Popielec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{EWiM Obyczaje infobox | {{EWiM Obyczaje infobox | ||
|Nazwa = Popielec | |Nazwa = Popielec | ||
| − | |zdjecie = | + | |zdjecie = |
| − | |opis zdjecia = | + | |opis zdjecia = |
|dzien = pierwszy dzień Wielkiego Postu | |dzien = pierwszy dzień Wielkiego Postu | ||
|typ swieta = chrześcijańskie | |typ swieta = chrześcijańskie | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|znaczenie = | |znaczenie = | ||
|symbole = popiół | |symbole = popiół | ||
| − | |inne nazwy = środa popielcowa, sucha środa, | + | |inne nazwy = środa popielcowa, sucha środa, popielnik |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodroze = | |wikipodroze = | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Popielec''' – pierwszy dzień Wielkiego Postu | + | ''' Popielec''' – pierwszy dzień Wielkiego Postu, początek 46-dniowego okresu pokuty poprzedzającego [[Wielkanoc]]. Na [[Warmia|Warmii]] zwany ''suchą środą'', a na [[Mazury|Mazurach]]'' popielnikiem''. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | Popielec był powszechnie w tradycji ludowej traktowany jako pierwszy dzień Wielkiego Postu. W tym dniu przygotowywano również najbliższe otoczenie na czas pokuty i wyczekiwania na święto Zmartwychwstania. Po powrocie z kościoła przystępowano do szorowania patelni i garnków popiołem. Kobiety czyściły naczynia, aby usunąć wszelkie ślady tłuszczu i mięsa. Był to znak, że oto zaczyna się post. Mięso nie było spożywane nawet w niedzielę. Na śniadanie na stole pojawiała się kapusta z grochem, [[Muza|muza]], olej z siemienia lnianego i razowiec. Powszechnie spożywano śledzie. Okres ten cechował się również wzrostem zainteresowania osobami potrzebującymi. Biedni i chorzy otrzymywali masło, jajka, ryby i biały [[chleb na Warmii i Mazurach|chleb]]. W kościele rozwieszano natomiast fioletową płachtę pokutną zwaną też ''głodową'', która oddzielała ołtarz od wiernych. Zwyczaj ten wywodzi się z 1733 roku i był kultywowany do końca XIX stulecia. Na płachcie kobiety i młode dziewczyny haftowały sceny Męki Pańskiej i symbole męczeństwa: młot gwoździe, koronę cierniową, włócznie. Płachta był zdejmowana dopiero w [[Wielki Piątek]]. | + | Popielec był powszechnie w tradycji ludowej traktowany jako pierwszy dzień Wielkiego Postu. W tym dniu przygotowywano również najbliższe otoczenie na czas pokuty i wyczekiwania na święto Zmartwychwstania. Po powrocie z kościoła przystępowano do szorowania patelni i garnków popiołem. Kobiety czyściły naczynia, aby usunąć wszelkie ślady tłuszczu i mięsa. Był to znak, że oto zaczyna się post. |
| + | |||
| + | Mięso nie było spożywane nawet w niedzielę. Na śniadanie na stole pojawiała się kapusta z grochem, [[Muza|muza]], olej z siemienia lnianego i razowiec. Powszechnie spożywano śledzie. Okres ten cechował się również wzrostem zainteresowania osobami potrzebującymi. Biedni i chorzy otrzymywali masło, jajka, ryby i biały [[chleb na Warmii i Mazurach|chleb]]. W kościele rozwieszano natomiast fioletową płachtę pokutną zwaną też ''głodową'', która oddzielała ołtarz od wiernych. Zwyczaj ten wywodzi się z 1733 roku i był kultywowany do końca XIX stulecia. Na płachcie kobiety i młode dziewczyny haftowały sceny Męki Pańskiej i symbole męczeństwa: młot gwoździe, koronę cierniową, włócznie. Płachta był zdejmowana dopiero w [[Wielki Piątek]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Symbole == | == Symbole == | ||
* popiół | * popiół | ||
| Linia 28: | Linia 31: | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] |
Aktualna wersja na dzień 19:05, 17 mar 2015
| Popielec | |
| | |
| Dzień | pierwszy dzień Wielkiego Postu |
| Typ święta | chrześcijańskie |
| Zwyczaje | posypywanie głów popiołem |
| Symbole | popiół |
| Inne nazwy | środa popielcowa, sucha środa, popielnik |
Popielec – pierwszy dzień Wielkiego Postu, początek 46-dniowego okresu pokuty poprzedzającego Wielkanoc. Na Warmii zwany suchą środą, a na Mazurach popielnikiem.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Popielec był powszechnie w tradycji ludowej traktowany jako pierwszy dzień Wielkiego Postu. W tym dniu przygotowywano również najbliższe otoczenie na czas pokuty i wyczekiwania na święto Zmartwychwstania. Po powrocie z kościoła przystępowano do szorowania patelni i garnków popiołem. Kobiety czyściły naczynia, aby usunąć wszelkie ślady tłuszczu i mięsa. Był to znak, że oto zaczyna się post.
Mięso nie było spożywane nawet w niedzielę. Na śniadanie na stole pojawiała się kapusta z grochem, muza, olej z siemienia lnianego i razowiec. Powszechnie spożywano śledzie. Okres ten cechował się również wzrostem zainteresowania osobami potrzebującymi. Biedni i chorzy otrzymywali masło, jajka, ryby i biały chleb. W kościele rozwieszano natomiast fioletową płachtę pokutną zwaną też głodową, która oddzielała ołtarz od wiernych. Zwyczaj ten wywodzi się z 1733 roku i był kultywowany do końca XIX stulecia. Na płachcie kobiety i młode dziewczyny haftowały sceny Męki Pańskiej i symbole męczeństwa: młot gwoździe, koronę cierniową, włócznie. Płachta był zdejmowana dopiero w Wielki Piątek.
Symbole
- popiół
- zupa muza
- śledzie
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
