Parafia pw. św. Wawrzyńca w Barczewku: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Historia parafii)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 65 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
 
  |nazwa                  = Parafia św. Wawrzyńca w Barczewku
 
  |nazwa                  = Parafia św. Wawrzyńca w Barczewku
  |grafika                = barczewko.jpg
+
  |grafika                = parafiabarczewko.jpg
  |podpis grafiki          = Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku [http://naszawarmia.pl/10902-36637,Zabytkowy-kosciol-w-Barczewku,261501.html?]
+
  |podpis grafiki          = Kościół pw. św. Wawrzyńca w Barczewku, fot. Mieczysław Kalski
 
  |siedziba                = Barczewko
 
  |siedziba                = Barczewko
 
  |adres                  = Barczewko 61, 11-010 Barczewo  
 
  |adres                  = Barczewko 61, 11-010 Barczewo  
  |data powołania          = DATA
+
  |data powołania          = II poł. XIV w.
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |wyznanie                = katolickie
 
  |wyznanie                = katolickie
Linia 14: Linia 14:
 
  |2. jednostka nazwa      = Barczewo
 
  |2. jednostka nazwa      = Barczewo
 
  |obiekt sakralny funkcja =  
 
  |obiekt sakralny funkcja =  
  |obiekt sakralny        = Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca
+
  |obiekt sakralny        = [[lkwim:Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku|Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku]]
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |www                    =  
 
  |www                    =  
}}<br/>
+
}}
 
+
''' Parafia pw. św. Wawrzyńca w Barczewku ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie [[Barczewo|Barczewo]] należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w [[Barczewko|Barczewku]]. Od 1986 r. proboszczem parafii jest ks. kan. [[Antoni Górzyński]].
''' Parafia pw. Świętego Wawrzyńca w Barczewku ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w [[dekanat Barczewo|dekanacie Barczewie]] należącym do [[archidiecezja warmińska | archidiecezji warmińskiej]]. Erygowana DATA r. Kościół parafialny znajduje się w [[Barczewko|Barczewku]]. Proboszczem parafii jest ks. kan. [[Antoni Górzyński]].
+
<br/><br/>
 +
[[Plik:parafiabarczewko3.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła w Barczewku, autor: S. Czachorowski, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Barczewko_sc_21.JPG Wikimedia Commons] [30.10.2014]]]
 +
[[Plik:parafiabarczewko2.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła w Barczewku, autor: S. Czachorowski, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Barczewko_sc_07.JPG Wikimedia Commons] [30.10.2014]]]
  
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
Kościół w Barczewku ma równie burzliwą historię jak historia wsi. Pierwszy kościół powstał w drugiej połowie XIV w. Wielokrotnie był niszczony i odbudowywany. Obecny budynek kościoła zbudowano w latach 1782–1784. W 1892 r. po pożarze dobudowano transept. Wyposażenie kościoła jest barokowe. Przed kościołem stoi krzyż misyjny z 1845 r.
+
Pierwszy kościół w Barczewku powstał w drugiej połowie XIV w. Wielokrotnie był niszczony i odbudowywany. W XVI wieku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]] konsekrował odbudowaną świątynię pod wezwaniem św. Katarzyny. Budowla podczas wojen szwedzkich została ponownie zniszczona. W latach 1782–1784 znów odbudowany kościół został konsekrowany przez biskupa [[lkwim:Ignacy Krasicki|Ignacego Krasickiego]]. Obecny budynek kościoła został wybudowany pod koniec XIX wieku (po pożarze poprzedniej budowli pozostała jedynie wieża). Konsekrował go 17 października 1893 r. biskup [[Andrzej Thiel]].  
 
 
W centrum Barczewka znajdują się cztery kapliczki: w pobliżu sklepu i OSP (N 53,849057o; E 20,589540o), przy kościele
 
(N 53,849716o; E 20,589265o), naprzeciw szkoły (N 53,849140o; E 20,587949o) i przy drodze do Olsztyna (N 53,850109o; E 20,587120o).
 
 
 
  Najnowsza historia Barczewka rozpoczęła się 22 stycznia 1945 roku. Skończył się wówczas nagle siedmiowiekowy porządek rzeczy, a przez wieś, tak jak przez wszystkie warmińskie i mazurskie wsie, przetoczył się dramat.
 
