Pietrzwałd

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Pietrzwałd

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Ostróda
Liczba ludności (2010) 483
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-100 Ostróda
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pietrzwałd
Pietrzwałd
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pietrzwałd
Pietrzwałd
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Pietrzwałd (niem. Peterswalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Pietrzwałd. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 483 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Malik[2].

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości 18 km na południowy zachód od Ostródy.

Dzieje miejscowości

W 1363 roku Winrich von Kniprode nadał niejakiemu Glabocie i Günterowi oraz sołtysowi Piotrowi 60 łanów w Pietrzwałdzie. W roku 1366 otrzymali oni potwierdzenie nadania własności. W 1453 roku do Związku Pruskiego przystąpili pruscy właściciele majątku. W 1591 roku bez zgody księcia wybudowano kościół. W celu uzyskania zgody na założenie parafii wolni kmiecie udali się do Królewca. Starosta jednak nie wyraził zgody, a za nieposłuszeństwo osadził w więzieniu 12 kmieci. Mieszkańcom Pietrzwałdu pozwolono jednak utrzymać na posadzie nauczyciela szkoły wyznaniowej, który wygłaszał również kazania i udzielał ostatniej posługi zmarłym. W 1621 roku w Pietrzwałdzie mieszkali wyłącznie Polacy. W 1640 roku geometra Stefan Dombrowski otrzymał nadanie ziemskie w Pietrzwałdzie z prawem warzenia piwa i spirytusu. Na początku XVIII wieku wybudowano nowy drewniany kościół.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1820 r. – 225 osób
  • 1880 r. – 837 osób
  • 1939 r. – 688 osób

Szkolnictwo

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

  • drewniany barokowy kościół, zbudowany w początkach XVII wieku; zachowany barokowy ołtarz główny z początku XVIII wieku, dzwony z 1614 i 1753 roku (obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków)
  • dawny cmentarz ewangelicki – wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków

Turystyka

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się Rezerwat Przyrody "Jezioro Francuskie", a także pomniki przyrody - głaz narzutowy "Kamień Ofiarny" ("Pogański Kamień") i głaz narzutowy w Leśnictwie Dylewska Góra.

Ludzie związani z miejscowością

Bibliografia

  1. Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
  2. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
  3. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
  4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  5. Bank Danych Lokalnych GUS [10.08.2013]
  6. Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.08.2013]
  7. Olsztyńska Strona Rowerowa [10.08.2013]
  8. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Pietrzwałd i Kaczeniec
  2. Strona Urzędu Gminy Ostróda [29.08.2013]