Spaliny Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Admin przeniósł stronę Spaliny wielkie na Spaliny Wielkie, bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
 
−
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Spaliny Wielkie   
 
  |nazwa                = Spaliny Wielkie   
Linia 6: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
−
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Spalin Wielkich
−
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
−
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =    
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
−
}}
+
}}<br/>
−
<big>''' Spaliny Wielkie''' (niem. ''Gross Spalienen'', od 1938 r. ''Neuwiesen'', 1945-1992 Spaliny) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi.
+
''' Spaliny Wielkie''' (niem. ''Gross Spalienen'', od 1938 r. ''Neuwiesen'', 1945–1992 Spaliny) – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]], w [[Rozogi (gmina wiejska)|gminie Rozogi]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa ostrołęckiego. W 2010 roku wieś liczyła 41 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Renata Bałdyga]]<ref> [http://rozogi-ug.bip-wm.pl/public/popup.php?id_menu_item=825 Strona Gminy Rozogi] </ref>.
 +
<br/><br/>
 +
 
 +
==Położenie==
 +
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w odległości 6 km na wschód od [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozóg]], w pobliżu rzeki [[Rzeka Szkwa|rzeki Szkwy]].
 +
<br/>
 +
 
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś została założona w 1708 roku na 20 łanach w ramach [[Osadnictwo szkatułowe |osadnictwa szkatułowego]]. W połowie XIX wieku obejmowała 43,5 łana.
 +
 
 +
W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Spaliny Wielkie jako miejscowość posiadającą szkołę.
 +
 
 +
Podczas powstania styczniowego mieszkańcy wsi brali udział w przemycie broni do Królestwa Polskiego, organizowanym przez bazę przerzutową w Rozogach.  
  
−
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
+
Podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] w 1914 roku wieś została całkowicie zniszczona, ale odbudowano ją w większej części jeszcze przed końcem wojny.  
  
−
<br/>
+
W [[Plebiscyt 1920 roku|plebiscycie z 11 lipca 1920 roku]] zagłosowało 229 mieszkańców wsi; wszystkie głosy oddano za pozostaniem w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]].
  
−
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.  
−
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w regionie Zielone Płuca Polski, na pograniczu mazursko-kurpiowskim. Miejscowość leży w odległości 6 km na wschód od Rozóg, w pobliżu rzeki Szkwy.
 
  
−
<br/>
 
  
−
=== Dzieje miejscowości ===
+
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
−
Wieś została założona w 1708 roku na 20 łanach w ramach osadnictwa szkatułowego. W połowie XIX wieku obejmowała 43,5 łanu.
 
−
Podczas powstania styczniowego mieszkańcy wsi brali udział w przemycie broni do Królestwa Polskiego, organizowanym przez bazę przerzutową w Rozogach. Podczas I wojny światowej, w 1914 roku, wieś została całkowicie zniszczona, ale odbudowano ją w większej części jeszcze przed końcem wojny . W plebiscycie z 11 lipca 1920 roku zagłosowało 229 mieszkańców wsi; wszystkie głosy oddano za pozostaniem w Prusach Wschodnich.
 
  
−
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
+
*1782 r. – 22 gospodarstwa
−
1782 – 22 gospodarstwa
 
−
1818 – 213 osób, 38 gospodarstw
 
−
1858 – 44 gospodarstwa
 
−
1914 – 52 gospodarstwa
 
−
1939 – 324 osoby, 48 gospodarstw
 
−
<br/>
 
  
−
=== Zabytki: ===
+
*1818 r. – 213 osób, 38 gospodarstw
−
*Kilka przykładów budownictwa drewnianego z początku XX wieku (chałupy nr 26, 34)
 
−
*Budynek szkoły z 1920 roku, murowany, tynkowany, dach naczółkowy
 
−
*Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
 
  
−
<br/>
+
*1858 r. – 44 gospodarstwa
  
−
=== Bibliografia: ===
+
*1914 r. – 52 gospodarstwa
−
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
 
−
#Kudrzycki Zbigniew, ''Rozogi – wieś mazurska a Kurpie'', Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 10, 1996, s. 129-141.
 
−
#Kudrzycki Zbigniew, ''Z dziejów gminy Rozogi'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 21-29.
 
−
#Kudrzycki Zbigniew, ''Z dziejów parafii ewangelickiej w Rozogach'', Rocznik Mazurski, t. 12, 2008, s. 3-35.
 
−
#Kudrzycki Zbigniew, Nowotka Marek, ''Z dziejów Rozóg i okolic'', Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 8, 1994, s. 57-70.
 
−
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
 
−
#Nowotka Marek, ''Ruchy ludnościowe na pograniczu mazursko-kurpiowskim (po II wojnie światowej w gminie Rozogi)'', Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 4, 1990, s. 55-64.
 