 
 
  22 stycznia po kościele, wieczorem wyszliśmy z domu całą rodziną – miałem wtedy 12 lat. Szliśmy na Gady, Tuławki, Jesionowo...tam dopiero zobaczyłem nieszczęścia. Żołnierze z lazaretów ranni, obandażowani, na kulach - ledwie się wlekli. Kobiety z dziećmi na sankach...wszyscy uciekali, byle dalej.
 
 
 
  Doszliśmy pod Łebę do miejscowości Nowy Wieck. Wróciliśmy w lutym 1946. Wróciło jeszcze kilka rodzin. Nasz dom był zajęty przez rodzinę osadnika. Mama ulokowała nas u cioci i mieszkaliśmy tam wszyscy, aż się wyjaśniło prawo naszej własności. Osadnik opuścił nasze obejście.
 
Ernest Ruch
 
 
 
  W tym czasie proboszczem parafii Barczewko był ksiądz Joachim Ziemetzki.
 
 
 
  W sobotę, 15 września 2007 roku w bazylice św. Jakuba w Olsztynie Arcybiskup Wojciech Ziemba, Metropolita Warmiński, otworzył kolejny proces beatyfikacyjny dotyczący męczenników drugiej wojny światowej – ofiar hitleryzmu i komunizmu. Chodzi o 28 księży warmińskich, jedną siostrę zakonną oraz 5 osób świeckich. Jednym spośród wymienionych jest ks. Joachim Ziemetzki, do stycznia 1945 roku proboszcz parafii pw św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku.
 
 
 
  Wspomnienia o księdzu w ostatnim roku parafii należą do tragicznych. Jego duszpasterstwo przypadło na okres rosnącego w siłę nazizmu, któremu w głębi duszy od początku był przeciwny. Mieszkańcy dzisiejszego Barczewka zapamiętali go jako dobrego i spokojnego człowieka. Był ugodowy. Ks. Joachim jako proboszcz parafii wszystkich wiernych traktował na równi. Dlatego też wyraz temu dawał podczas sprawowania liturgii. Jako jeden z nielicznych z wartemborskiego dekanatu oprócz dziekana ks. Maksymiliana Tarnowskiego, podczas nabożeństw kazania głosił najpierw w języku polskim, a potem w języku niemieckim. A to nie podobało się nie tylko miejscowym członkom NSDAP. Podobnie stawiał sprzeciw policji w zakazie odczytania listu biskupa Maksymiliana Kallera. Podobnie było w wydaniu listu pasterskiego biskupa fromborskiego skierowanego do wiernych katolickich.
 
 
 
  Ks. Joachim Ziemetzki urodził się 4 września 1886 roku w Gietrzwałdzie. Tam uczęszczał do szkoły. Potem terminował w aptece. Ukończył studia teologiczne w Reszlu, gdzie był jednym z najstarszych w seminarium. Święcenia kapłańskie otrzymał 25 lipca 1920 roku. Przez lata związany był z parafią w Gietrzwałdzie. Proboszczem parafii Alt- Wartenburg, w dzisiejszym Barczewku pw św  Wawrzyńca i św. Katarzyny był od 1 sierpnia 1938 roku do 26 stycznia 1945 roku.
 
 
 
  Pod koniec stycznia 1945 roku mieszkańcy Barczewka z niepokojem oczekiwali nadchodzącego frontu. Ci, którzy postanowili zostać, modlili się o szczęśliwe przetrwanie. Kiedy do wsi zbliżał się front, 21 stycznia 1945 roku władze niemieckie wydały rozkaz ewakuacji. Większość opuściła wieś.
 
