Szymonka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Szymonka''' (niem. ''Schimonken'', w latach 1938-1945 miejscowość nazywano ''Schmidtsdorf'') – wieś sołecka położona w [[ | + | <big>'''Szymonka''' (niem. ''Schimonken'', w latach 1938-1945 miejscowość nazywano ''Schmidtsdorf'') – [[wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ryn]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnie sołtysem wsi jest [[Bożena Denko]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Krajobraz [[ | + | Krajobraz [[Powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] powstał w wyniku obecności na tym obszarze lądolodu, który w plejstocenie napływał na te tereny okolic Skandynawii. Z dłuższym postojem czoła lodowca związane są wzgórza [[morena czołowa|moreny czołowej]]. Występują w postaci wzniesień, przybierających formę wałów równoległych do czoła lodowca. Zbudowane są z wytopionego materiału niesionego na powierzchni oraz wewnątrz lodowca. Materiał ten to piasek, żwir, glina. W obszarach czołowo–morenowych występują długie, wąskie wały o stromych zboczach. Składają się z licznych warstw różnorodnego materiału. Są to ozy, będące osadami potoków polodowcowych. Inną formą, powstałą w wyniku działania wód lodowca są kemy. Tworzyły się często na przedpolu lodowca. W południowo–zachodniej części powiatu giżyckiego ciągnie się rynna jeziorna, w której leżą jeziora [[Jezioro Ryńskie|Ryńskie]] i [[Jezioro Tałty|Tałty]]. Rynna łączy się poprzez szereg jezior, wśród których wymienić należy [[Jezioro Szymoneckie]]. Nad tym jeziorem położona jest miejscowość Szymonka. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Ludzie związani z miejscowością === | === Ludzie związani z miejscowością === | ||
| − | [[Mikołaj Kowal]] - założyciel wsi w 1503 roku. | + | *[[Mikołaj Kowal]] - założyciel wsi w 1503 roku. |
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki === | === Zabytki === | ||
[[Plik:Kościół Szymonka.jpg|300px|thumb|Neogotycki kościół z 1877 roku<br/>Źródło: http://mojemazury.pl/13145-45605,Kosciol-w-Szymonce,313032.html?, dostęp 27 października 2013]] | [[Plik:Kościół Szymonka.jpg|300px|thumb|Neogotycki kościół z 1877 roku<br/>Źródło: http://mojemazury.pl/13145-45605,Kosciol-w-Szymonce,313032.html?, dostęp 27 października 2013]] | ||
| − | We wsi znajduje się neogotycki kościół, pochodzący z II połowy XIX wiek, z lat 1874–1877. W kościele znajdują się 13–głosowe organy piszczałkowe. Przed wejściem znajduje się pomnik parafian poległych w czasie I wojny światowej. | + | We wsi znajduje się neogotycki [[Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Szymonce |kościół]], pochodzący z II połowy XIX wiek, z lat 1874–1877. W kościele znajdują się 13–głosowe organy piszczałkowe. Przed wejściem znajduje się pomnik parafian poległych w czasie I wojny światowej. |
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Szymonce |parafii rzymskokatolickiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | ===Turystyka=== | ||
| + | *Szlak rowerowy o długości 140 km – przebieg trasy: [[Giżycko]] – [[Sulimy (gmina Giżycko)|Sulimy]] – [[Pieczonki]] – [[Sołdany]] – [[Kruklanki]] – [[Wydminy]] – [[Lipińskie (gmina Miłki) |Lipińskie]] – [[Miłki]] – [[Paprotki]] – [[Górkło]] – Szymonka – [[Ławki Skorupki]] – [[Rybical]] – [[Ryn]] – [[Knis]] – [[Salpik]] – [[Nakomiady]] – [[Owczarnia]] – [[Pożarki Kronowo]] – [[Bogacko]] – Giżycko. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Bibliografia === | === Bibliografia === | ||
| − | |||
''Szymonka'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.<br/> | ''Szymonka'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.<br/> | ||
