Marcinkowo: Różnice pomiędzy wersjami

	Marcinkowo
	; Chałupa w Marcinkowie.; Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Mrągowo
Sołectwo	Marcinkowo
Liczba ludności (2010)	872
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Marcinkowo
	Położenie na mapie Polski ; Marcinkowo
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja nieprzejrzana]

[wersja zweryfikowana]

Aktualna wersja na dzień 12:49, 3 cze 2016

Marcinkowo (niem. Mertinsdorf, Mertensdorf) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 872 mieszkańców. Obecnie funkcje sołtysa pełni Jarosław Biedka^[1].

Położenie

Marcinkowo leży w północnej Polsce, w środkowej części Pojezierza Mrągowskiego, które zalicza się do Pojezierza Mazurskiego. Wieś rozlokowana jest pośród 4 jezior: Marcinkowskiego, Kociołek, Głębokiego, Czarnego.

Dzieje miejscowości

Miejscowość lokowali przed 1422 r. Krzyżacy jako wieś czynszową. W początkowym okresie funkcjonowania wsi istniał tu młyn, należący do zakonu. W okresie wojny trzynastoletniej (1454 -1466) wieś została całkowicie wyludniona. Ponowne lokowanie miejscowości nastąpiło w XVI w. W 1555 r. komornik z Szestna – Marcin Kaszten – otrzymał od starosty Jerzego von Dibesa pięć włók sołeckich na prawie magdeburskim. Kasztelanowi nakazano obsadzenie 45 łanów między Mrągowem, Polską Wsią, majątkiem sorkwickim a lasem marcinkowskim. Nazwa wsi pochodzi od jednego z lokatorów.

Wojciech Kętrzński uważał, że w pierwszym stuleci istnienia Marcinkowa mieszkali tu zarówno Niemcy, jak i Polacy, a w XVII w. jedynie Polacy. W XVII w. we wsi funkcjonował folwark oraz owczarnia. W folwarku książęcym na 12 włókach szarwark odrabiało 50 chłopów z sąsiednich miejscowości. Ponadto w XVII w. w Marcinkowie istniała straż leśna, która podległa władzy Krutyni.

W XVIII w. powstała szkoła, w której nauczano po polsku. Pierwszym nauczycielem był Andrzej Olszewski.

W XIX w. we wsi utworzono bity trakt, łączący Mrągowo z Olsztynem. W tym samym czasie liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1856 r. tern wsi obejmował 1890 mórg.

Na początku XX w. folwark funkcjonujący we wsi należał do dworu w Szestnie. W 1928 r. istniała tutaj placówka pocztowa, a w 1935 r. szkoła czteroklasowa, w której dwóch nauczycieli uczyło 182 dzieci. W 1939 r. na obszarze wiejskim znajdowały się 244 gospodarstwa domowe, z czego 93 gospodarstwa rolnicze. Po II wojnie światowej Marcinkowo do 1954 r. było siedzibą gminy.

Liczba ludności w kolejnych latach:

1815 r. – 158 osób

1838 r. – 289 osób

1856 r. – 393 osoby

Gospodarka

We wsi działają małe firmy prywatne z zakresu: handlu, usług logopedycznych, usług blacharskich, ogrodnictwa i logopedii. Znajdują się tu również: szkoła tańca, ferma drobiu i punkt sprzedaży opału.

Kultura

W Marcinkowie funkcjonuje świetlica, organizowane są festyny i pikniki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie.

Szkolnictwo

We wsi działa szkoła podstawowa.

Ludzie związani z miejscowością

Z miejscowością związana jest postać Andrzeja Olszewskiego – nauczyciela.

