Rychnowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Rychnowo | |nazwa = Rychnowo | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Rychnowa |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Rychnowo''' (niem. ''Gut Reichenau'', od 1938 r. ''Reichenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki |powiecie ostródzkim]], w [[Grunwald (gmina wiejska)|gminie Grunwald]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 303 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Bogdan Taraś]]<ref>[http://www.gminagrunwald.pl/asp/pliki/pobierz/soltysi_gminy.pdf/ Strona Gminy Grunwald] [12.11.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie]]), zajmuje wschodni skłon [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]]. Rychnowo leży w odległości 17 km na południowy wschód od [[Ostróda|Ostródy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Początek wsi wiąże się z rokiem 1335, kiedy została nadana jako majątek rycerski. Rychnowo liczyło wówczas 40 łanów. Jednak wzmianki o istnieniu osady pojawiły się już w 1325 roku. Od samego początku właściciele majątku objęli patronatem kościół parafialny. Na początku XVIII wieku majątek stanowił własność Zygmunta von Kikolla, który około 1713 roku ufundował drewniany kościół położony w obrębie dworskiego parku. W XVIII stuleciu dobra przeszły jednak w ręce Hoverbecka a następnie Auerswalda. W 1800 stały się własnością von Kleista, ale już na przełomie XIX i XX wieku należały do von Livoniusa. W 1714 roku utworzono wspólną dla Rychnowa i [[Gierzwałd|Gierzwałdu]] parafię. W 1540 roku majątek należał do Waltera Sperlinga i Antoniego z Rychnowa. Sperling założył karczmę i sprzedawał rocznie 62 tony piwa. Majątek jeszcze kilkakrotnie zmieniał właścicieli. W 1800 roku został zakupiony przez Fryderyka von Kleista. | |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| − | |||
| − | + | *1820 r. – 133 osoby | |
| − | + | *1925 r. – 337 osób | |
| − | + | *1939 r. – 325 osób | |
| − | + | ==Religia== | |
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rychnowie| parafii rzymskokatolickiej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zabytki== |
| − | + | *[[Dwór w Rychnowie |dwór]] wybudowany w początkach XX wieku, przebudowany po 1945 roku; obecnie siedziba [[Klasztor sióstr Terezjanek w Rychnowie|klasztoru sióstr Terezjanek]] | |
| − | + | *drewniany [[lkwim:Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Rychnowie| kościół]], zabytek budownictwa ludowego, zbudowany w 1713 r. jako kościół ewangelicki, z wolnostojąca dzwonnicą (ok. 1707); jego kopia znajduje się w [[lkwim:Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku|Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku]] | |
| − | + | ==Przyroda== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody - [[Głaz narzutowy koło Rychnowa|głaz narzutowy]]. | W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody - [[Głaz narzutowy koło Rychnowa|głaz narzutowy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Ludzie związani z miejscowością== | |
| − | *[[lkwim:Jerzy Tadeusz Krzywoszewski|Jerzy Tadeusz Krzywoszewski]] ( | + | *[[lkwim:Jerzy Tadeusz Krzywoszewski|Jerzy Tadeusz Krzywoszewski]] (1917–2010) – poeta, prozaik, działacz społeczno–kulturalny, harcerz, w 1946 r. założył we wsi Rychnowo drużynę harcerską, która przyjęła imię Tadeusza Kościuszki |
| − | + | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | #Stanisław | + | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. |
| − | #Tomasz | + | #Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998. |
| − | # | + | #Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. |
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | #''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | ||
| − | # Andrzej | + | # Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992. |
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [29.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [29.08.2013] |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 18:06, 27 lis 2014
| Rychnowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Grunwald |
| Liczba ludności (2010) | 303 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-107 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rychnowo | |
| Położenie na mapie Polski  Rychnowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rychnowo (niem. Gut Reichenau, od 1938 r. Reichenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 303 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Bogdan Taraś[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), zajmuje wschodni skłon Garbu Lubawskiego. Rychnowo leży w odległości 17 km na południowy wschód od Ostródy.
Dzieje miejscowości
Początek wsi wiąże się z rokiem 1335, kiedy została nadana jako majątek rycerski. Rychnowo liczyło wówczas 40 łanów. Jednak wzmianki o istnieniu osady pojawiły się już w 1325 roku. Od samego początku właściciele majątku objęli patronatem kościół parafialny. Na początku XVIII wieku majątek stanowił własność Zygmunta von Kikolla, który około 1713 roku ufundował drewniany kościół położony w obrębie dworskiego parku. W XVIII stuleciu dobra przeszły jednak w ręce Hoverbecka a następnie Auerswalda. W 1800 stały się własnością von Kleista, ale już na przełomie XIX i XX wieku należały do von Livoniusa. W 1714 roku utworzono wspólną dla Rychnowa i Gierzwałdu parafię. W 1540 roku majątek należał do Waltera Sperlinga i Antoniego z Rychnowa. Sperling założył karczmę i sprzedawał rocznie 62 tony piwa. Majątek jeszcze kilkakrotnie zmieniał właścicieli. W 1800 roku został zakupiony przez Fryderyka von Kleista.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1820 r. – 133 osoby
- 1925 r. – 337 osób
- 1939 r. – 325 osób
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Zabytki
- dwór wybudowany w początkach XX wieku, przebudowany po 1945 roku; obecnie siedziba klasztoru sióstr Terezjanek
- drewniany kościół, zabytek budownictwa ludowego, zbudowany w 1713 r. jako kościół ewangelicki, z wolnostojąca dzwonnicą (ok. 1707); jego kopia znajduje się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku
Przyroda
W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.
Ludzie związani z miejscowością
- Jerzy Tadeusz Krzywoszewski (1917–2010) – poeta, prozaik, działacz społeczno–kulturalny, harcerz, w 1946 r. założył we wsi Rychnowo drużynę harcerską, która przyjęła imię Tadeusza Kościuszki
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [29.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Grunwald [12.11.2013]
