Lipień: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Zwierzę infobox | {{Zwierzę infobox | ||
|nazwa zwyczajowa = ''Lipień pospolity'' | |nazwa zwyczajowa = ''Lipień pospolity'' | ||
| Linia 7: | Linia 6: | ||
|okres istnienia = | |okres istnienia = | ||
|grafika = Lipień.jpg | |grafika = Lipień.jpg | ||
| − | |opis grafiki = | + | |opis grafiki = Autor: Zsoldos Márton. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Thymallus_thymallus_P%C3%A9nzes_p%C3%A9r.jpg Commons Wikimedia] |
| − | |typ = | + | |typ = strunowce |
| − | |podtyp = | + | |podtyp = kręgowce |
| − | |gromada = | + | |gromada = promieniopłetwe |
| − | |rząd = | + | |rząd = łososiokształtne |
| − | |rodzina = | + | |rodzina = łososiowate |
| − | |rodzaj = '' | + | |rodzaj = ''Thymallus'' |
|gatunek = Lipień pospolity | |gatunek = Lipień pospolity | ||
|synonimy = Esox australis Valenciennes, 1846<br> | |synonimy = Esox australis Valenciennes, 1846<br> | ||
| Linia 29: | Linia 28: | ||
''Thymallus vexillifer Perty, 1832<br> | ''Thymallus vexillifer Perty, 1832<br> | ||
''Thymallus vulgaris Nilsson, 1832<br> | ''Thymallus vulgaris Nilsson, 1832<br> | ||
| − | |wikispecies = | + | |wikispecies = |
| − | |commons = | + | |commons = |
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Lipień, lipień europejski, lipień pospolity ''' '' | + | ''' Lipień, lipień europejski, lipień pospolity ''' (''Thymallus thymallus'') – gatunek słodkowodnej, zimnolubnej ryby łososiokształtnej, gatunek typowy lipieniowatych (''Thymallinae''). |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | Lipień ma lekko spłaszczone ciało i małą głowę. Otwór gębowy jest niewielki, z drobnymi zębami, szczęka górna jest nieco dłuższa od dolnej i wysunięta do przodu. | + | Lipień ma lekko spłaszczone ciało i małą głowę. Otwór gębowy jest niewielki, z drobnymi zębami, szczęka górna jest nieco dłuższa od dolnej i wysunięta do przodu. Posiada charakterystyczne duże łuski, mocno osadzone w skórze. |
| − | |||
| − | + | Lipień zwraca uwagę oryginalnym ubarwieniem – u młodych osobników jest ono srebrzysto-jasnozielone z niebieskawymi plamami na bokach, starsze osobniki wyróżniają się szarozielonym grzbietem, zielonkawymi bokami i białym brzuchem, który w okresie tarła przybiera purpurowy odblask. Dorasta przeciętnie do 30–40, maksymalnie do 60 cm długości. Płetwy grzbietowa, odbytowa i płetwy piersiowe większe u samców niż u samic. Dymorfizm płciowy zaznacza się większymi rozmiarami samców oraz – w okresie godowym – ich jaskrawym ubarwieniem i powiększoną płetwą grzbietową. | |
| − | |||
| + | Żyje przeciętnie 4–5 lat, maksymalnie 14. Jego liczebność i rozmieszczenie ze względu na krótkowieczność są zmienne. Jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia wody. | ||
== Odżywianie == | == Odżywianie == | ||
Lipień żywi się bezkręgowcami, głównie larwami owadów oraz owadami zbieranymi z powierzchni wody. Nie gardzi również robakami, ślimakami i małymi rybami. Chętnie grupuje się w niewielkie stadka. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych. | Lipień żywi się bezkręgowcami, głównie larwami owadów oraz owadami zbieranymi z powierzchni wody. Nie gardzi również robakami, ślimakami i małymi rybami. Chętnie grupuje się w niewielkie stadka. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych. | ||
| − | |||
== Występowanie == | == Występowanie == | ||
| Linia 53: | Linia 50: | ||
== Ochrona i zagrożenie == | == Ochrona i zagrożenie == | ||
| − | Kategoria zagrożenia | + | Kategoria zagrożenia, do której został zakwalifikowany lipień w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku (kategoria najniższego ryzyka). Jednakże, z powodu jego podatności na choroby, wrażliwości na zanieczyszczenia wód, oraz smacznego mięsa jego liczebność powoli spada. |
| − | + | *Okres ochronny: od 1 marca do 31 maja | |
| − | + | *Wymiar ochronny: 30 cm | |
| − | + | *Dobowy limit połowu: 3 szt (razem z [[Boleń|boleniem]], [[Karp|karpiem]], [[Pstrąg potokowy|pstrągiem potokowym]], [[Amur|amurem]], [[Sandacz|sandaczem]], [[Szczupak|szczupakiem]], [[Brzana|brzaną]]) | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Znaczenie gospodarcze == | == Znaczenie gospodarcze == | ||
Nie występuje licznie, dlatego nie ma większego znaczenia w połowach. Jest natomiast hodowany w stawach hodowlanych. Bardzo ceniony wędkarsko – poławiany głównie przez wędkarzy łowiących na sztuczną muchę. Spotykany w akwariach publicznych. | Nie występuje licznie, dlatego nie ma większego znaczenia w połowach. Jest natomiast hodowany w stawach hodowlanych. Bardzo ceniony wędkarsko – poławiany głównie przez wędkarzy łowiących na sztuczną muchę. Spotykany w akwariach publicznych. | ||
| + | |||
