Rezerwat Borki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Rezerwat przyrody infobox | nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Borki | zdjęcie= borki.jpeg | opis_zdjęcia= Rezerwat Borki | rodzaj_rezerwatu= ...")
 
 
(Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
|    nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Borki
 
|    nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Borki
 
|            zdjęcie= borki.jpeg
 
|            zdjęcie= borki.jpeg
|      opis_zdjęcia= Rezerwat Borki
+
|      opis_zdjęcia= Grąd typowy w rezerwacie Borki.<br>Fot. Dariusz Kubiak.
 
|  rodzaj_rezerwatu= leśny  
 
|  rodzaj_rezerwatu= leśny  
 
|charakter_rezerwatu=  
 
|charakter_rezerwatu=  
|          położenie= [[województwo warmińsko-mazurskie]], [[powiat giżycki]], [[gmina Kruklanki]]
+
|          położenie= województwo warmińsko-mazurskie, powiat giżycki, Kruklanki (gmina wiejska)
|              data= 1958
+
|              data= 1958 r.
 
|          kod mapy= PL-WN
 
|          kod mapy= PL-WN
|      powierzchnia= 232 ha
+
|      powierzchnia= 232  
  |            stopniN= 543
+
  |            stopniN= 54
 
  |            minutN= 07
 
  |            minutN= 07
 
  |            sekundN= 42
 
  |            sekundN= 42
Linia 16: Linia 16:
 
  |            sekundE= 21
 
  |            sekundE= 21
 
}}
 
}}
'''Rezerwat przyrody Borki'''
+
'''Rezerwat przyrody Borki''' – rezerwat utworzony na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 21 kwietnia 1958 r. ("Monitor Polski" nr 42, poz. 244 z dn. 30 maja 1958 r.).
 +
Jest to rezerwat leśny, utworzony na obszarze 232 ha w celu zachowania naturalnych, dobrze wykształconych lasów mieszanych i borów mieszanych bagiennych, charakterystycznych dla [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]]. Służyć ma ponadto celom naukowym i dydaktycznym. Rezerwat spełnia doniosłą rolę w zachowaniu i ochronie naturalnych zbiorowisk leśnych zarówno w Puszczy Boreckiej, jak i regionie całej Polski północno-wschodniej. Znajduje się w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]].
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
=== O rezerwacie ===
 
  
Rezerwat przyrody „Borki” został utworzony na mocy zarządzenia Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego dnia 21 kwietnia 1958 r. (Monitor Polski Nr 42, poz. 244 z dnia 30.05.1958 r). Jest rezerwatem leśnym, utworzonym na obszarze 232 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania naturalnych,dobrze wykształconych lasów, lasów mieszanych bagiennych, charakterystycznych dla Puszczy Boreckiej. Służą one celom naukowym i dydaktycznym. Rezerwat spełnia doniosłą rolę w zachowaniu i ochronie naturalnych zbiorowisk leśnych zarówno w Puszczy Boreckiej jak regionie całej Polski Północno-Wschodniej.
+
== Fizjogeografia terenu i szata roślinna ==
 +
Rezerwat Borki leży na obszarze [[Mazury Garbate|Mazur Garbatych]], w centrum zwartego kompleksu Puszczy Boreckiej. Puszcza ta stanowi pozostałość rozległej Puszczy Galindzkiej, pokrywającej w minionych wiekach południowo-wschodnie obszary [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]]. Rezerwat Borki odznacza się bardzo zróżnicowaną rzeźbą uwarunkowaną obecnością licznych wzgórz morenowych. Przedzielają je głębokie obniżenia terenowe zajęte zazwyczaj przez zabagnione torfowiska i jary z wykształconymi lokalnie strumieniami. Wysokość wyniesień waha się przeciętnie od 180 do 190 m n.p.m. Najwyższe wyniesienie ma 206,5 m n.p.m. Deniwelacje terenu wynoszą na ogół 10-40 m, sporadycznie sięgają 60 m.
  