−
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
 
−
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
 
−
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 10.09.2013]
 
−
#Gminna Ewidencja Zabytków http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&catid=12%3Agminna-ewidencja-zabytkow&id=94%3Agminna-ewidencja-zabytkow-strona-14&Itemid=42 [data dostępu: 10.09.2013]
 
  
−
{{Przypisy}}
+
*1939 r. – 324 osoby, 48 gospodarstw
  
 +
== Zabytki==
 +
*kilka przykładów budownictwa drewnianego z początku XX wieku (chałupy nr 26, 34)
 +
*budynek szkoły z 1920 roku, murowany, tynkowany, dach naczółkowy
 +
*dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
  
−
<br/>
+
== Bibliografia==
 +
#Toeppen Max, ''Historia Mazur'', Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)<br>
 +
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/>
 +
#Kudrzycki Zbigniew, ''Rozogi – wieś mazurska a Kurpie'', Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 10, 1996, ss. 129–141.<br/>
 +
#Kudrzycki Zbigniew, ''Z dziejów gminy Rozogi'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 21–29.<br/>
 +
#Kudrzycki Zbigniew, ''Z dziejów parafii ewangelickiej w Rozogach'', Rocznik Mazurski, t. 12, 2008, ss. 3–35.<br/>
 +
#Kudrzycki Zbigniew, Nowotka Marek, ''Z dziejów Rozóg i okolic'', Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 8, 1994, ss. 57–70.<br/>
 +
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br/>
 +
#Nowotka Marek, ''Ruchy ludnościowe na pograniczu mazursko-kurpiowskim (po II wojnie światowej w gminie Rozogi)'', Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 4, 1990, ss. 55–64.<br/>
 +
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]<br/>
 +
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013]<br/>
 +
#[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&catid=12%3Agminna-ewidencja-zabytkow&id=94%3Agminna-ewidencja-zabytkow-strona-14&Itemid=42/ Strona Gminy Rozogi] [10.09.2013]
  
−
== Zobacz też ==
+
{{Przypisy}}
 +
<references>
  
−
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 23:34, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]]
−
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Rozogi (gmina wiejska)]]  
−
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 23:30, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
 +
[[Kategoria: 1701-1800]]

Aktualna wersja na dzień 11:55, 28 cze 2016

Spaliny Wielkie
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Rozogi
Liczba ludności (2010) 41
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-114
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Spaliny Wielkie
Spaliny Wielkie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Spaliny Wielkie
Spaliny Wielkie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Spaliny Wielkie (niem. Gross Spalienen, od 1938 r. Neuwiesen, 1945–1992 Spaliny) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego. W 2010 roku wieś liczyła 41 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Renata Bałdyga[1].

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w odległości 6 km na wschód od Rozóg, w pobliżu rzeki rzeki Szkwy.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1708 roku na 20 łanach w ramach osadnictwa szkatułowego. W połowie XIX wieku obejmowała 43,5 łana.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Spaliny Wielkie jako miejscowość posiadającą szkołę.

Podczas powstania styczniowego mieszkańcy wsi brali udział w przemycie broni do Królestwa Polskiego, organizowanym przez bazę przerzutową w Rozogach.

Podczas I wojny światowej w 1914 roku wieś została całkowicie zniszczona, ale odbudowano ją w większej części jeszcze przed końcem wojny.

W plebiscycie z 11 lipca 1920 roku zagłosowało 229 mieszkańców wsi; wszystkie głosy oddano za pozostaniem w Prusach Wschodnich.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

  • 1782 r. – 22 gospodarstwa
  • 1818 r. – 213 osób, 38 gospodarstw
  • 1858 r. – 44 gospodarstwa
  • 1914 r. – 52 gospodarstwa
  • 1939 r. – 324 osoby, 48 gospodarstw

Zabytki

  • kilka przykładów budownictwa drewnianego z początku XX wieku (chałupy nr 26, 34)
  • budynek szkoły z 1920 roku, murowany, tynkowany, dach naczółkowy
  • dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Bibliografia

  1. Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
  2. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
  3. Kudrzycki Zbigniew, Rozogi – wieś mazurska a Kurpie, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 10, 1996, ss. 129–141.
  4. Kudrzycki Zbigniew, Z dziejów gminy Rozogi, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 21–29.
  5. Kudrzycki Zbigniew, Z dziejów parafii ewangelickiej w Rozogach, Rocznik Mazurski, t. 12, 2008, ss. 3–35.
  6. Kudrzycki Zbigniew, Nowotka Marek, Z dziejów Rozóg i okolic, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 8, 1994, ss. 57–70.
  7. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
  8. Nowotka Marek, Ruchy ludnościowe na pograniczu mazursko-kurpiowskim (po II wojnie światowej w gminie Rozogi), Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 4, 1990, ss. 55–64.
  9. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
  10. Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
  11. Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
  12. Strona Gminy Rozogi [10.09.2013]

Przypisy

  1. ↑ Strona Gminy Rozogi

<references>

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Spaliny_Wielkie&oldid=155139”