Popowa Wola: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Popowa Wola | |nazwa = Popowa Wola | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Popowej Woli | |dopełniacz wsi = Popowej Woli | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 304 | + | |liczba ludności = 304 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Popowa Wola''' (niem. ''Pfaffendorf'', ''Gut Pffafendorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Dźwierzuty (gmina wiejska)|gminie Dźwierzuty]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 304 mieszkańców<ref>łącznie Popowa Wola i [[Rutkowo]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimiera Klobuszeńska]], prezes działającego we wsi od 2009 r. [[Stowarzyszenie "Wioska Żurawi" w Popowej Woli |Stowarzyszenia "Wioska Żurawi"]]<ref> [http://bip.gminadzwierzuty.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-145/ Strona Urzędu Gminy Dźwierzuty] [10.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| + | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży na północny wschód od [[Dźwierzuty|Dźwierzut]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś została założona w pierwszej połowie XV wieku (brak dokładnej daty), wchodziła w skład rozległych dóbr [[Rańsk|rańskich]] i należała do Küchmeistrów. W 1579 roku obejmowała 40 łanów. W połowie XVII wieku istniała tu wieś i samodzielny majątek. Dwór wzniesiono w połowie XIX wieku. Na początku XX wieku 206 hektarów w Popowej Woli wykupili Polacy, niejacy Gąsowski i Michalski. W tym czasie działała tu cegielnia. Podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] wieś została częściowo zniszczona. W pierwszej połowie XX wieku majątek w Popowej Woli należał do rodziny [[Rodzina von Bieberstein |von Biebersteinów]], pod koniec lat 20. oddany w dzierżawę; obejmował wówczas 375 ha. |
| − | + | ||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| − | |||
| − | |||
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1782 – 13 gospodarstw | + | *1782 r. – 13 gospodarstw |
| − | 1818 – 194 osoby, 28 gospodarstw | + | *1818 r. – 194 osoby, 28 gospodarstw |
| − | 1939 – 307 osób | + | *1939 r. – 307 osób |
| − | |||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | *[[Dwór w Popowej Woli| | + | *[[Dwór w Popowej Woli|dwór]] z drugiej połowy XIX wieku, pozostałość dawnego zespołu dworsko-folwarcznego; obecnie własność [[Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w Olsztynie|Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa]] |
| − | * | + | *pozostałości parku dworskiego, projektu [[Johann Larass|Johanna Larassa]] |
| − | * | + | *stajnia – jedyny dobrze zachowany element dawnego folwarku |
| − | * | + | *budynek dworca kolejowego, z czerwonej cegły |
| − | * | + | *budynek szkoły z 1908 roku, na kamiennych fundamentach |
| − | * | + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Popowej Woli|cmentarz ewangelicki]], w pobliżu dworca kolejowego; w narożniku kwatera wojenna, w której pochowanych jest 2 oficerów i 14 żołnierzy armii rosyjskiej poległych w sierpniu i grudniu 1914 roku (kilku zmarłych w 1918 roku, prawdopodobnie jeńcy pracujący w okolicznych majątkach); cmentarz poważnie zniszczony, ale kwatera zachowana w dość dobrym stanie |
| − | * | + | *mogiła na [[Cmentarz rodowy w Popowej Woli|cmentarzu rodowym]]; pochowanych jest tu 3 żołnierzy armii niemieckiej poległych 27 sierpnia 1914 roku |
| − | |||
| − | + | == Turystyka == | |
| − | Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo-dworskim: [[Małszewko]]– | + | Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo-dworskim: [[Małszewko]] – [[Budy]] – [[Grądy]] – [[Grodziska]] – [[Zalesie (gmina Dźwierzuty) |Zalesie]] – [[Rogale (gmina Dźwierzuty)|Rogale]] – [[Przytuły (gmina Dźwierzuty)|Przytuły]] – [[Targowska Wola]] – Popowa Wola – [[Orzyny]] – [[Targowo]] – [[Jabłonka (gmina Dźwierzuty)|Jabłonka]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | #Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | ||
| − | #Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Dźwierzuty'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, | + | #Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Dźwierzuty'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6. |
#Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1995. | #Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1995. | ||
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | #Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | ||
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
#Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | #Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [23.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [23.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [23.08.2013] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 19:34, 26 paź 2014
| Popowa Wola | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Dźwierzuty |
| Liczba ludności (2010) | 304 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-120 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Popowa Wola | |
| Położenie na mapie Polski  Popowa Wola | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Popowa Wola (niem. Pfaffendorf, Gut Pffafendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 304 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimiera Klobuszeńska, prezes działającego we wsi od 2009 r. Stowarzyszenia "Wioska Żurawi"[2].
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży na północny wschód od Dźwierzut.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w pierwszej połowie XV wieku (brak dokładnej daty), wchodziła w skład rozległych dóbr rańskich i należała do Küchmeistrów. W 1579 roku obejmowała 40 łanów. W połowie XVII wieku istniała tu wieś i samodzielny majątek. Dwór wzniesiono w połowie XIX wieku. Na początku XX wieku 206 hektarów w Popowej Woli wykupili Polacy, niejacy Gąsowski i Michalski. W tym czasie działała tu cegielnia. Podczas I wojny światowej wieś została częściowo zniszczona. W pierwszej połowie XX wieku majątek w Popowej Woli należał do rodziny von Biebersteinów, pod koniec lat 20. oddany w dzierżawę; obejmował wówczas 375 ha.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
- 1782 r. – 13 gospodarstw
- 1818 r. – 194 osoby, 28 gospodarstw
- 1939 r. – 307 osób
Zabytki
- dwór z drugiej połowy XIX wieku, pozostałość dawnego zespołu dworsko-folwarcznego; obecnie własność Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa
- pozostałości parku dworskiego, projektu Johanna Larassa
- stajnia – jedyny dobrze zachowany element dawnego folwarku
- budynek dworca kolejowego, z czerwonej cegły
- budynek szkoły z 1908 roku, na kamiennych fundamentach
- dawny cmentarz ewangelicki, w pobliżu dworca kolejowego; w narożniku kwatera wojenna, w której pochowanych jest 2 oficerów i 14 żołnierzy armii rosyjskiej poległych w sierpniu i grudniu 1914 roku (kilku zmarłych w 1918 roku, prawdopodobnie jeńcy pracujący w okolicznych majątkach); cmentarz poważnie zniszczony, ale kwatera zachowana w dość dobrym stanie
- mogiła na cmentarzu rodowym; pochowanych jest tu 3 żołnierzy armii niemieckiej poległych 27 sierpnia 1914 roku
Turystyka
Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo-dworskim: Małszewko – Budy – Grądy – Grodziska – Zalesie – Rogale – Przytuły – Targowska Wola – Popowa Wola – Orzyny – Targowo – Jabłonka.
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Dźwierzuty, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.
- Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS [23.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [23.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [23.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Popowa Wola i Rutkowo
- ↑ Strona Urzędu Gminy Dźwierzuty [10.09.2013]
