Osiniak-Piotrowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Osiniak-Piotrowo | |nazwa = Osiniak-Piotrowo | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Osiniaka-Piotrowa | |dopełniacz wsi = Osiniaka-Piotrowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = osiniak.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Cmentarz starowierców. <br>Fot. Mieczysław Kalski |
| − | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = piski | |powiat = piski | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Osiniak-Piotrowo''' (niem. ''Fedorwalde-Peterhein'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane–Nida]]. Do 1972 roku wieś należała do gminy (później gromady) [[Gmina Ukta|Ukta]] w [[Powiat mrągowski|powiecie mrągowskim]]. W 1973 roku weszła w skład powiatu piskiego, gminy Ruciane–Nida. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 186 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Zęgota]]<ref> [http://www.ruciane-nida.pl/strona-92-Solectwa.html/ Strona Gminy Ruciane-Nida] [30.08.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | == Położenie == | |
| + | Wieś położona jest we wschodniej części [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]], obejmującej częściowo południową część [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży w zachodniej części [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], około 5 km na zachód od [[Ruciane-Nida |Rucianego–Nidy]], na północ od drogi krajowej nr 58. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| + | Wieś powstała w 1874 roku z połączenia dwóch osad: | ||
| + | *Osiniak (''Fiedorowo'', ''Fedorwalde'') – założony przez [[Staroobrzędowcy|starowierców]] około 1830 roku. Osiniakiem nazywana była leśna okolica, w której wioska powstała. Około 1835 roku osadzie nadano nazwę Fiedorowo od nazwiska najbogatszego gospodarza Szczepana Fiedorowa. W 1839 roku wieś liczyła 13 gospodarstw chłopskich i 82 mieszkańców. | ||
| + | *Piotrowo (''Peterhein'') – założona przez starowierców około 1830 roku. Nazwa pochodzi od imienia najbogatszego gospodarza Piotra Jakublewa. W 1839 roku w Piotrowie było 7 gospodarstw chłopskich i 36 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | Szkoła powstała w 1898 roku. Obejmowała jedną klasę również w 1935 roku, gdy uczęszczało do niej 75 dzieci. Ponownie otwarto ją 20 września 1955 roku; w 1979 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 15 dzieci. | ||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach: | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1939 r. – 303 osoby, 32 gospodarstwa | |
| − | + | *1949 r. – 49 gospodarstw | |
| − | + | *1970 r. – 239 osób, 40 gospodarstw | |
| − | + | *1978 r. – 204 osoby, 36 gospodarstw | |
| − | + | *1987 r. – 220 osób | |
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością== | |
| + | *[[lkwim: Anastazja Makarowska|Anastazja Makarowska]] (1897–1981) – tkaczka ludowa, artystka amatorka z [[Wojnowo|Wojnowa]]; urodziła się w Osiniaku | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| + | *cmentarz starowierców z początku XIX wieku, na północno–zachodnim krańcu wsi | ||
| + | *cmentarz starowierców, rodzinny, z początku XX wieku, w centrum wsi (zob. [[Cmentarze starowierskie na Mazurach]]) | ||
| + | *cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, przy wjeździe do wsi od wschodu | ||
| + | *cmentarz ewangelicki, rodzinny, z początku XX wieku, w centrum wsi, na wzniesieniu | ||
| + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Osiniak–Zdrużno, po lewej stronie drogi leśnej Osiniak – [[Zdrużno]], na północ od leśniczówki | ||
| + | *zespół budynków szkolnych z przełomu XIX i XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy | ||
| + | *kilka przykładów budownictwa z początku XX wieku (domy nr 7, 8, 16, 19, 35) | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | + | Bielawny Krzysztof, ''Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta'', Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 162–211.<br/> | |
| − | + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | |
| − | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1975.<br/> | |
| − | + | Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993.<br/> | |
| − | + | Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bip.ruciane-nida.pl/zalaczniki/prawo/130215093910.pdf/ Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida] [15.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [15.08.2013] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1801-1918]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 09:56, 11 maj 2015
| Osiniak-Piotrowo | |
| | |
 Cmentarz starowierców.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Liczba ludności (2010) | 186 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-220 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Osiniak-Piotrowo | |
| Położenie na mapie Polski  Osiniak-Piotrowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Osiniak-Piotrowo (niem. Fedorwalde-Peterhein) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida. Do 1972 roku wieś należała do gminy (później gromady) Ukta w powiecie mrągowskim. W 1973 roku weszła w skład powiatu piskiego, gminy Ruciane–Nida. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 186 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Zęgota[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest we wschodniej części Równiny Mazurskiej, obejmującej częściowo południową część Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w zachodniej części Puszczy Piskiej, około 5 km na zachód od Rucianego–Nidy, na północ od drogi krajowej nr 58.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1874 roku z połączenia dwóch osad:
- Osiniak (Fiedorowo, Fedorwalde) – założony przez starowierców około 1830 roku. Osiniakiem nazywana była leśna okolica, w której wioska powstała. Około 1835 roku osadzie nadano nazwę Fiedorowo od nazwiska najbogatszego gospodarza Szczepana Fiedorowa. W 1839 roku wieś liczyła 13 gospodarstw chłopskich i 82 mieszkańców.
- Piotrowo (Peterhein) – założona przez starowierców około 1830 roku. Nazwa pochodzi od imienia najbogatszego gospodarza Piotra Jakublewa. W 1839 roku w Piotrowie było 7 gospodarstw chłopskich i 36 mieszkańców.
Szkoła powstała w 1898 roku. Obejmowała jedną klasę również w 1935 roku, gdy uczęszczało do niej 75 dzieci. Ponownie otwarto ją 20 września 1955 roku; w 1979 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 15 dzieci.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
- 1939 r. – 303 osoby, 32 gospodarstwa
- 1949 r. – 49 gospodarstw
- 1970 r. – 239 osób, 40 gospodarstw
- 1978 r. – 204 osoby, 36 gospodarstw
- 1987 r. – 220 osób
Ludzie związani z miejscowością
- Anastazja Makarowska (1897–1981) – tkaczka ludowa, artystka amatorka z Wojnowa; urodziła się w Osiniaku
Zabytki
- cmentarz starowierców z początku XIX wieku, na północno–zachodnim krańcu wsi
- cmentarz starowierców, rodzinny, z początku XX wieku, w centrum wsi (zob. Cmentarze starowierskie na Mazurach)
- cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, przy wjeździe do wsi od wschodu
- cmentarz ewangelicki, rodzinny, z początku XX wieku, w centrum wsi, na wzniesieniu
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Osiniak–Zdrużno, po lewej stronie drogi leśnej Osiniak – Zdrużno, na północ od leśniczówki
- zespół budynków szkolnych z przełomu XIX i XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy
- kilka przykładów budownictwa z początku XX wieku (domy nr 7, 8, 16, 19, 35)
Bibliografia
Bielawny Krzysztof, Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 162–211.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1975.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida [15.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [15.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Ruciane-Nida [30.08.2013]