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/> | Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/> | ||
| Linia 66: | Linia 72: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat giżycki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Ryn] (gmina miejsko-wiejska)] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
Wersja z 13:16, 26 sie 2014
| Szymonka | |
| | |
 Szymonka
Źródło: http://www.szymonka.pl/images/8.jpg,dostęp 20 września 2013 | |
| Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Ryn |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Tablice rejestracyjne | NGI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szymonka | |
| Położenie na mapie Polski  Szymonka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szymonka (niem. Schimonken, w latach 1938-1945 miejscowość nazywano Schmidtsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Ryn. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Obecnie sołtysem wsi jest Bożena Denko.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Krajobraz powiatu giżyckiego powstał w wyniku obecności na tym obszarze lądolodu, który w plejstocenie napływał na te tereny okolic Skandynawii. Z dłuższym postojem czoła lodowca związane są wzgórza moreny czołowej. Występują w postaci wzniesień, przybierających formę wałów równoległych do czoła lodowca. Zbudowane są z wytopionego materiału niesionego na powierzchni oraz wewnątrz lodowca. Materiał ten to piasek, żwir, glina. W obszarach czołowo–morenowych występują długie, wąskie wały o stromych zboczach. Składają się z licznych warstw różnorodnego materiału. Są to ozy, będące osadami potoków polodowcowych. Inną formą, powstałą w wyniku działania wód lodowca są kemy. Tworzyły się często na przedpolu lodowca. W południowo–zachodniej części powiatu giżyckiego ciągnie się rynna jeziorna, w której leżą jeziora Ryńskie i Tałty. Rynna łączy się poprzez szereg jezior, wśród których wymienić należy Jezioro Szymoneckie. Nad tym jeziorem położona jest miejscowość Szymonka.
Dzieje miejscowości
Osada została założona przez Mikołaja Kowala w 1503 roku przed wojną nad jeziorem Szymoneckim. Kościół wybudowano w latach 1874–1877, w miejscu starej budowli, pochodzącej z XVI wieku. Kościół został zniszczony podczas wojny w 1914 roku, po czym został odbudowany.
We wsi znajduje się wzniesienie zwane Zdunowa lub Garncarska Góra (136 metrów n.p.m.) Na jej zboczach widoczne są ślady okopów z okresu I wojny światowej (biegła tu linia frontu 1914–1915).
Jest to wieś mazurska, zamieszkiwana przez 650 mieszkańców, położona na południowym stoku Zdunowej Góry. Zimą 1914–1915 roku była główną obroną pozycji niemieckiej. O nią rozbiło się kilka masowych szturmów rosyjskich. Podczas trwających walk, Niemcy wysadzili w powietrze wieżę kościoła, który został ponadto uszkodzony przez kilka granatów rosyjskich.
Ludzie związani z miejscowością
- Mikołaj Kowal - założyciel wsi w 1503 roku.
Zabytki
Źródło: http://mojemazury.pl/13145-45605,Kosciol-w-Szymonce,313032.html?, dostęp 27 października 2013
We wsi znajduje się neogotycki kościół, pochodzący z II połowy XIX wiek, z lat 1874–1877. W kościele znajdują się 13–głosowe organy piszczałkowe. Przed wejściem znajduje się pomnik parafian poległych w czasie I wojny światowej.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Turystyka
- Szlak rowerowy o długości 140 km – przebieg trasy: Giżycko – Sulimy – Pieczonki – Sołdany – Kruklanki – Wydminy – Lipińskie – Miłki – Paprotki – Górkło – Szymonka – Ławki Skorupki – Rybical – Ryn – Knis – Salpik – Nakomiady – Owczarnia – Pożarki Kronowo – Bogacko – Giżycko.
Bibliografia
Szymonka, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
[[Kategoria: Ryn] (gmina miejsko-wiejska)]
