Wąsatka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Zwierzę infobox |nazwa zwyczajowa = Wąsatka |nazwa łacińska = ''Panurus biarmicus'' |TSN = |zoolog = Linnaeus...") |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|okres istnienia = | |okres istnienia = | ||
|grafika = panur.jpg | |grafika = panur.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Dorosły samiec. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Panurus_biarmicus_-Oare_Marshes,_Kent,_England_-male-8_%283%29.jpg] | + | |opis grafiki = Dorosły samiec. Fot. Smudge 9000. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Panurus_biarmicus_-Oare_Marshes,_Kent,_England_-male-8_%283%29.jpg Commons Wikimedia] |
|typ = strunowce | |typ = strunowce | ||
|podtyp = kręgowce | |podtyp = kręgowce | ||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
|rodzina = '''Panuridae''' | |rodzina = '''Panuridae''' | ||
|autor rodzina = des Murs, 1860 | |autor rodzina = des Murs, 1860 | ||
| − | |rodzaj = '''''Panurus''''' | + | |rodzaj = '''''Panurus''''' |
| − | |autor rodzaj = | + | |autor rodzaj =Carl Ludwig Koch, 1816 |
|gatunek = '''wąsatka''' | |gatunek = '''wąsatka''' | ||
|synonimy = kobczyk zwyczajny | |synonimy = kobczyk zwyczajny | ||
* ''[Parus] biarmicus'' <small>Linnaeus, 1758</small>{{r|ibc}} | * ''[Parus] biarmicus'' <small>Linnaeus, 1758</small>{{r|ibc}} | ||
| − | |ranga podtaksonu = | + | |ranga podtaksonu = podgatunek |
|podtaksony = | |podtaksony = | ||
* ''P. b. biarmicus'' <small>(Linnaeus, 1758)</small> | * ''P. b. biarmicus'' <small>(Linnaeus, 1758)</small> | ||
* ''P. b. kosswigi'' <small>Kumerloeve, 1959</small> | * ''P. b. kosswigi'' <small>Kumerloeve, 1959</small> | ||
| − | * ''P. b. russicus'' <small>(C. L. Brehm | + | * ''P. b. russicus'' <small>(C. L. Brehm, 1831)</small> |
|wikispecies = | |wikispecies = | ||
|commons = | |commons = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Wąsatka''' (''Panurus biarmicus'') – gatunek niedużego ptaka osiadłego lub koczującego z rodziny wąsatek (''Panuridae''), zaliczany wcześniej do ogoniatek (''Paradoxornithidae''), pokrzewek (''Sylviidae'') lub tymaliowatych (''Timaliidae''). Najbliżej spokrewniony jest ze skowronkami (''Alaudidae''). Długość ciała – ok. 15-18 cm. | '''Wąsatka''' (''Panurus biarmicus'') – gatunek niedużego ptaka osiadłego lub koczującego z rodziny wąsatek (''Panuridae''), zaliczany wcześniej do ogoniatek (''Paradoxornithidae''), pokrzewek (''Sylviidae'') lub tymaliowatych (''Timaliidae''). Najbliżej spokrewniony jest ze skowronkami (''Alaudidae''). Długość ciała – ok. 15-18 cm. | ||
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
| − | |||
== Charakterystyka == | == Charakterystyka == | ||
| − | Ptak przypominający nieco sikorę, ale z długim, schodkowato zwężającym się ogonem. Ubarwienie ogólnie rudawobrązowe. Samiec ma głowę i kark | + | Ptak przypominający nieco sikorę, ale z długim, schodkowato zwężającym się ogonem. Ubarwienie ogólnie rudawobrązowe. Samiec ma głowę i kark popielate, z charakterystycznymi długimi i czarnymi plamami w kształcie "wąsów" na bokach głowy. Spód ciała jest biały z lekkim, różowym odcieniem, czarne podogonie, skrzydła w podłużne, czarno-rudo-białe pasy. Samica bardziej płowa, bez czarnych "wąsów" na głowie, z beżowym podogoniem i ogólnie o bardziej matowym upierzeniu. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
Gatunek występuje na rozległych połaciach trzcin na obrzeżach jezior i stawów hodowlanych, a także w dolinach rzecznych ze starorzeczami porośniętych łanami szuwarów i na przymorskich zalewach. | Gatunek występuje na rozległych połaciach trzcin na obrzeżach jezior i stawów hodowlanych, a także w dolinach rzecznych ze starorzeczami porośniętych łanami szuwarów i na przymorskich zalewach. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Żywi się w okresie lęgowym i polęgowym owadami i innymi bezkręgowcami, a zimą | + | Żywi się w okresie lęgowym i polęgowym owadami i innymi bezkręgowcami, a zimą – nasionami trzciny. Aby ułatwić sobie trawienie zjedzonych nasion trzcin połykają drobne kamyczki. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Gniazdo buduje nisko nad wodą, jest ono dobrze ukryte w kępie trzciny lub turzycy, w kształcie półkuli zbudowanej z szerokich, suchych liści trzcin i pałki, wyściełane kłoskami z kwiatostanów trzciny. Ptak towarzyski, żyje w stadach i często gniazduje w skupieniach. | |