Zabytki

budynek szkoły z XX w.
dwa cmentarze ewangelickie z XIX-XX w.
zabudowania przy głównej drodze z XX w.
krzyż i dwie kapliczki przydrożne

Turystyka

W miejscowości ma swój początek Szlak pieszy Marcinkowo – Mrągowo

Bibliografia

Achremczyk Stanisław,Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2010.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Informacja Turystyczna – Mrągowo [12.09.2013]
Wikipedia [12.09.2013]
Fakty Mazur [28.07.2014]

Przypisy

↑ [1]

[1] [1]

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Wieś infobox
   |nazwa                 = Marcinkowo
@@ Linia 7: / Linia 6: @@
   |dopełniacz wsi        = Marcinkowa
   |zdjęcie               = Marcinkowo.jpg
-  |opis zdjęcia          = Chałupa w Marcinkowie, źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
+  |opis zdjęcia          = Chałupa w Marcinkowie.<br>Fot. Piotr Marynowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Marcinkowo_-_budynek_%2801%29.jpg Commons Wikimedia] [12.09.2013]
   |rodzaj miejscowości   = wieś sołecka
-  |województwo           = warmińsko - mazurskie
+  |województwo           = warmińsko-mazurskie
   |powiat                = mrągowski
   |gmina                 = Mrągowo
@@ Linia 15: / Linia 14: @@
   |sołectwo              = Marcinkowo
   |wysokość              =
-  |liczba ludności       = Pole-obowiązkowe
+  |liczba ludności       = 872
-  |rok                   = Pole-obowiązkowe
+  |rok                   = 2010
   |strefa numeracyjna    = (+48) 89
   |kod pocztowy          =
@@ Linia 29: / Linia 28: @@
   |wikisłownik           =
   |www                   =
-}}
+}}<br/>
-<big>'''Marcinkowo'''</big> (niem. Mertinsdorf, Mertensdorf) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo |gminie Mrągowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+'''Marcinkowo''' (niem. ''Mertinsdorf'', ''Mertensdorf'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 872 mieszkańców. Obecnie funkcje sołtysa pełni [[Jarosław Biedka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/] </ref>.
+<br/><br/>
+== Położenie ==
+Marcinkowo leży w północnej Polsce, w środkowej części [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]], które zalicza się do [[Pojezierze Mazurskie |Pojezierza Mazurskiego]]. Wieś rozlokowana jest pośród 4 jezior: [[Jezioro Marcinkowskie|Marcinkowskiego]], [[Jezioro Kociołek|Kociołek]], [[Jezioro Głębokie|Głębokiego]], [[Jezioro Czarne|Czarnego]].
 <br/>
-=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+== Dzieje miejscowości ==
-Marcinkowo leży w północnej Polsce, w środkowej części [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]], które zalicza się do [[Pojezierze Mazurskie |Pojezierza Mazurskiego]]. Obszar ten ma genezę polodowcową. Wieś rozlokowana jest wśród 4 jezior: [[Jezioro Marcinkowskie]], [[Jezioro Kociołek]], [[Głębokie Jezioro]], [[Czarne Jezioro]].Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
+Miejscowość lokowali przed 1422 r. [[Zakon Krzyżacki |Krzyżacy]] jako [[Wieś czynszowa| wieś czynszową]]. W początkowym okresie funkcjonowania wsi istniał tu młyn, należący do zakonu. W okresie wojny trzynastoletniej (1454 -1466) wieś została całkowicie wyludniona. Ponowne lokowanie miejscowości nastąpiło w XVI w. W 1555 r. komornik z [[Szestno |Szestna]] – Marcin Kaszten – otrzymał od starosty [[Jerzy von Dibes| Jerzego von Dibesa]] pięć [[Włóka| włók]] sołeckich na [[Prawo magdeburskie| prawie magdeburskim]]. Kasztelanowi nakazano obsadzenie 45 łanów między [[Mrągowo |Mrągowem]], [[Polska Wieś |Polską Wsią]], majątkiem sorkwickim a lasem marcinkowskim. Nazwa wsi pochodzi od jednego z lokatorów.
