Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika

Źródło: www.bartoszyce.ug.gov.plŹródło: www.bartoszyce.ug.gov.pl
Typ obszaru Obszar "siedliskowy" – specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod PLH280047
Powierzchnia 27 ha
Status obszaru Obszar o Znaczeniu dla Wspólnoty (OZW) – zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej (20011 r.).
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika
Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika
Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Natura 2000 Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika – obszar o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW).

Bniec czerwony (Melandrium rubrum).
Fot. Opioła Jerzy. Źródło: Commons Wikimedia

Ogólny opis obszaru

Torfowiska Źródliskowe koło Łabędnika położone są na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie bartoszyckim, na obszarze gmin Bartoszyce i Sępopol. Obszar, w całości pokryty siedliskami rolniczymi, położony jest na Równinie Sępopolskiej w okolicy miejscowości Spurgle i Sokolica. W skład obszaru wchodzą dwa torfowiska źródliskowe otoczone użytkami zielonymi. Jedno znajduje się ok. 1,5 km na wschód od wsi Sokolica i reprezentuje dobrze wykształcony typ kopułowy (pow. kopuły ok. 3,3 ha, całkowita powierzchnia 11,6 ha). Torfowisko ma kształt wydłużonego wału rozszerzającego się od strony wschodniej w wyraźny pagórek. Wysokość kopuły wynosi prawie 2 m od strony południowej i ok. 6 m od strony północnej. Duża powierzchnia i wysokość względna sprawiają, że jest to widoczny i bardzo charakterystyczny element krajobrazu. Wrażenie to potęguje jeszcze szuwar trzcinowy na kopule. Torfowisko obecnie dzieli się na dwie enklawy – zachodnia stanowi wydłużony wysuszony wał, a wschodnia to kopuła kulistego kształtu, porośnięta szuwarem trzcinowym i otoczona pierścieniem drzew.

Drugie torfowisko (pow. 15,4 ha) znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie osady Spurgle. Przylega ono do wzniesienia i reprezentuje typ wiszący. Deniwelacja dochodzi do 15 m, a na grząskim zboczu występują liczne źródła. Torfowisko to porośnięte jest przez specyficzne lasy źródliskowe z udziałem olszy czarnej i brzozy. Interesująca jest jego stratygrafia z występowaniem pokładów tufu wapiennego i rekordowa miąższość utworów źródliskowych (16 m).
Oba torfowiska wykształcone są typowo i zajmują dość duże powierzchnie. Na torfowisku kopułowym występuje wypływ wody gruntowej, gdzie do niedawna następowało wytracanie węglanu wapnia w postaci tufu źródliskowego. Proces obecnie został znacznie ograniczony, jednakże ze względu na bardzo zmienny proces intensywności wypływu wody, jak i zdolności akumulacji tufu, należy liczyć się z uaktywnieniem tego procesu w przyszłości. Na drugim torfowisku występują źródła i cieki źródliskowe.

Walory przyrodnicze

Do głównych walorów tego obszaru należy obecność 2 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: źródliskowe lasy olszowe na niżu (kod 91E0-4) oraz punktowo petryfikujące źródła z utworami tufowymi (kod 7220).
W źródliskowym olsie licznie występują: porzeczka czarna, sitowie leśne i chmiel zwyczajny. Występują też płaty szuwaru trzcinowego, turzycowiska turzycy prosowej oraz źródliskowe zbiorowisko. Z rzadszych gatunków roślin występują m.in.: kruszczyk błotny, listera jajowata, jaskier wielki, bniec czerwony, trędownik skrzydlaty, rzeżucha gorzka typowa oraz mech żebrowiec paprociowy.

Szata roślinna torfowiska źródliskowego w pobliżu wsi Sokolica jest uboższa. Na obrzeżach kopuły liczniej rosną drzewa i krzewy: olsza szara i czarna, jesion wyniosły, dziki bez czarny i wierzba szara. Na dzikim bzie czarnym występuje grzyb - ucho bzowe (po raz pierwszy znaleziony w północnej Polsce na tym właśnie obiekcie). Na kopule występuje źródliskowy zbiornik wodny – miejsce wypływu wody gruntowej (pow. ok. 3 m kw.) otoczony kępami turzycy prosowej przechodzącej dalej w szuwar turzycy błotnej i szuwar trzcinowy. W źródliskowym zbiorniku wodnym występuje rzeżucha gorzka typowa oraz mech żebrowiec paprociowy – gatunki charakterystyczne dla źródliskowych fitocenoz.

Cel ochrony

Podstawowym celem ochrony jest utrzymanie obecnego charakteru torfowisk źródliskowych i ich szaty roślinnej oraz zachodzących tam procesów źródliskowych.

Istniejące formy ochrony

Użytki ekologiczne: Sokolica (3,3 ha), Spurgle (3,6 ha).

Zobacz też

Lista Obszarów o Znaczeniu dla Wspólnoty Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, BIP Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie [14.06.2014]
warszawa.rdos.gov.pl [14.06.2014]
bartoszyce.olsztyn.lasy.gov.pl [14.06.2014]
obszary.natura2000.org.pl [14.06.2014]

Bibliografia

Łachacz A., Torfowiska źróodliskowe koło Łabędnika, [w:] Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, red. Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata Olsztyn 2009, s. 267–269.