| − | Gniazdo buduje nisko nad wodą, dobrze ukryte w kępie trzciny lub turzycy, w kształcie półkuli zbudowanej z szerokich, suchych liści trzcin i pałki, wyściełane kłoskami z kwiatostanów trzciny. Ptak towarzyski, żyje w stadach i często gniazduje w skupieniach. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Wąsatki to bardzo towarzyskie ptaki, przez cały rok trzymają się w grupach po kilkanaście osobników. Nie wykazuje one żadnych oznak terytorializmu. | |
| − | + | </br> | |
[[Plik: biarm.jpg]] | [[Plik: biarm.jpg]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | '''Samica'''. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Panurus_biarmicus_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg] | + | '''Samica'''. Fot. Martin Mecnarowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Panurus_biarmicus_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg Commons Wikimedia] |
<br/> | <br/> | ||
== Występowanie== | == Występowanie== | ||
Zamieszkuje Europę, Azję Środkową, Chiny i Azję Mniejszą. Wyróżniono kilka podgatunków: | Zamieszkuje Europę, Azję Środkową, Chiny i Azję Mniejszą. Wyróżniono kilka podgatunków: | ||
| − | * ''P. biarmicus biarmicus'' – zachodnia, środkowa i południowa Europa do południowo-zachodniej Rosji, Bałkanów i zachodniej Turcji | + | * ''P. biarmicus biarmicus'' – zachodnia, środkowa i południowa Europa do południowo-zachodniej Rosji, Bałkanów i zachodniej Turcji |
| − | * ''P. biarmicus kosswigi'' – środkowo-południowa Turcja | + | * ''P. biarmicus kosswigi'' – środkowo-południowa Turcja |
| − | * ''P. biarmicus russicus'' – środkowo-wschodnia i wschodnia Europa przez południową Rosję do północno-wschodnich Chin, Mongolii, Kazachstanu i środkowej Turcji. | + | * ''P. biarmicus russicus'' – środkowo-wschodnia i wschodnia Europa przez południową Rosję do północno-wschodnich Chin, Mongolii, Kazachstanu i środkowej Turcji |
| + | W Polsce nieliczny lub bardzo nieliczny ptak lęgowy niżu, częstszy na zachodzie kraju (tam lokalnie liczny). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] wąsatkę odnotowano na obszarze [[Natura 2000 Zalew Wiślany]] należącym do sieci [[Natura 2000]], a także w [[Rezerwat Boczki|Rezerwacie Boczki]], [[Rezerwat Jezioro Karaś|Rezerwacie Jezioro Karaś]], [[Rezerwat Jezioro Łuknajno|Rezerwacie Jezioro Łuknajno]], [[Rezerwat Zatoka Elbląska|Rezerwacie Zatoka Elbląska]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | W Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunek wymagający szczególnej uwagi oraz w Dyrektywie Ptasiej, zagrożony wycinaniem i wypalaniem trzcinowisk. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | + | Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20042202237 isap.sejm.gov.pl] [12.12.2014] <br/> | |
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wąsatka Wąsatka, pl.wikipedia.org] [12.12.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://www.ptaki-polski.com/aa_wasatka/ ptaki-polski.com] [12.12.2014] | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://ptaki.info/wąsatka ptaki.info] [12.12.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| + | [https://przygodyprzyrody.pl/wasatka-ptak-z-dumnym-wasem/ przygodyprzyrody.pl/wasatka] [26.10.2020] | ||
| − | == | + | == Bibliografia == |
| − | + | Richarz Klaus, ''Ptaki – przewodnik'', Warszawa 2009. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Radziszewski Michał, ''Ptaki Polski'', Warszawa 2011. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 13:59, 24 lis 2020
| Wąsatka | |
| | |
| Panurus biarmicus` | |
| Linnaeus, 1758 | |
| Panurus biarmicus Linnaeus, 1758 | |
 Dorosły samiec. Fot. Smudge 9000. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ptaki |
| Rząd | wróblowe |
| Rodzina | Panuridae des Murs, 1860 |
| Rodzaj | Panurus Carl Ludwig Koch, 1816 |
| Gatunek | wąsatka |
| Synonimy | |
|
kobczyk zwyczajny
| |
| podgatunek | |
| |
Wąsatka (Panurus biarmicus) – gatunek niedużego ptaka osiadłego lub koczującego z rodziny wąsatek (Panuridae), zaliczany wcześniej do ogoniatek (Paradoxornithidae), pokrzewek (Sylviidae) lub tymaliowatych (Timaliidae). Najbliżej spokrewniony jest ze skowronkami (Alaudidae). Długość ciała – ok. 15-18 cm.