 +
Na terenie rezerwatu wyróżniono następujące rodzaje zbiorowisk leśnych: ols (''Carici elongatae-Alnetum''), grąd (''Tilio-Carpinetum'') (występujący tu w postaci czterech podzespołów), łęg wiązowo-jesionowy (''Fraxino-Ulmetum''), łęg gwiazdnicowo-olszowy (''Stelario-Alnetum''), łęg jesionowo-olszowy (''Circaeo-Alnetum''), borealna świerczyna (''Sphagno girgensohnii-Piceetum'').
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Plik:deby napiwodzkie grad.jpg|250px|thumb|right|Grąd w rezerwacie Dęby Napiwodzkie]]
+
== Zwierzęta ==
 
+
Na terenie rezerwatu spotkać można wiele gatunków zwierząt. Spośród ssaków występuje tu m.in.: [[żubr]], jeleń, [[łoś]], sarna, dzik, zając, piżmak, [[ryś]], [[wilk]], lis, jenot, [[borsuk]], [[kuna| kuna leśna]], [[tchórz]]. Odnotowano tu co najmniej 141 gatunków ptaków. Wśród nich na uwagę zasługują: [[bielik]], zięba, jer, [[Orlik krzykliwy|orlik krzykliwy]], [[żuraw]], [[puchacz]], [[krogulec]], [[trzmielojad]], [[pustułka]], [[kobuz]], [[bocian czarny]] i [[dzięcioł białogrzbiety]].
 
+
Bardzo bogata i zróżnicowana, choć słabo poznana jest fauna bezkręgowców.
 
+
<br/>
=== Fizjogeografia terenu i szata roślinna ===
+
== Rośliny ==
 
+
Flora rezerwatu Borki liczy około 320 gatunków. Składają się na nią m.in. następujące gatunki roślin objętych ścisłą ochroną: [[wawrzynek wilczełyko|wawrzynek wilczełyko]] (''Daphne mezereum''), [[lilia złotogłów]] (''Lilium martagon''), [[listera jajowata]] (''Listera cordata''), [[widłak jałowcowaty]] (''Lycopodium annotinum''), [[pióropusznik strusi]] (''Matteucia struthiopteris''), [[gnieźnik leśny]] (''Neottia nidus-avis''), [[podkolan zielonawy]] (''Platanthera chlorantha''). Z gatunków rzadkich na uwagę zasługują: [[czosnek niedźwiedzi]] (''Alium ursinum''), [[czosnek pospolity]] (''Alliaria petiolata''), [[zawilec żółty]] (''Anemone ranunluloides''), [[stokłosa Benekena]] (''Bromus benekeni''), [[czermień błotna]] (''Calla palustris''), [[szalej jadowity]] (''Cicuta virosa''), ''Hordelymus europaeus'' i [[jaskier kaszubski]] (''Ranunculus cassubicus''). Osobliwością przyrodniczą są dwa stanowiska [[cis pospolity|cisa pospolitego]] (''Taxus baccata'').
 
 
Rezerwat "Borki" leży na obszarze Mazur Garbatych, w centrum zwartego kompleksu Puszczy Boreckiej. Puszcza ta stanowi pozostałość rozległej Puszczy Galindzkiej,pokrywającej w minionych wiekach południowo-wschodnie obszary Pojezierza Mazurskiego.  
 
 
 
<br/>
 
 
 
 
 
=== Zwierzęta ===
 
 
 
 
 
Mimo że rezerwat "Dęby Napiwodzkie" położony jest w odległości zaledwie 300 m od szosy Jedwabno-Nidzica, stanowi teren dość odludny, na którym schronienie znajduje wiele gatunków zwierząt. Łącznie stwierdzono tu bytowanie 17 ssaków, 68 ptaków, 4 gadów, 4 płazów oraz 25 motyli. Wśród nich znajdują się gatunki bardzo rzadkie, zagrożone w Polsce i Europie (m.in. [[wilk]], [[wydra]], [[bóbr]]).
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Grzyby ==
 
+
Spośród grzybów stosunkowo dobrze poznana jest w rezerwacie biota porostów (grzybów zlichenizowanych). Występuje tu liczna grupa gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich, m.in.: [[granicznik płucnik]] (''Lobaria pulmonaria''), [[misecznica półkulista]] (''Pertusaria hemisphaerica''), [[misecznica wytworna]] (''Lecanora intumescens''), [[nibypłucnik]] (''Cetrelia olivetorum''), [[plamica ponura]] (''Arthonia vinosa''), [[promianek jodłowy]] (''Lecanactis abietina''), [[puchlinka ząbkowata]] (''Thelotrema lepadinum''), [[tarczynka dziurkowana]] (''Menegazzia terebrata''), [[złociszek jaskrawy]] (''Chrysothrix candelaris'').  
=== Rośliny ===
 