  
  Tylko nieliczni pozostali i schronili się w domach we wsi i poza nią. Ks Joachim utrzymywał parafian w nadziei radząc skryć się w domach, czy po gospodarzach małymi grupkami. Postanowił pozostać z wiernymi i schronił się na skraju wioski w gospodarstwie Josefa Surrey, niedaleko przydrożnego krzyża. 25 stycznia, radzieckie czołgi rozpoczęły ostrzał. Wieś broniły cztery niemieckie armaty odpowiadając ogniem. Z ukrycia widział to ks Joachim. Była to chaotyczna walka. Natarcie radzieckich czołgów było na tyle skuteczne, że niemieccy żołnierze wycofali się ze wsi w kierunku Dobrego Miasta. Po zaciekłych walkach 25 stycznia po południu radzieccy żołnierze wkroczyli do wsi.
+
[[lkwim:Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku|Kościół w Barczewku]] to obszerna trójnawowa hala utrzymana w stylu neoromańskim. W jej korpusie wyodrębniono: transept, prezbiterium i zakrystię. Przylega do niej również wysoka wieża o ściętych narożach, przykryta czterospadowym dachem, z chorągiewką, na której widnieje data 1784. W części dachu nad transeptem umieszczono niewielką wieżyczkę. We wnętrzu zastosowano sklepienia krzyżowo-żebrowe, wsparte na okrągłych kolumnach z kapitelami. Wyposażenie wnętrza jest barokowe z XVII i XVIII wieku. Przed kościołem stoi krzyż misyjny z 1845 r. W centrum Barczewka znajdują się cztery kapliczki: w pobliżu sklepu i OSP, przy kościele, naprzeciw szkoły i przy drodze do Olsztyna.
  
  Tragedia nastąpiła drugiego dnia, 26 stycznia 1845 roku. Podczas kolacji do domu, gdzie ukrywał się ks Joachim wtargnęło kilkunastu radzieckich żołnierzy. Przeszukali dom i zabudowania gospodarcze. Od stołu wzięli Augusta Surraya, przebywającego mężczyznę i ks Joachima Ziemetzkiego. Całą  trójkę wywlekli za dom, ustawili pod szczytową ścianą i rozstrzelali. Kiedy żołnierze oddalili się, oczom domowników ukazała się tragedia i bestialstwo. Jeszcze tego samego dnia trójkę mężczyzn pochowano w ogrodzie. Dopiero w kwietniu 1945 roku, za sprawą nowego proboszcza ks Paula Dziendzielewskiego szczątki zamordowanych, w tym ks Joachima Ziemetzkiego uroczyście zostały przeniesione na miejscowy cmentarz w Barczewku.
+
15 września 2007 roku w [[lkwim: Bazylika Współkatedralna Świętego Jakuba w Olsztynie|bazylice św. Jakuba w Olsztynie]] arcybiskup [[Wojciech Ziemba]], Metropolita Warmiński, otworzył proces beatyfikacyjny dotyczący męczenników drugiej wojny światowej, ofiar hitleryzmu i komunizmu — dwudziestu ośmiu księży warmińskich, jednej siostry zakonnej oraz pięć osób świeckich. Jednym spośród wymienionych jest ks. [[Joachim Ziemetzki]], proboszcz parafii pw św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku w latach 1938–1945, który został w styczniu 1945 r. zamordowany przez radzieckich żołnierzy. Mieszkańcy dzisiejszego Barczewka zapamiętali go jako dobrego i spokojnego człowieka, który wszystkich wiernych traktował na równi. Jako jeden z nielicznych z wartemborskiego dekanatu, oprócz dziekana ks. [[Maksymilian Tarnowski|Maksymiliana Tarnowskiego]], podczas nabożeństw kazania głosił najpierw w języku polskim, a potem w języku niemieckim.  
  
  Nie wiadomo, dlaczego z rąk radzieckich żołnierzy zginął ks Joachim Ziemetzki. Może dlatego, że był księdzem, a może, że był Niemcem.
+
Parafia Barczewko posiada swoją monografię, której autorem jest były mieszkaniec Barczewka Ulrich Fox, em. profesor Politechniki w Münster. Obszerne, liczące 430 stron wydawnictwo ''Kirchspiel Alt- Wartenburg im Ermland 1325–1985'' ukazało się w 1989 roku w Padreborn, gdzie po wojnie osiedliła się duża grupa miejscowych parafian. Publikacja zawiera  wiele zdjęć przed i powojennych, szkiców odręcznych przedstawiających plany wsi, statystyki i mapy. Wydawnictwo dostępne jest w regionalnych bibliotekach i księgozbiorach. Recenzja tej monografii, napisana przez prof. [[Janusz Jasiński|Janusza Jasińskiego]], ukazała się w "Zapiskach Historycznych" (tom LVI, rok 1991, zeszyt 1).
  
