Róg: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Róg'''</big> (niem. Roggen) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[gmina | + | <big>'''Róg'''</big> (niem. Roggen) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowo (gmina wiejska)|gminie Janowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona jest na terenie [[gmina | + | Miejscowość położona jest na terenie [[Janowo (gmina wiejska)|gminy Janowo]], która znajduje się w zasięgu trzech mezoregionów fizyczno - geograficznych: [[Równina Kurpiowska]],[[Równina Mazurska]], [[Wysoczyzna Ciechanowska]]. Rzeźba terenu Wysoczyzny jest falista, miejscami pagórkowata, z wysokościami rzędu 150-200 m npm. Część wschodnia natomiast równiną sandrową ([[Równina Kurpiowska]]) o rzędnych 140-150 m npm. Miejscami występują tutaj pagórki czołowomorenowe o wysokości względnej do 30 m. Na terenie gminy odnajdziemy osady polodowcowych piasków, żwirów oraz lokalnie glin zwałowych. Ponadto gdzieniegdzie znajdują się płytkie osady – torfy oraz mioceńskie piaski mułkowate. Znaczącą formą morfologiczną jest dolina [[Rzeka Orzyc |rzeki Orzyc]], o szerokości przeważnie od 200 m do 700 m. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
Nazwa Róg pochodzi najprawdopodobniej od określenia rogus – łacińskie określenie na stos drewna lub roh – ruskie określenia na zalesiony teren. Nie znana jest dokładna data lokacji wsi. | Nazwa Róg pochodzi najprawdopodobniej od określenia rogus – łacińskie określenie na stos drewna lub roh – ruskie określenia na zalesiony teren. Nie znana jest dokładna data lokacji wsi. | ||
| − | W 1571 r. sołtysem był Marcin Płoski. W tym roku książę pruski Albrecht Fryderyk zapisał 65 ½ łana na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]] dla wsi Róg. | + | W 1571 r. sołtysem był Marcin Płoski. W tym roku książę pruski Albrecht Fryderyk zapisał 65 ½ łana na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]] dla wsi Róg. 6 łanów sołtysowych było wolnych od czynszu a 3 należały do karczmarza. Z pozostałych należało uiszczać opłatę w wysokości pruskiej grzywny i dwóch kur. W 1600 r. w miejscowości zamieszkiwali sami Polacy. W XVII w. wieś została zniszczona w wyniku najazdu polsko – tatarskiego. W 1680 r. uprawiano jedynie 4 łany. W 1696 r. sołtysami byli Michael i Jakob. Łany leżące odłogiem obsadzono w latach 1751–1782. Wśród nowych mieszkańców wsi znaleźli się: Georg Smelka, Matthes Lork, wdowa Katzanowa, Michel Lux, sołtys Georg Kozlan, Johann Czuback, Jan Dudeck, wdowa Olexin, Jan Penteck, Martin Bielski, Thomas Karla, Matthes Gluchowski, Jan Grabowski, Georg Falck, Johan Kapsa, Michel Karpowitz, Adam Lukaszik, Michel Szepan, Friedrich Konietzka, Christoph Kommenda, Ludwig Leszinski, Thomas Trzesiewski, Adam Lukaszick, Martin Lux, Thomas Paraschewski, Matthes Kommenda, Franz Simansky, Joseph Galla, Anna Gonska, Michel Czuback, Andres Borkowski, Bartek Trawny, Matthes Walpuski, Thomek Wyno, Martin Szczepan. W 1732 r. założono we wsi szkołę. W 1785 r. do obszaru miejscowości dołączyło: 15 łanów, 19 mórg i 281 prętów miary oleckiej. |
W XIX w. wieś zajmowała 2047 ha z 107 domami. W tym czasie było tu 663 mieszkańców. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej. | W XIX w. wieś zajmowała 2047 ha z 107 domami. W tym czasie było tu 663 mieszkańców. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | ===Gospodarka=== | |
| + | W miejscowości znajduje się siedziba [[Leśnictwo Róg|leśnictwa]], należącego do [[Nadleśnictwo Wielbark|Nadleśnictwa Wielbark]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Muszakach |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Muszakach]]. Jest tutaj także filiał [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Nidzicy|parafii ewangelicko-augsburskiej w Nidzicy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | + | Ze wsią związana jest postać księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Alina Składowska]]. | |