-<br/>
-=== Dzieje miejscowości ===
+[[lkwim: Wojciech Kętrzyński| Wojciech Kętrzński]] uważał, że w pierwszym stuleci istnienia Marcinkowa mieszkali tu zarówno Niemcy, jak i Polacy, a w XVII w. jedynie Polacy. W XVII w. we wsi funkcjonował folwark oraz owczarnia. W folwarku książęcym na 12 włókach [[Szarwark |szarwark]] odrabiało 50 chłopów z sąsiednich miejscowości. Ponadto w XVII w. w Marcinkowie istniała straż leśna, która podległa władzy [[Krutyń |Krutyni]].
-Miejscowość lokowana jako wieś czynszowa przez Krzyżaków. Jej założenie datuje się przed rokiem 1422. Gdy zakładano wieś [[Piecki]] w 1448 r. istniało już Marcinkowo . W początkowym okresie funkcjonowania istniała tutaj młyn należący do zakonu. W okresie [[ wojna trzynastoletnia| wojny trzynastoletniej]] (1454  - 1466) wieś została całkowicie wyludniona. Ponowne lokowanie nastąpiło w XVI w. Miejscowość przybrała jednak inną nazwę. Wiadomo, że w 1555 r. komornik z [[Szestno |Szestna]] – Marcin Kaszten otrzymał od starosty Jerzego von Dibesa pięć włók sołeckich na prawie magdeburskim. Ponadto nakazano mu obsadzenie 45 łanów między [[Mrągowo |Mrągowem]], [[Polska Wieś |Polską Wsią]], majątkiem sorkwickim oraz lasem marcinkowskim. W ten o to sposób na nowo rozpoczęła się historia wsi. Nazwa wsi pochodzi od jednego z lokatorów. [[lkwim: Wojciech Kętrzyński| Wojciech Kętrzński]] uważał, że w pierwszym stuleci istnienia Marcinkowa mieszkali tu zarówno Niemcy jak i Polacy a w XVII w. jedynie Polacy. W XVII w. we wsi funkcjonował folwark oraz owczarnia. W folwarku książęcym na 12 włókach szarwark odrabiało 50 chłopów z sąsiednich miejscowości. Ponadto w XVII w. w Marcinkowie istniała straż leśna, podległa zwierzchności w [[Krutyń |Krutyni]]. W XVIII w. powstała szkoła, w której nauczano po polski. Pierwszym nauczycielem był [[Andrzej Olszewski]]. W XIX w. zaś wieś znalazła się na trasie bitego traktu łączącego [[Mrągowo]] z [[Olsztyn |Olsztynem]]. Teren miejscowości wówczas przybrał kształt ulicówki. W tym samym czasie liczba mieszkańców sukcesywnie rosła.  W 1785 r. znajdowało się we wsi 15 dymów, w 1815 r. – 21, w 1838 r. – 25 . W 1815 r. było tu 158 mieszkańców, w 1838 r. – 289, w 1939 r . W 1856 r. wieś obejmowała 1890 mórg z 393 mieszkańcami. Na początku XX w. folwark funkcjonujący we wsi należał do dworu w [[Szestno| Szestnie]] . W 1928 r. istniała tutaj placówka pocztowa a w 1935 r. szkoła czteroklasowa, w której dwóch nauczycieli uczyło 182 dzieci. W 1939 r. na obszarze wiejskim znajdowały się 244 gospodarstwa domowe, z czego 93 gospodarstwa rolnicze . Po II wojnie światowej Marcinkowo  do 1954 r. było siedzibą [[gmina Marcinkowo |gminy Marcinkowo]].
-<br/>
-===Gospodarka===
+W XVIII w. powstała szkoła, w której nauczano po polsku. Pierwszym nauczycielem był [[Andrzej Olszewski]].
-We wsi działają małe firmy prywatne z zakresu: handlu, usług logopedycznych, usług blacharskich, ogrodnictwa i logopedii. Odnajdziemy tu również szkołę tańca, fermę drobiu i punkt sprzedaży opału.
+W XIX w. we wsi utworzono bity trakt, łączący Mrągowo z [[Olsztyn |Olsztynem]]. W tym samym czasie liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1856 r. tern wsi obejmował 1890 mórg.
-<br/>
