Protowo

Protowo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Rychliki
Liczba ludności (2010)	206 (łącznie Sójki i Protowo)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Protowo
Położenie na mapie Polski Protowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Protowo (niem. Prothen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 206 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grażyna Pałyga.

Położenie

Wieś położona jest w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pojawiała się początkowo w różnych wersjach: Prowothine, Procotheyn, Prowotheyn i Probotheyn. Geneza nazwy może być związana ze słowem Provota, którym określano płynącą w pobliżu strugę. Prawdopodobnie na początku Protowo stanowiło scalone dobra należące do jednej osoby - Prusa o imieniu Jonyke. Wzmianka na temat miejscowości występującej w takiej właśnie postaci pojawia się w 1299 roku. Jednak po roku 1323 dobra zostały podzielone. Nazwa Prowothine została użyta w dokumencie lokacyjnym wydanym w Dzierzgoniu 24 października 1306 roku. Wystawcą przywileju był mistrz Zakonu Krzyżackiego - Sieghard von Schwarzenburg. Jego odbiorcą był Prus Joniko i jego spadkobiercy. Zgodnie z zapisem otrzymywał 34 łany na polu Protowo, rozciągającym od rzeki Dzierzgoń w kierunku dóbr w Kołtynianach. Joniko zobowiązany był do świadczeń na rzecz komturii w Dzierzgoniu. Do roku 1427 było prawdopodobnie wioską wolnych Prusów, później zaś dobrami lennymi. Kolejna informacja dotycząca miejscowości pochodzi dopiero z 1631 roku. Zmarł wówczas kanclerz Merten von Wallenrodt, który był dotychczasowym dziedzicem na Protowie. Jego następca - Achacy von Wallenrodt przekazał majątek w posagu Sebastianowi von Reibnitz, która była żoną wspomnianego Mertena von Wallenrodta. Według danych z 1785 roku Protowo składało się z dóbr szlacheckich, folwarku. W skład majątku wchodziła również wieś, licząca wówczas 10 domów, należących do Jankowa. W 1939 roku Jankowo wraz z Sójkami, Świdami i Protowem miało 441 mieszkańców.

Bibliografia

1. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
2. Historia Protowa [data dostępu: 12.11.2013]
3. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]