| − | Ze wsią związana jest postać księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Alina Składowska]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Bibliografia: === | === Bibliografia: === | ||
| − | |||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss. | ||
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202. | Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowo (gmina wiejska)]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Wersja z 13:25, 22 sie 2014
| Róg | |
| | |
 Wieś Róg, źródło: www.zgwm.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowo |
| Sołectwo | Róg |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Róg | |
| Położenie na mapie Polski  Róg | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Róg (niem. Roggen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowo, która znajduje się w zasięgu trzech mezoregionów fizyczno - geograficznych: Równina Kurpiowska,Równina Mazurska, Wysoczyzna Ciechanowska. Rzeźba terenu Wysoczyzny jest falista, miejscami pagórkowata, z wysokościami rzędu 150-200 m npm. Część wschodnia natomiast równiną sandrową (Równina Kurpiowska) o rzędnych 140-150 m npm. Miejscami występują tutaj pagórki czołowomorenowe o wysokości względnej do 30 m. Na terenie gminy odnajdziemy osady polodowcowych piasków, żwirów oraz lokalnie glin zwałowych. Ponadto gdzieniegdzie znajdują się płytkie osady – torfy oraz mioceńskie piaski mułkowate. Znaczącą formą morfologiczną jest dolina rzeki Orzyc, o szerokości przeważnie od 200 m do 700 m.
Dzieje miejscowości
Nazwa Róg pochodzi najprawdopodobniej od określenia rogus – łacińskie określenie na stos drewna lub roh – ruskie określenia na zalesiony teren. Nie znana jest dokładna data lokacji wsi.
W 1571 r. sołtysem był Marcin Płoski. W tym roku książę pruski Albrecht Fryderyk zapisał 65 ½ łana na prawie chełmińskim dla wsi Róg. 6 łanów sołtysowych było wolnych od czynszu a 3 należały do karczmarza. Z pozostałych należało uiszczać opłatę w wysokości pruskiej grzywny i dwóch kur. W 1600 r. w miejscowości zamieszkiwali sami Polacy. W XVII w. wieś została zniszczona w wyniku najazdu polsko – tatarskiego. W 1680 r. uprawiano jedynie 4 łany. W 1696 r. sołtysami byli Michael i Jakob. Łany leżące odłogiem obsadzono w latach 1751–1782. Wśród nowych mieszkańców wsi znaleźli się: Georg Smelka, Matthes Lork, wdowa Katzanowa, Michel Lux, sołtys Georg Kozlan, Johann Czuback, Jan Dudeck, wdowa Olexin, Jan Penteck, Martin Bielski, Thomas Karla, Matthes Gluchowski, Jan Grabowski, Georg Falck, Johan Kapsa, Michel Karpowitz, Adam Lukaszik, Michel Szepan, Friedrich Konietzka, Christoph Kommenda, Ludwig Leszinski, Thomas Trzesiewski, Adam Lukaszick, Martin Lux, Thomas Paraschewski, Matthes Kommenda, Franz Simansky, Joseph Galla, Anna Gonska, Michel Czuback, Andres Borkowski, Bartek Trawny, Matthes Walpuski, Thomek Wyno, Martin Szczepan. W 1732 r. założono we wsi szkołę. W 1785 r. do obszaru miejscowości dołączyło: 15 łanów, 19 mórg i 281 prętów miary oleckiej.
W XIX w. wieś zajmowała 2047 ha z 107 domami. W tym czasie było tu 663 mieszkańców. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.
Gospodarka
W miejscowości znajduje się siedziba leśnictwa, należącego do Nadleśnictwa Wielbark.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Muszakach. Jest tutaj także filiał parafii ewangelicko-augsburskiej w Nidzicy.
Ludzie związani z miejscowością:
Ze wsią związana jest postać księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Alina Składowska.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