Za najlepszy czas do połowu lipienia uważa się maj i jesień. Należy przy tym pamiętać o przestrzeganiu obowiązujących okresów i wymiarów ochronnych. Mięso lipienia łatwo się psuje, złowione ryby należy zatem możliwie szybko przyrządzić i zjeść lub zamrozić, najlepiej oczywiście darować życie i wypuścić. | Za najlepszy czas do połowu lipienia uważa się maj i jesień. Należy przy tym pamiętać o przestrzeganiu obowiązujących okresów i wymiarów ochronnych. Mięso lipienia łatwo się psuje, złowione ryby należy zatem możliwie szybko przyrządzić i zjeść lub zamrozić, najlepiej oczywiście darować życie i wypuścić. | ||
| − | == | + | == Bibliografia == |
| − | + | [http://rtw.org.pl/atlas/lipien.html rtw.org.pl] [28.07.2014]<br> | |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Lipie%C5%84_pospolity pl.wikipedia.org] [28.07.2014]<br> | |
| − | + | [http://www.wedkuje.pl/ryby,lipien,276 wedkuje.pl] [28.07.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | [[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Zwierzęta Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 15:55, 28 lut 2015
| Lipień pospolity | |
| | |
| Thymallus thymallus` | |
| Linnaeus, 1758 | |
| Thymallus thymallus Linnaeus, 1758 | |
 Autor: Zsoldos Márton. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | promieniopłetwe |
| Rząd | łososiokształtne |
| Rodzina | łososiowate |
| Rodzaj | Thymallus |
| Gatunek | Lipień pospolity |
| Synonimy | |
|
Esox australis Valenciennes, 1846 | |
Lipień, lipień europejski, lipień pospolity (Thymallus thymallus) – gatunek słodkowodnej, zimnolubnej ryby łososiokształtnej, gatunek typowy lipieniowatych (Thymallinae).
Spis treści
Morfologia
Lipień ma lekko spłaszczone ciało i małą głowę. Otwór gębowy jest niewielki, z drobnymi zębami, szczęka górna jest nieco dłuższa od dolnej i wysunięta do przodu. Posiada charakterystyczne duże łuski, mocno osadzone w skórze.
Lipień zwraca uwagę oryginalnym ubarwieniem – u młodych osobników jest ono srebrzysto-jasnozielone z niebieskawymi plamami na bokach, starsze osobniki wyróżniają się szarozielonym grzbietem, zielonkawymi bokami i białym brzuchem, który w okresie tarła przybiera purpurowy odblask. Dorasta przeciętnie do 30–40, maksymalnie do 60 cm długości. Płetwy grzbietowa, odbytowa i płetwy piersiowe większe u samców niż u samic. Dymorfizm płciowy zaznacza się większymi rozmiarami samców oraz – w okresie godowym – ich jaskrawym ubarwieniem i powiększoną płetwą grzbietową.
Żyje przeciętnie 4–5 lat, maksymalnie 14. Jego liczebność i rozmieszczenie ze względu na krótkowieczność są zmienne. Jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia wody.
Odżywianie
Lipień żywi się bezkręgowcami, głównie larwami owadów oraz owadami zbieranymi z powierzchni wody. Nie gardzi również robakami, ślimakami i małymi rybami. Chętnie grupuje się w niewielkie stadka. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych.
Występowanie
W szybko płynących, dobrze natlenionych wodach o stałym mineralnym podłożu. Rozsiedlony bardzo nieregularnie w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie. W krajach skandynawskich spotykany również w jeziorach. Jego populacja uległa w wielu miejscach znacznemu zmniejszeniu.
Tarło
Wiosną, w okresie tarła, lipień podejmuje krótkie wędrówki poszukując żwirowych lub kamienistych tarlisk z dobrze natlenioną wodą, które znajduje przeważnie w niedużych dopływach. Tarło obywa się w temperaturze 6–8 °C. Ikra ma barwę bursztynową, jest zasypywana w piasku przez samca, który broni jej przez 2–3 tygodnie inkubacji. Często w jednym gnieździe składa jaja kilka samic.
Ochrona i zagrożenie
Kategoria zagrożenia, do której został zakwalifikowany lipień w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku (kategoria najniższego ryzyka). Jednakże, z powodu jego podatności na choroby, wrażliwości na zanieczyszczenia wód, oraz smacznego mięsa jego liczebność powoli spada.
- Okres ochronny: od 1 marca do 31 maja
- Wymiar ochronny: 30 cm
- Dobowy limit połowu: 3 szt (razem z boleniem, karpiem, pstrągiem potokowym, amurem, sandaczem, szczupakiem, brzaną)
Znaczenie gospodarcze
Nie występuje licznie, dlatego nie ma większego znaczenia w połowach. Jest natomiast hodowany w stawach hodowlanych. Bardzo ceniony wędkarsko – poławiany głównie przez wędkarzy łowiących na sztuczną muchę. Spotykany w akwariach publicznych.
Za najlepszy czas do połowu lipienia uważa się maj i jesień. Należy przy tym pamiętać o przestrzeganiu obowiązujących okresów i wymiarów ochronnych. Mięso lipienia łatwo się psuje, złowione ryby należy zatem możliwie szybko przyrządzić i zjeść lub zamrozić, najlepiej oczywiście darować życie i wypuścić.
Bibliografia
rtw.org.pl [28.07.2014]
pl.wikipedia.org [28.07.2014]
wedkuje.pl [28.07.2014]
