Tałty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Tałty'''</big> (niem. Talten) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina | + | <big>'''Tałty'''</big> (niem. Talten) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)| gminie Mikołajki]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa suwalskiego. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Tałty |Jeziorem Tałty]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[ | + | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Tałty |Jeziorem Tałty]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[Powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)| gminy Mikołajki]], gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy, a lasy ok. 22%. W granicach gminy znajduje się: [[Jezioro Mikołajskie]], [[Jezioro Tałty]], [[Jezioro Łukajno]], część [[Jezioro Śniardwy| Jeziora Śniardwy]] oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się [[Mazurski Park Krajobrazowy]], a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Tałty istniały już w XVI w. i były miejscowością o charakterze polskim. Od nazwy wsi pochodzi nazwa pobliskiego [[Jezioro Tałty |Jeziora Tałty]]. W 1512 r. komtur ryński Rudolf von Tippelskirch nadał Bartłomiejowi Monikowi 66 [[włoka |włók]] z prawem do 14 lat wolnych od czynszu. Nazwa wsi pochodzi od wysokiej niegdyś okolicy - po prusku lub litewsku tauta. W 1650 r. sołtysami byli: Fryderyk Dzięgiel i Jan Zbrzeźny. W 1785 r. było tu 51 [[dym |dymów]], a w 1815 r. we wsi znajdowało się 70 | + | Tałty istniały już w XVI w. i były miejscowością o charakterze polskim. Od nazwy wsi pochodzi nazwa pobliskiego [[Jezioro Tałty |Jeziora Tałty]]. W 1512 r. komtur ryński Rudolf von Tippelskirch nadał Bartłomiejowi Monikowi 66 [[włoka |włók]] z prawem do 14 lat wolnych od czynszu. Nazwa wsi pochodzi od wysokiej niegdyś okolicy - po prusku lub litewsku tauta. W 1650 r. sołtysami byli: Fryderyk Dzięgiel i Jan Zbrzeźny. W 1785 r. było tu 51 [[dym |dymów]], a w 1815 r. we wsi znajdowało się 70 dymów z 357 mieszkańcami. W 1838 r. w Tałtach były 73 dymy z 451 mieszkańcami. Zabudowa wsi ułożyła się w kształcie długiej ulicówki. W XVIII powstała tutaj szkoła. W 1939 r. było tu 527 mieszkańców. |
<br/> | <br/> | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | |||
Znajdują się tutaj pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne. | Znajdują się tutaj pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne. | ||
| + | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | Przed II wojną światową wieś należała do [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołajkach|parafia ewangelickiej w Mikołajkach]]. Obecnie znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Mikołaja w Mikołajkach|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Mikołajkach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ===Turystyka=== |
| − | + | Wieś znajduje się na [[Szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek |szlaku żeglugowym z Giżycka do Mikołajek]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Zabytki=== | === Zabytki=== | ||
We wsi zachowały się budynki mieszkalne z XIX w. Jest tutaj także cmentarz ewangelicki z XIX w. | We wsi zachowały się budynki mieszkalne z XIX w. Jest tutaj także cmentarz ewangelicki z XIX w. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | === Ludzie związani z miejscowością=== | |
| + | Na kartach historii wsi zapisał się komtur ryński Rudolf von Tippelskirch. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Stanisław Rabkowski]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Bibliografia=== | === Bibliografia=== | ||
| − | |||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892, 960 ss. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 71: | Linia 70: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
http://www.mikolajki.pl | http://www.mikolajki.pl | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Wersja z 07:18, 27 sie 2014
| Tałty | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mikołajki |
| Sołectwo | Tałty |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Tałty | |
| Położenie na mapie Polski  Tałty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Tałty (niem. Talten) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Tałty. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy, a lasy ok. 22%. W granicach gminy znajduje się: Jezioro Mikołajskie, Jezioro Tałty, Jezioro Łukajno, część Jeziora Śniardwy oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy, a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
Dzieje miejscowości
Tałty istniały już w XVI w. i były miejscowością o charakterze polskim. Od nazwy wsi pochodzi nazwa pobliskiego Jeziora Tałty. W 1512 r. komtur ryński Rudolf von Tippelskirch nadał Bartłomiejowi Monikowi 66 włók z prawem do 14 lat wolnych od czynszu. Nazwa wsi pochodzi od wysokiej niegdyś okolicy - po prusku lub litewsku tauta. W 1650 r. sołtysami byli: Fryderyk Dzięgiel i Jan Zbrzeźny. W 1785 r. było tu 51 dymów, a w 1815 r. we wsi znajdowało się 70 dymów z 357 mieszkańcami. W 1838 r. w Tałtach były 73 dymy z 451 mieszkańcami. Zabudowa wsi ułożyła się w kształcie długiej ulicówki. W XVIII powstała tutaj szkoła. W 1939 r. było tu 527 mieszkańców.
Gospodarka
Znajdują się tutaj pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne.
Religia
Przed II wojną światową wieś należała do parafia ewangelickiej w Mikołajkach. Obecnie znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Mikołajkach.
Turystyka
Wieś znajduje się na szlaku żeglugowym z Giżycka do Mikołajek.
Zabytki
We wsi zachowały się budynki mieszkalne z XIX w. Jest tutaj także cmentarz ewangelicki z XIX w.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisał się komtur ryński Rudolf von Tippelskirch. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Stanisław Rabkowski.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892, 960 ss.