+Na początku XX w. folwark funkcjonujący we wsi należał do dworu w Szestnie. W 1928 r. istniała tutaj placówka pocztowa, a w 1935 r. szkoła czteroklasowa, w której dwóch nauczycieli uczyło 182 dzieci. W 1939 r. na obszarze wiejskim znajdowały się 244 gospodarstwa domowe, z czego 93 gospodarstwa rolnicze. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] Marcinkowo do 1954 r. było siedzibą [[Gmina Marcinkowo |gminy]].
-===Kultura===
+Liczba ludności w kolejnych latach:
-W Marcinkowie funkcjonuje świetlica i [[Szkoła Podstawowa]]. Ponadto organizowane są tutaj festyny i pikniki.
+*1815 r. – 158 osób
-<br/>
+*1838 r. – 289 osób
-=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+*1856 r. – 393 osoby
-Ze wsią związana jest postać [[Andrzej Olszewski |Andrzeja Olszewskiego ]]– nauczyciela. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Sławomir Olender]].
+==Gospodarka==
+We wsi działają małe firmy prywatne z zakresu: handlu, usług logopedycznych, usług blacharskich, ogrodnictwa i logopedii. Znajdują się tu również: szkoła tańca, ferma drobiu i punkt sprzedaży opału.
 <br/>
-=== Zabytki: ===
+==Kultura==
-Na terenie Marcinkowa znajdują się także następujące zabytki:budynek szkoły z XX w., dwa cmentarze ewangelickie z XIX - XX w., zabudowania przy głównej drodze z XX w., krzyż i dwie kapliczki przydrożne.
+W Marcinkowie funkcjonuje świetlica, organizowane są festyny i pikniki.
+<br/>
-[[File:Cmentarz w Marcinkowie.jpg|300 px| thumb|Cmentarz ewangelicki, źródło: www.it.mragowo.pl, 12.09.2013.]]
+==Religia==
+Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Błogosławionego Honorata Koźmińskiego w Mrągowie |parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie]].
+<br/>
+==Szkolnictwo==
+We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Marcinkowie|szkoła podstawowa]].
 <br/>
-=== Bibliografia: ===
+== Ludzie związani z miejscowością==
+Z miejscowością związana jest postać Andrzeja Olszewskiego – nauczyciela.
+<br/>
-Achremczyk Stanisław,''Historia Warmii i Mazur'', t. 1, Olsztyn 2010, 671 ss.
+== Zabytki==
+*budynek szkoły z XX w.
+*dwa cmentarze ewangelickie z XIX-XX w.
+*zabudowania przy głównej drodze z XX w.
+*krzyż i dwie kapliczki przydrożne
-''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
+== Turystyka ==
+W miejscowości ma swój początek [[Szlak pieszy Marcinkowo – Mrągowo]]
+<br/>
-''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
+== Bibliografia==
+Achremczyk Stanisław,''Historia Warmii i Mazur'', t. 1, Olsztyn 2010.<br/>
+''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/>
+''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.  <br/>
+[http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf/ Informacja Turystyczna – Mrągowo] [12.09.2013]<br/>
+[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013]<br/>
+[http://faktymazur.pl/region/mragowo/272-marcinkowo-row-zamiast-przejazdu/ Fakty Mazur] [28.07.2014]
-http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013.
+{{Przypisy}}
+<references/>
 <br/>
-== Zobacz też ==
+[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
-http://www.mragowotm.pl
+[[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]]
-<br/>
+[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
+[[Kategoria: 1401-1500]]
-[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat mrągowski]][[Kategoria:Gmina Mrągowo]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
-[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 11:21, 21 wrz 2013 (CEST)