Flora rezerwatu Borki liczy około 320 gatunków. Latem 2000 roku zinwentaryzowano 192 gatunki roślin, w tym: 15 drzew, 11 krzewów, 136 ziół i 30 mszaków.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Ciekawostki ==
=== Grzyby ===
+
Pierwsze żubry wprowadzono do Puszczy Boreckiej w 1956 r. Początkowo były hodowane w ośrodku zamkniętym, a od 1962 r. przebywają także na wolności. Obecnie penetrują cały obszar Puszczy Boreckiej. W okolicach rezerwatu Borki widywane są często.
W rezerwacie „Dęby Napiwodzkie” wyróżniono dotychczas ponad 100 gatunków porostów (grzybów zlichenizowanych). Ten stosunkowo niewielki obiekt zabezpiecza populacje wielu rzadkich w kraju gatunków. Oprócz gatunków chronionych (14 gatunków) oraz porostów zagrożonych wymarciem w skali kraju (36 gatunków) odnotowano tu liczną grupę taksonów charakterystycznych dla dobrze zachowanych zbiorowisk leśnych, w tym 14 gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich. Szczególnie interesująca jest lichenobiota starych dębów. Na ich korze odnotowano m.in. ''Calicium adspersum'', ''Caloplaca lucifuga'', ''Chaenotheca phaeocephala'', ''Cliostomum corrugatum'' i ''Pertusaria flavida''. W rezerwacie występuje [[granicznik płucnik]] ''Lobaria pulmonaria'', dla którego leśnicy wyznaczyli strefę ochrony. Na szczególną uwagę zasługuje ''Buellia violaceofusca'' – gatunek podany niedawno jako nowy dla bioty krajowej, z jednego stanowiska na Pojezierzu Kaszubskim, w rezerwacie „Dęby Napiwodzkie” został stwierdzony w roku 2012.
 
 
 
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych rezerwatu „Dęby Napiwodzkie”. Na starych dębach częstym gatunkiem jest [[ozorek dębowy]] ''Fistulina hepatica''. W rezerwacie stwierdzono gatunki z „Czerwonej Listy”, rzadkie i zagrożone w skali kraju: ''Tremella foliacea'' i ''Pleurotus pulmonarius''.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
==Galeria zdjęć==
=== Ciekawostki ===
+
<gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left">
 
+
File: borki_rp_w.png|<center>Rezerwat Borki
 
+
File: borki_rp_g.png|<center>Rezerwat Borki
Rezerwat „Dęby Napiwodzkie” jest jednym z ogniw potencjalnego specjalnego obszaru ochrony siedlisk „Ostoja Napiwodzko-Ramucka” w ramach programu Natura 2000 (kod PLH280026).
+
</gallery>
 +
== Zobacz też ==
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Borki pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Borki] [21.05.2014]
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce'', "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.<br/>
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego''. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
+
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan,''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999.  
 
 
''Plan Ochrony Rrezerwaty Przyrody „Dęby Napiwodzkie”''. [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 1. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
''Plan Ochrony Rezerwaty Przyrody "Dęby Napiwodzkie"'', [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 1. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Borki
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]]
[[Kategoria: Przyroda]]
 
[[Kategoria: Ochrona przyrody]]
 
[[Kategoria: Rezerwaty przyrody]]
 
[[Kategoria: gmina Jedwabno]]
 

Aktualna wersja na dzień 13:32, 20 mar 2015

Rezerwat przyrody Borki

{{{Opis_zdjęcia}}}
Grąd typowy w rezerwacie Borki.
Fot. Dariusz Kubiak.
Rodzaj rezerwatu leśny
Państwo  Polska
Data utworzenia 1958 r.
Powierzchnia 232 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rezerwat przyrody Borki
Rezerwat przyrody Borki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rezerwat przyrody Borki
Rezerwat przyrody Borki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Borki – rezerwat utworzony na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 21 kwietnia 1958 r. ("Monitor Polski" nr 42, poz. 244 z dn. 30 maja 1958 r.). Jest to rezerwat leśny, utworzony na obszarze 232 ha w celu zachowania naturalnych, dobrze wykształconych lasów mieszanych i borów mieszanych bagiennych, charakterystycznych dla Puszczy Boreckiej. Służyć ma ponadto celom naukowym i dydaktycznym. Rezerwat spełnia doniosłą rolę w zachowaniu i ochronie naturalnych zbiorowisk leśnych zarówno w Puszczy Boreckiej, jak i regionie całej Polski północno-wschodniej. Znajduje się w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki.