Parafia Barczewko posiada swoją monografię, której autorem jest były mieszkaniec Barczewka, p. Ulrich Fox, em. profesor Politechniki w Münster
+
== Duchowni parafii ==
 
+
Zobacz:
  Obszerne, liczące 430 stron wydawnictwo „Kirchspiel At- Wartenburg im Ermland 1325- 1985”zostało wydane w 1989 roku w Padreborn, gdzie po wojnie osiedliła się duża grupa parafian.
+
*''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003.<br/>
 
+
*''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.<br/>
  Publikacja zawiera  wiele zdjęć przed i powojennych, szkiców odręcznych przedstawiających plany wsi, statystyk i map. Wydawnictwo dostępne jest w regionalnych bibliotekach i księgozbiorach.
 
 
 
  Recenzja tej monografii, napisana przez prof. Janusza Jasińskiego, ukazała się w Zapiskach Historycznych Tom LVI, rok 1991, Zeszyt 1.
 
 
 
  W monografii parafii, a także w naszym przewodniku Warmia znana i nieznana znajduje się zdjęcie i  informacja o stojącym przy szosie krzyżu, pod którym grzebano zmarłe w czasie epidemii dzieci.
 
 
 
  Z przykrością stwierdzamy, że ten tak bardzo wrośnięty w tutejszą tradycję krzyż został przesunięty, a teren w pasie drogowym, porośnięty krzakami bzu, na którym stał, zniwelowany. „Komu on przeszkadzał ?”-zapytała jedna ze starszych mieszkanek parafii. My też o to pytamy.
 
 
 
[[Plik:barczewko2.jpg|left|thumb|400px|[http://www.ciekawemazury.pl/foto_galeria/foto/Wnetrza_warminskich_i_mazurskich_kosciolow/ Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku. Widok w kierunku ołtarza. fot. Tadeusz Plebański] [20.09.2014]]]
 
<br/>
 
 
 
== Kler parafialny ==
 
'''Wykaz proboszczów:'''
 
*Antoni Górzyński
 
<br/>
 
 
 
== Filie parafii ==
 
*kaplica w [[NAZWA|NAZWY]]. [[Plik:barczewkokapliczka.jpg|right|thumb|300px|[http://www.ciekawemazury.pl/kapliczki_jacekjaw/1/Olszty%C5%84ski/Barczewo/Barczewko/ Kapliczka w Barczewku. fot. Jacek Jaworski] [20.09.2014]]]<br/>
 
*kaplica w [[NAZWA|NAZWY]]. [[Plik:barczewkokapliczka1.jpg|right|thumb|300px|[http://www.ciekawemazury.pl/kapliczki_jacekjaw/1/Olszty%C5%84ski/Barczewo/Barczewko/ Kapliczka w Barczewku. fot. Jacek Jaworski] [20.09.2014]]]<br/>
 
<br/>
 
  
 +
== Grupy działające na terenie parafii ==
 +
*Lektorzy
 +
*Koło Żywego Różańca
 +
*Służba Liturgiczna
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
[http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Bw._Katarzyny_i_%C5%9Bw._Wawrzy%C5%84ca_w_Barczewku Leksykon Kultury Warmii i Mazur ''Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku''] [20.09.2014]<br/>
+
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/>
<br/>
+
[http://gosc.pl/doc/1350546.Kaplan-skromny-i-dostojny/2 "Gość Niedzielny", ''Kapłan skromny i dostojny''] [20.09.2014]<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, t. 1, Olsztyn 1999, 98 s.
+
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/>
 +
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/>
 +
[http://www.warmiaznanainieznana.pl/czytaj.php?strona=barczewko Przewodnik turystyki dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego warmiaznanainieznana.pl] [20.09.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Kościół]]
+
[[Kategoria: Kościół Rzymskokatolicki]]
+
[[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]]
 
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]]
 
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]]
 
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]]
 
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]]
 
[[Kategoria: Dekanat Barczewo]]
 
[[Kategoria: Dekanat Barczewo]]
 
[[Kategoria: 1301-1400]]
 
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Kategoria: Barczewko]]
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 +
[[Kategoria: Barczewo (gmina miejsko-wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 09:00, 28 lip 2015

Parafia św. Wawrzyńca w Barczewku

Kościół pw. św. Wawrzyńca w Barczewku, fot. Mieczysław Kalski
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Barczewku, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba Barczewko
Adres Barczewko 61, 11-010 Barczewo
Data powołania II poł. XIV w.
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Archidiecezja warmińska
Dekanat Barczewo
Kościół Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku

Parafia pw. św. Wawrzyńca w Barczewku — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Barczewo należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Barczewku. Od 1986 r. proboszczem parafii jest ks. kan. Antoni Górzyński.