Spis treści
Charakterystyka
Ptak przypominający nieco sikorę, ale z długim, schodkowato zwężającym się ogonem. Ubarwienie ogólnie rudawobrązowe. Samiec ma głowę i kark popielate, z charakterystycznymi długimi i czarnymi plamami w kształcie "wąsów" na bokach głowy. Spód ciała jest biały z lekkim, różowym odcieniem, czarne podogonie, skrzydła w podłużne, czarno-rudo-białe pasy. Samica bardziej płowa, bez czarnych "wąsów" na głowie, z beżowym podogoniem i ogólnie o bardziej matowym upierzeniu.
Gatunek występuje na rozległych połaciach trzcin na obrzeżach jezior i stawów hodowlanych, a także w dolinach rzecznych ze starorzeczami porośniętych łanami szuwarów i na przymorskich zalewach.
Żywi się w okresie lęgowym i polęgowym owadami i innymi bezkręgowcami, a zimą – nasionami trzciny. Aby ułatwić sobie trawienie zjedzonych nasion trzcin połykają drobne kamyczki.
Gniazdo buduje nisko nad wodą, jest ono dobrze ukryte w kępie trzciny lub turzycy, w kształcie półkuli zbudowanej z szerokich, suchych liści trzcin i pałki, wyściełane kłoskami z kwiatostanów trzciny. Ptak towarzyski, żyje w stadach i często gniazduje w skupieniach.
Wąsatki to bardzo towarzyskie ptaki, przez cały rok trzymają się w grupach po kilkanaście osobników. Nie wykazuje one żadnych oznak terytorializmu.
</br>
Samica. Fot. Martin Mecnarowski. Źródło: Commons Wikimedia
Występowanie
Zamieszkuje Europę, Azję Środkową, Chiny i Azję Mniejszą. Wyróżniono kilka podgatunków:
- P. biarmicus biarmicus – zachodnia, środkowa i południowa Europa do południowo-zachodniej Rosji, Bałkanów i zachodniej Turcji
- P. biarmicus kosswigi – środkowo-południowa Turcja
- P. biarmicus russicus – środkowo-wschodnia i wschodnia Europa przez południową Rosję do północno-wschodnich Chin, Mongolii, Kazachstanu i środkowej Turcji
W Polsce nieliczny lub bardzo nieliczny ptak lęgowy niżu, częstszy na zachodzie kraju (tam lokalnie liczny).
Na Warmii i Mazurach wąsatkę odnotowano na obszarze Natura 2000 Zalew Wiślany należącym do sieci Natura 2000, a także w Rezerwacie Boczki, Rezerwacie Jezioro Karaś, Rezerwacie Jezioro Łuknajno, Rezerwacie Zatoka Elbląska.
W Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunek wymagający szczególnej uwagi oraz w Dyrektywie Ptasiej, zagrożony wycinaniem i wypalaniem trzcinowisk.
Zobacz też
Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237, isap.sejm.gov.pl [12.12.2014]
Wąsatka, pl.wikipedia.org [12.12.2014]
ptaki-polski.com [12.12.2014]
ptaki.info [12.12.2014]
przygodyprzyrody.pl/wasatka [26.10.2020]
Bibliografia
Richarz Klaus, Ptaki – przewodnik, Warszawa 2009.
Radziszewski Michał, Ptaki Polski, Warszawa 2011.
