Płoskinia (gmina wiejska)

Gmina Płoskinia
Herb gminy
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Rodzaj gminy	wiejska
Wójt	Zbigniew Kowalski
Powierzchnia	169,93 km²
Liczba sołectw	14
Liczba miejscowości	24
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia	2609 15 osób/km²
Strefa numeracyjna	55
Tablice rejestracyjne	NBR
TERYT	2802062
Urząd gminy Płoskinia 8 14-526 Płoskinia
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Płoskinia – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie braniewskim. Siedziba gminy znajduje się w Płoskini.

Gmina wiejska Płoskinia położona jest na terenach o bardzo bogatych i ciekawych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Posiada bardzo korzystne warunki naturalne do produkcji rolnej i rozwoju turystyki. Jest to gmina o niskim stopniu urbanizacji i niedużej liczbie mieszkanców oraz gęstości zaludnienia (15 osób/km²). Gmina należy do Stowarzyszenia Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk.

Władzę w gminie sprawuje wójt Zbigniew Kowalski.

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Płoskinia zajmuje powierzchnię 169,93km². W tym:

• Lasy: 30,1% (5106,6 ha) ;
• Wody: 1,9% (329 ha);
• Użytki rolne: 60,1% (10360 ha) .

Gmina stanowi 14,10% powierzchni powiatu braniewskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	2609	100	1296	49,67	1313	50,33
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	15		7,6		7,7

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Płoskinia wynosiło -35 osób, co stanowi 9,6% migracji ludności w powiecie braniewskim oraz 1,35% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W lipcu i sierpniu 1945 roku przedstawiciele polskiej administracji przejęli terytorium [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego], który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku stał się częścią województwa olsztyńskiego. Po ostatecznym ustaleniu granicy państwa polskiego zaprojektowano podział powiatu na 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich powołano gminę wiejską Płoskinia. Podział ten utrzymał się do 1954 roku, kiedy to na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, istniejące do tej pory gminy zastąpiono gromadami. W 1959 roku obszar gromady Płoskinia został powiększony o wsie Długobór, Podlechy, Strubno, Łozy, osadę Wysoka Braniewska oraz PGR Długobór, Podlechy i Wysoka Braniewska przyłączone ze zlikwidowanej gromady Pakosze, a w 1969 roku do gromady Płoskinia przyłączono część obszaru gromady Wilczęta z powiatu pasłęckiego.

Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,przywróciły podział państwa na gminy. Zlikwidowano istniejącą gromadę Płoskinia i na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku powołano gminę Płoskinia z siedzibą w Płoskinii. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Chruściel, Dąbrowa, Długobór, Lubnowo, Łozy, Pielgrzymowo, Płoskonia, Podlechy, Robuzy, Srubno, Tolkowiec, Wysoka Braniewska oraz miejscowość Pierławki. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa, przestał istnieć powiat braniewski. Gmina Płoskinia została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły gminę Płoskinia w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.

Gmina wiejska Płoskinia graniczy: od północy z gminą Braniewo, od wschodu z gminą Pieniężno, od południa z gminą Orneta (powiat lidzbarski) i gminą Wilczęta, od zachodu z gminą Młynary (powiat elbląski) i gminą Frombork.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Chruściel, Dąbrowa, Długobór, Jarzębiec, Lubnowo, Łozy, Pielgrzymowo, Pierzchały, Płoskinia, Podlechy, Robuzy, Strubno, Tolkowiec, Wysoka Braniewska.

Pozostałe miejscowości: Płoskinia Kolonia, Giedyle,Łojewo, Szalmia, Bliżewo, Czosnowo, Piórkowo, Trąbki, Pierławki, Demity, Wysoka Braniewska, Długobór osada, Stygajny, Wołki.

Gospodarka

Wiodącą gałęzią gospodarki gminy wiejskiej Płoskinia jest rolnictwo. Grunty użytkowane w gospodarstwach rolnych zajmują obszar 6369 ha, w tym użytki rolne – 6038 ha. W strukturze użytków rolnych przeważają grunty orne zajmujące powierzchnię 4 415 ha. Łąki trwałe i pastwiska obejmują łącznie 1616 ha co stanowi 26,8 % użytków rolnych. Taka struktura wykorzystania grunów rolnych stwarza dobre warunki do rozwoju produkcji roślinnej (zboża i rośliny przemysłowe) oraz mleka i mięsa wołowego.Małe, rodzinne gospodarstwa, opierające swoją działalność głównie na naturalnych metodach uprawy roślin i hodowli, sprzyjają produkcji żywności ekologicznej oraz tworzeniu gospodarstw agroturystycznych. Jednak potencjał turystyczny gminy nie jest w pełni wykorzystywany. Barierę stanowi tu brak całorocznych miejsc noclegowych o wysokim standardzie, zbyt skromna oferta produktów turystycznych – zwłaszcza poza sezonem letnim oraz brak całościowej, skoordynowanej promocji. Walory środowiska przyrodniczego sprawiają, że turystyka ma szansę stać się ważnym elementem gospodarki gminy.

Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Chruściel, Dąbrowa, Płoskinia, Szalmia, Czosnowo.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Płoskinia wynosiła w 2012 roku 124. W tym 13 podmiotów należy do sektora publicznego, pozostałe 111 tworzy sektor prywatny. W 2012 roku w sektorze tym najwięcej firm było zarejestrowanych w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo - 28 firm, w dziale handel hurtowy i detaliczny - 26 firm, w dziale przetwórstwo przemysłowe 9 firm.

W gminie rozwija się przemysł drzewny, o czym świadczą działajace na jej terenie zakłady przeróbki drewna (m.in. tartaki w Chruścielu, Płoskini, Wysokiej Braniewskiej). Rozwijają się również usługi transportowe oraz przeładunkowe. Transportem drogowym zajmują się m. in. zakłady usług transportowych w Płoskinii i Chruścielu. Na rampach kolejowych w punktach przeładunkowych w Piórkowie i Ruciance (powiat elbląski) odbywa się przeładunek produktów ropopochodnych, węgla, nawozów, stali i innych produktów chemicznych.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Płoskinia wynosiła 276 osób , co stanowi 6,04% bezrobotnych w powiecie braniewskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, wymagających strategicznej interwencji.

Kultura i turystyka

Kościół pw. św. Katarzyny w Płoskini

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

• Biblioteka Publiczna Gminy Płoskinia.

Kościół pw. św. Katarzyny w Płoskini w latach 1910-1918

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

• dożynki gminne;
• Fesiwal Piosenki Dziecięcej.

Ludzie związani z gminą

Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Długoborze

• Helena Tyszkiewicz - bibliotekarka, poetka, pisarka, publicystka, animatorka kultury; przez wiele lat związana z Płoskinią i Braniewem;
• Teresa Krakowska - poetka, autorka scenariuszy teatralnych dla dzieci, animatorka kultury.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Kościół pw. Trójcy Świętej w Chruścielu

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Płoskinia należą:

• Kościół pw. św. Katarzyny w Płoskini wraz z plebanią;
• Kościół pw. Trójcy Świętej w Chruścielu wraz z przykościelnym cmentarzem;
• Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Długoborze wraz z przykościelnym cmentarzem, ogrodzeniem z bramami i kapliczką;
• Kościół pw. św. Jerzego w Szalmii;
• Kościół pw. św. Marcina w Tolkowcu wraz z przykościelnym cmentarzem;
• Kościół pw. św. Małgorzaty w Pierzchałach wraz z przykościelnym cmentarzem;
• cmentarzysko kurhanowe w Piórkowie - datowane na 600 r. p.n.e.;
• elekrownia wodna w Pierzchałach - z 1936 roku.

Szlaki i atrakcje turystyczne

• ścieżka edukacyjna „Leśne prawdy" nad Jeziorem Pierzchalskim w nadleśnictwie Zaporowo oraz leśna ścieżka zdrowia;
• rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu i liczne pomniki przyrody;
• elekrownia wodna w Pierzchałach - z 1936 roku.

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Braniewie, ul. Katedralna 7, 14-500 Braniewo oraz na stronie http://www.it.braniewo.pl/

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Braniewo istnieją nastepujące placówki edukacyjne:

• Zespół Szkół w Płoskini - Szkoła Podstawowa w Płoskini, Gimnazjum w Płoskini;
• Szkoła Podstawowa w Chruścielu.

Sport

• SS Relax Płoskinia.

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się 3 obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody o łącznej powierzchni w granicach gminy 5535,56 ha .Należą do nich:

Rezerwaty przyrody:

• Ostoja Bobrów na Rzece Pasłęce - ochroną objęta jest cała rzeka, od źródeł do granic Braniewa, wraz z jeziorami Sarąg, Sąg oraz Jeziorem Pierzchalskim; utworzony został w celu zachowania stanowisk bobra - rezerwat faunistyczny.

Obszary chronionego krajobrazu:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Pasłęki.

Użytki ekologiczne:

• bagienno-torfowiskowy ekotop o powierzchni 40,56 ha położony w Nadleśnictwie Zaporowo Leśnictwo Chruściel.

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Płoskinia znajduje się 26 pomników przyrody (ożywionej i nieożywionej). Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów, buków, lip i innych okazów drzew. Są tutaj także głazy narzutowe, jak np. głaz w Leśnictwie Kurowo. Ponadto w 1994 roku Uchwałą Rady Gminy Płoskinia uworzono “Chroniony zespół przyrodniczo-krajobrazowy w Pielgrzymowie” o powierzchni ogólnej około 115 ha.

Bibliografia

1. Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[[14]]
2. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[[15]]
3. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[[16]]
4. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [[17]]
5. Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[[18]]
6. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[[19]]
7. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
8. Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973.
9. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
10. Program ochrony środowiska gminy Płoskinia na lata 2004-2007 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2008-2011, Płoskinia 2004.
11. Bank Danych Lokalnych GUS [[20]] (data dostępu 24.03.2014)
12. BIP Urzędu Gminy Płoskinia[[21]] (data dostępu 24.03.2014)
13. Leksykon kultury Warmii i Mazur. [[22]]
14. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków. [[23]]
15. UStat w Olsztynie [[24]] (data dostępu 24.03.2014)