Ogonki

Ogonki
Współczesne Ogonki Wikipedia [12.10.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	węgorzewski
Gmina	Węgorzewo
Liczba ludności (2010)	443
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	11-600
Tablice rejestracyjne	NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ogonki
Położenie na mapie Polski Ogonki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ogonki (niem. Ogonken, od 1938 r. Schwenten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 443 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Zagórny.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na Pojezierzu Giżycko–Węgorzewskim, 6 km na południowy wschód od Węgorzewa, na przesmyku między jeziorami Święcajty i Stręgiel. W pobliżu znajduje się kilka niewielkich jeziorek: Dziaduszyn (Diejgot), Upinek (Łupinek, Uping), Jagoczany (Kotowe), Lemięt (Leminek), Białe koło Stręgielka, Stręgielek. Przez wieś przebiega droga krajowa nr 63.

Dzieje miejscowości

Wieś założono w 1529 roku na prawie magdeburskim na 40 łanach, z których cztery otrzymał sołtys Jakub. W 1540 roku we wsi mieszkało 20 rodzin chłopskich, zagrodnik i kramarz, zaś dwa lata później powstała we wsi karczma założona przez niejakiego Kotka z Węgorzewa. Początkowo nazywana Schwintz, wieś od końca XVI wieku występuje pod nazwami Ogonki (Ogonicken, Ogonken). Mieszkańcy wsi płacili czynsz oraz pełnili robociznę na rzecz majątku państwowego przy zamku węgorzewskim. Podczas epidemii dżumy w 1710 roku populacja wsi zmalała o połowę (zmarło 106 osób).

W XVII wieku wieś obejmowała ponad 55 łanów, a w połowie XIX wieku ponad 42 łany. W roku 1858 miejscowość była zamieszkana przez 483 osoby. Na początku XX wieku założono w Ogonkach wielki tartak, co znacznie przyspieszyło rozwój miejscowości. W 1936 roku z inicjatywy Georga Teppera z Ogonek rozegrane zostały na jeziorze Święcajty Bojerowe Mistrzostwa Europy w Ogonkach. W 1939 roku Ogonki zamieszkiwało 828 osób.

Mieczysław Orłowicz, który zawitał do wsi przed I wojną światową, pisał między innymi: Z wyżyn w okolicy wsi ładne widoki na jeziora, liczne zatoki i półwyspy, lasy i wsie, których dachy czerwienią się na ciemnym tle lasów.

Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 66 dzieci, zaś w 1935 roku 145 dzieci, zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w roku 1947; w połowie lat 60. obejmowała ona osiem klas.

Już w 1945 roku uruchomiono – pomimo zniszczeń – cegielnię w Ogonkach, zaś w 1946 roku tartak. Ten ostatni dostarczał budulca niezbędnego do odbudowy budynków i zakładów meblarskich. W 1967 roku zatrudniał 75 osób, posiadał biurowiec i 10 domów mieszkalnych dla załogi.

Z XVI wieku pochodzi legenda o polskim chłopie Konopce ze wsi Ogonki, który „z diabłem wojował” w zamku węgorzewskim, a nawet przez samego elektora poproszony został o pomoc w wypędzeniu czarta z książęcego zamku w Berlinie. W nagrodę za swoje zasługi „egzorcysty” Konopka otrzymał na własność urodzajne włóki wokół wsi Ogonki, a on sam oraz jego potomkowie „po wieczne czasy” zwolnieni zostali od wszelkich podatków i powinności. Właśnie na jego cześć nazwano górę (146 m n.p.m.) położoną między Węgorzewem a Ogonkami.

W latach 60. XX wieku sołectwo Ogonki, obejmujące również wieś Kostropiec, należało do gromady Węgorzewo. Obecnie w skład sołectwa wchodzą wsie: Ogonki i Kolonia Rybacka.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Węgorzewie.

Kultura

Węgorzewskie Towarzystwo Społeczno–Kulturalne, zorganizowało w Ogonkach Izbę Regionalną. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku działał tu zespół ludowy "Sąsiady".

Zabytki

• pozostałości bunkra z okresu międzywojennego
• w pobliżu wsi znajduje się Pomnik ku czci żołnierzy rosyjskich poległych pod Węgorzewem

Turystyka

W miejscowości znajduje się przystań żeglarska. Wiedzie tędy szlak żeglugowy z Giżycka do Węgorzewa – poprzez Ogonki i Sztynort.

Bibliografia

Białuński Grzegorz,Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Mazury. Przewodnik Pascala, oprac. Sylwia Kulczyk i in., Bielsko-Biała 2006.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.07.2013]
Wikipedia [12.10.2014]