Tłokowo

Tłokowo
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Tłokowie. Fot. Adam Kliczek, www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0). Źródło: Commons Wikimedia
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności (2010)	289
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Tłokowo
Położenie na mapie Polski Tłokowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Tłokowo (niem. Lokau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 289 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Smoleński.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, około 1,5 km na północ od Jezioran.

Dzieje miejscowości

Lokacja Tłokowa nastąpiła w roku 1318. Dokument wystawiony został przez biskupa warmińskiego Eberharda z Nysy. Wieś miała obejmować obszar 67 łanów. Zasadźcą był niejaki Ludwig, proboszczem zaś duchowny o imieniu Jakub. Miejscowość rozwijała się niezwykle intensywnie, co sprawiło, że osiedlił się tu burgrabia, który planował dalsze zasiedlanie okolicy. Wkrótce jednak przeniósł się do Jezioran.

W czasie wojen polsko-krzyżackich wieś została dotkliwie zniszczona. Doszło do likwidacji parafii, a miejscowa świątynia została przekształcona w kościół filialny parafii w Jezioranach. W 1820 roku miejscowość była zamieszkana przez 210 osób. W 1939 roku liczyła 519 mieszkańców.

Na miejscu zniszczonego kościoła wybudowano nowy, który zlokalizowano na skraju wsi. Miało to miejsce w roku 1665. Początkowo świątynia był poświęcona Świętemu Sakramentowi. W XVIII stuleciu, po przejściu przez Warmię epidemii dżumy, nowym patronem został św. Roch. W 1866 roku kościół został przebudowany i powiększony: stał się ważnym celem pielgrzymek.

Po zakończeniu II wojny światowej Tłokowo otrzymało status wsi sołeckiej. W 1999 roku wieś liczyła 281 mieszkańców.

Ludzie związani z miejscowością

• Andrzej Thiel (1825–1908) – urodzony w Tłokowie duchowny katolicki, biskup warmiński

Turystyka

• szlak rowerowy o długości 23,5 km

Przebieg trasy: Jeziorany – Tłokowo – Kramarzewo – Franknowo – Ustnik – Wójtówko – Jeziorany

Zabytki

• kościół pw. św. Jana Chrzciciela, wybudowany pod koniec XIV stulecia; drewniana wieża, barokowy ołtarz główny (XVIII w.), renesansowy ołtarz boczny (2. poł. XVI w.), renesansowa ambona, barokowa chrzcielnica
• kościół pw. św. Rocha, wzniesiony w XVII wieku, rozbudowany w XIX stuleciu; rokokowy ołtarz główny sprzed 1790 roku, klasycystyczna ambona
• centarz rzymskokatolicki
• kapliczka przydrożna, znajdująca się w centrum wioski
• barokowa kapliczka przydrożna zlokalizowana przy kościele pw. św. Rocha
• zabytkowy krucyfiks na cmentarzu z zachowaną datą 1777

Bibliografia

Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii, Olsztyn 1973.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.12.2013]
CiekaweMazury.pl [27.12.2013]
Dom Warmiński [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków,wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]