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Rezerwat Borki leży na obszarze Mazur Garbatych, w centrum zwartego kompleksu Puszczy Boreckiej. Puszcza ta stanowi pozostałość rozległej Puszczy Galindzkiej, pokrywającej w minionych wiekach południowo-wschodnie obszary Pojezierza Mazurskiego. Rezerwat Borki odznacza się bardzo zróżnicowaną rzeźbą uwarunkowaną obecnością licznych wzgórz morenowych. Przedzielają je głębokie obniżenia terenowe zajęte zazwyczaj przez zabagnione torfowiska i jary z wykształconymi lokalnie strumieniami. Wysokość wyniesień waha się przeciętnie od 180 do 190 m n.p.m. Najwyższe wyniesienie ma 206,5 m n.p.m. Deniwelacje terenu wynoszą na ogół 10-40 m, sporadycznie sięgają 60 m.

Na terenie rezerwatu wyróżniono następujące rodzaje zbiorowisk leśnych: ols (Carici elongatae-Alnetum), grąd (Tilio-Carpinetum) (występujący tu w postaci czterech podzespołów), łęg wiązowo-jesionowy (Fraxino-Ulmetum), łęg gwiazdnicowo-olszowy (Stelario-Alnetum), łęg jesionowo-olszowy (Circaeo-Alnetum), borealna świerczyna (Sphagno girgensohnii-Piceetum).

Zwierzęta

Na terenie rezerwatu spotkać można wiele gatunków zwierząt. Spośród ssaków występuje tu m.in.: żubr, jeleń, łoś, sarna, dzik, zając, piżmak, ryś, wilk, lis, jenot, borsuk, kuna leśna, tchórz. Odnotowano tu co najmniej 141 gatunków ptaków. Wśród nich na uwagę zasługują: bielik, zięba, jer, orlik krzykliwy, żuraw, puchacz, krogulec, trzmielojad, pustułka, kobuz, bocian czarny i dzięcioł białogrzbiety. Bardzo bogata i zróżnicowana, choć słabo poznana jest fauna bezkręgowców.

Rośliny

Flora rezerwatu Borki liczy około 320 gatunków. Składają się na nią m.in. następujące gatunki roślin objętych ścisłą ochroną: wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), lilia złotogłów (Lilium martagon), listera jajowata (Listera cordata), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris), gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis), podkolan zielonawy (Platanthera chlorantha). Z gatunków rzadkich na uwagę zasługują: czosnek niedźwiedzi (Alium ursinum), czosnek pospolity (Alliaria petiolata), zawilec żółty (Anemone ranunluloides), stokłosa Benekena (Bromus benekeni), czermień błotna (Calla palustris), szalej jadowity (Cicuta virosa), Hordelymus europaeus i jaskier kaszubski (Ranunculus cassubicus). Osobliwością przyrodniczą są dwa stanowiska cisa pospolitego (Taxus baccata).

Grzyby

Spośród grzybów stosunkowo dobrze poznana jest w rezerwacie biota porostów (grzybów zlichenizowanych). Występuje tu liczna grupa gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich, m.in.: granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria), misecznica półkulista (Pertusaria hemisphaerica), misecznica wytworna (Lecanora intumescens), nibypłucnik (Cetrelia olivetorum), plamica ponura (Arthonia vinosa), promianek jodłowy (Lecanactis abietina), puchlinka ząbkowata (Thelotrema lepadinum), tarczynka dziurkowana (Menegazzia terebrata), złociszek jaskrawy (Chrysothrix candelaris).

Ciekawostki

Pierwsze żubry wprowadzono do Puszczy Boreckiej w 1956 r. Początkowo były hodowane w ośrodku zamkniętym, a od 1962 r. przebywają także na wolności. Obecnie penetrują cały obszar Puszczy Boreckiej. W okolicach rezerwatu Borki widywane są często.

Galeria zdjęć

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Borki [21.05.2014]

Bibliografia

Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce, "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan,Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Plan Ochrony Rezerwaty Przyrody "Dęby Napiwodzkie", [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 1. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.