej uruchomiono ją 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1973 roku w związku z reorganizacją sieci szkolnej.

W 1970 roku w Knisie były 32 budynki mieszkalne. Działały świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, remiza strażacka, boisko sportowe, kółko rolnicze, spółka wodnomelioracyjna, dwa zakłady kowalsko-ślusarskie i jeden zakład konserwacji maszyn i urządzeń rolniczych. Przy wsi funkcjonowały trzy pegeery: PGR Głąbowo, PGR Mleczkowo i PGR Podewsie. W latach 1954–1972 Knis należał do gromady Ryn.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

  • 1857 – 407 osób
  • 1933 – 347 osób
  • 1939 – 312 osób
  • 1970 – 297 osób, 18 gospodarstw

Zabytki

  • budynek szkoły z początku XX wieku
  • cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XIX wieku

Przypisy

  1. Łącznie: Knis, Głąbowo, Knis-Podewsie, Mleczkowo.
  2. bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, bip.warmia.mazury.pl, część A, Ryn 2009/2010 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]