Wnętrze kościoła w Barczewku, autor: S. Czachorowski, źródło: Wikimedia Commons [30.10.2014]
Wnętrze kościoła w Barczewku, autor: S. Czachorowski, źródło: Wikimedia Commons [30.10.2014]

Historia parafii

Pierwszy kościół w Barczewku powstał w drugiej połowie XIV w. Wielokrotnie był niszczony i odbudowywany. W XVI wieku biskup Marcin Kromer konsekrował odbudowaną świątynię pod wezwaniem św. Katarzyny. Budowla podczas wojen szwedzkich została ponownie zniszczona. W latach 1782–1784 znów odbudowany kościół został konsekrowany przez biskupa Ignacego Krasickiego. Obecny budynek kościoła został wybudowany pod koniec XIX wieku (po pożarze poprzedniej budowli pozostała jedynie wieża). Konsekrował go 17 października 1893 r. biskup Andrzej Thiel.

Kościół w Barczewku to obszerna trójnawowa hala utrzymana w stylu neoromańskim. W jej korpusie wyodrębniono: transept, prezbiterium i zakrystię. Przylega do niej również wysoka wieża o ściętych narożach, przykryta czterospadowym dachem, z chorągiewką, na której widnieje data 1784. W części dachu nad transeptem umieszczono niewielką wieżyczkę. We wnętrzu zastosowano sklepienia krzyżowo-żebrowe, wsparte na okrągłych kolumnach z kapitelami. Wyposażenie wnętrza jest barokowe z XVII i XVIII wieku. Przed kościołem stoi krzyż misyjny z 1845 r. W centrum Barczewka znajdują się cztery kapliczki: w pobliżu sklepu i OSP, przy kościele, naprzeciw szkoły i przy drodze do Olsztyna.

15 września 2007 roku w bazylice św. Jakuba w Olsztynie arcybiskup Wojciech Ziemba, Metropolita Warmiński, otworzył proces beatyfikacyjny dotyczący męczenników drugiej wojny światowej, ofiar hitleryzmu i komunizmu — dwudziestu ośmiu księży warmińskich, jednej siostry zakonnej oraz pięć osób świeckich. Jednym spośród wymienionych jest ks. Joachim Ziemetzki, proboszcz parafii pw św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku w latach 1938–1945, który został w styczniu 1945 r. zamordowany przez radzieckich żołnierzy. Mieszkańcy dzisiejszego Barczewka zapamiętali go jako dobrego i spokojnego człowieka, który wszystkich wiernych traktował na równi. Jako jeden z nielicznych z wartemborskiego dekanatu, oprócz dziekana ks. Maksymiliana Tarnowskiego, podczas nabożeństw kazania głosił najpierw w języku polskim, a potem w języku niemieckim.

Parafia Barczewko posiada swoją monografię, której autorem jest były mieszkaniec Barczewka Ulrich Fox, em. profesor Politechniki w Münster. Obszerne, liczące 430 stron wydawnictwo Kirchspiel Alt- Wartenburg im Ermland 1325–1985 ukazało się w 1989 roku w Padreborn, gdzie po wojnie osiedliła się duża grupa miejscowych parafian. Publikacja zawiera wiele zdjęć przed i powojennych, szkiców odręcznych przedstawiających plany wsi, statystyki i mapy. Wydawnictwo dostępne jest w regionalnych bibliotekach i księgozbiorach. Recenzja tej monografii, napisana przez prof. Janusza Jasińskiego, ukazała się w "Zapiskach Historycznych" (tom LVI, rok 1991, zeszyt 1).

Duchowni parafii

Zobacz:

  • Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003.
  • Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.

Grupy działające na terenie parafii

  • Lektorzy
  • Koło Żywego Różańca
  • Służba Liturgiczna

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska
"Gość Niedzielny", Kapłan skromny i dostojny [20.09.2014]

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Przewodnik turystyki dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego warmiaznanainieznana.pl [20.09.2014]