Rezerwat Borki

Rezerwat przyrody Borki
Grąd typowy w rezerwacie Borki
Rodzaj rezerwatu	leśny
Państwo	Polska
Data utworzenia	1958 r.
Powierzchnia	232 ha ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rezerwat przyrody Borki
Położenie na mapie Polski Rezerwat przyrody Borki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Borki – rezerwat utworzony na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 21 kwietnia 1958 r. ("Monitor Polski" nr 42, poz. 244 z dn. 30 maja 1958 r.). Jest to rezerwat leśny, utworzony na obszarze 232 ha w celu zachowania naturalnych, dobrze wykształconych lasów, lasów mieszanych i borów mieszanych bagiennych, charakterystycznych dla Puszczy Boreckiej. Służyć on ma ponadto celom naukowym i dydaktycznym. Rezerwat spełnia doniosłą rolę w zachowaniu i ochronie naturalnych zbiorowisk leśnych zarówno w Puszczy Boreckiej, jak i regionie całej Polski północno-wschodniej.

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Rezerwat Borki leży na obszarze Mazur Garbatych, w centrum zwartego kompleksu Puszczy Boreckiej. Puszcza ta stanowi pozostałość rozległej Puszczy Galindzkiej, pokrywającej w minionych wiekach południowo-wschodnie obszary Pojezierza Mazurskiego. Rezerwat Borki odznacza się bardzo zróżnicowaną rzeźbą uwarunkowaną obecnością licznych wzgórz morenowych. Przedzielają je głębokie obniżenia terenowe zajęte zazwyczaj przez zabagnione torfowiska i jary z wykształconymi lokalnie strumieniami. Wysokość wyniesień waha się przeciętnie od 180 do 190 m n.p.m. Najwyższe wyniesienie ma 206,5 m n.p.m. Deniwelacje terenu wynoszą na ogół 10-40 m, sporadycznie sięgają 60 m.

Na terenie rezerwatu wyróżniono następujące rodzaje zbiorowisk leśnych: ols (Carici elongatae-Alnetum), grąd (Tilio-Carpinetum) (występujący tu w postaci czterech podzespołów), łęg wiązowo-jesionowy (Fraxino-Ulmetum), łęg gwiazdnicowo-olszowy (Stelario-Alnetum), łęg jesionowo-olszowy (Circaeo-Alnetum), borealna świerczyna (Sphagno girgensohnii-Piceetum).

Zwierzęta

Na terenie rezerwatu spotkać można wiele gatunków zwierząt. Spośród ssaków występuje tu m.in.: żubr, jeleń, łoś, sarna, dzik, zając, piżmak, ryś, wilk, lis, jenot, borsuk, kuna leśna, tchórz. Odnotowano tu co najmniej 141 gatunków ptaków. Wśród nich na uwagę zasługują: bielik, zięba, jer, orlik krzykliwy, żuraw, puchacz, krogulec, trzmielojad, pustułka, kobuz, bocian czarny i dzięcioł białogrzbiety. Bardzo bogata i zróżnicowana, choć słabo poznana jest fauna bezkręgowców.

Rośliny

Flora rezerwatu Borki liczy około 320 gatunków. Obejmuje ona m.in. takie gatunki roślin objętych ścisłą ochroną prawną jak: wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), lilia złotogłów (Lilium martagon), listera jajowata (Listera cordata), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris), gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis), podkolan zielonawy (Platanthera chlorantha). Z gatunków rzadkich na uwagę zasługują: czosnek niedźwiedzi (Alium ursinum), czosnek pospolity (Alliaria petiolata), zawilec żółty (Anemone ranunluloides), stokłosa Benekena (Bromus benekeni), czermień błotna (Calla palustris), szalej jadowity (Cicuta virosa), Hordelymus europaeus i jaskier kaszubski (Ranunculus cassubicus). Osobliwością przyrodniczą są dwa stanowiska cisa pospolitego (Taxus baccata).

Grzyby

Spośród grzybów stosunkowo dobrze poznana jest w rezerwacie biota porostów (grzybów zlichenizowanych). Występuje tu liczna grupa gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich, m.in.: granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria), misecznica półkulista (Pertusaria hemisphaerica), misecznica wytworna (Lecanora intumescens), nibypłucnik (Cetrelia olivetorum), plamica ponura (Arthonia vinosa), promianek jodłowy (Lecanactis abietina), puchlinka ząbkowata (Thelotrema lepadinum), tarczynka dziurkowana (Menegazzia terebrata), złociszek jaskrawy (Chrysothrix candelaris).

Ciekawostki

Pierwsze żubry wprowadzono do Puszczy Boreckiej w 1956 r. Początkowo były hodowane w ośrodku zamkniętym, a od 1962 r. przebywają także na wolności. Obecnie penetrują cały obszar Puszczy Boreckiej. W okolicach rezerwatu Borki widywane są często.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Borki [21.05.2014]

Bibliografia

Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce, "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan,Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Plan Ochrony Rezerwaty Przyrody "Dęby Napiwodzkie", [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 1. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.