Walenty Fiałek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Krzysztofk (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Fiałek.jpg | |grafika = Fiałek.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Walenty Fiałek | + | |opis grafiki = Walenty Fiałek [http://mbpchelmno1966.republika.pl/FIALEK1.jpg] |
|podpis = | |podpis = | ||
| − | |data urodzenia = 12 | + | |data urodzenia = 12 II 1852 r. |
|miejsce urodzenia = Chwarzno | |miejsce urodzenia = Chwarzno | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
| − | |data śmierci = 17 | + | |data śmierci = 17 V 1932 r. |
|miejsce śmierci = Chełmno | |miejsce śmierci = Chełmno | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
|miejsce spoczynku = | |miejsce spoczynku = | ||
| − | |zawód = | + | |zawód = Drukarz, wydawca |
|odznaczenia = Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski | |odznaczenia = Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski | ||
|commons = | |commons = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
| − | '''Walenty Fiałek''' (ur. 12 | + | '''Walenty Fiałek''' (ur. 12 II 1932 r. w Chwarznie, zm. 17 V 1932 r. w Chełmnie) – drukarz, wydawca, bibliofil. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
| − | + | Fiałek nauczył się języka polskiego w domu, ponieważ szkoła była wówczas pruska. Matka była pierwszą jego nauczycielką. Jako młoda osoba miał zamiłowanie do książek. W 1868 r. rozpoczął w [[Chełmno|Chełmnie]] nad Wisłą u [[Ignacy Danielewski|Ignacego Danielewskiego]] praktykę w zawodzie drukarskim. | |
| − | |||
| − | Fiałek nauczył się języka polskiego w domu, ponieważ szkoła była wówczas pruska. Matka była pierwszą jego nauczycielką. Jako młoda osoba miał | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | [[Plik: Grób Fiałek.jpg|240px|thumb|Grób Walentego Fiałka,<br/>źródło: [http://www.fluidi.pl/o,2769/Grob_Walentego_Fialka_wybitnego_pomorskiego_drukarza_z_XIX_w/?zn=0&tab=2 fluidi.pl | + | [[Plik: Grób Fiałek.jpg|240px|thumb|Grób Walentego Fiałka,<br/>źródło: [http://www.fluidi.pl/o,2769/Grob_Walentego_Fialka_wybitnego_pomorskiego_drukarza_z_XIX_w/?zn=0&tab=2 fluidi.pl]] |
| − | Po odbyciu praktyk zecerskich założył w [[Chełmno|Chełmnie]] własną drukarnię (1885-1919). Działalność Fiałek rozpoczął od tłoczenia książek ludowych tylko w języku polskim. Jego książki zyskały sobie powodzenie na Pomorzu i ziemiach Śląska, na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] | + | Po odbyciu praktyk zecerskich założył w [[Chełmno|Chełmnie]] własną drukarnię (1885-1919). Działalność Fiałek rozpoczął od tłoczenia książek ludowych tylko w języku polskim. Jego książki zyskały sobie powodzenie na Pomorzu i ziemiach Śląska, na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]]. Chełmiński drukarz sam układał treść broszur, dobierał krój czcionki, drukował. |
| − | + | Za swoją działalność był prześladowany ze strony policji i sądów pruskich. Dotkliwą konfiskatę zastosowali Prusacy wobec Fiałka za śpiewnik, w którym była piosenka "Hej, ty Wisło" i inne śpiewki ludowe, które przypominały treścią Polskę i jej historię. Skazano go na miesiąc aresztu. Mimo, że przechodził ciężkie chwile w [[Chełmno|Chełmnie]], to nie zrezygnował z dalszych patriotycznych działalności. | |
| − | |||
| − | Fiałek wydał około 200 tytułów książek polskich | + | Fiałek wydał około 200 tytułów książek polskich w nakładzie około 10-14 tysięcy egzemplarzy. W [[Chełmno|Chełmnie]] i Poznaniu pracował około 10 lat jako zecer w wydawnictwie "Dziennika Poznańskiego". Praca w Poznaniu - ośrodku życia kulturalnego i umysłowego - stała się dla Fiałka znakomitą okazją do poznania wielu wybitnych osobowości - poetów, pisarzy, bibliofilów. Nawet krótkie rozmowy z nimi stanowiły znaczny bodziec do dalszego samokształcenia, jak również rozwijania umiejętności zawodowych. |
| − | Na [[Warmia|Warmię]] i [[Mazury]] docierały przeważnie kalendarze Fiałka: | + | Na [[Warmia|Warmię]] i [[Mazury]] docierały przeważnie kalendarze Fiałka: "Kalendarz katolicko-polski dla [[Prusy Zachodnie|Prus Zachodnich]]", "Wielkiego Księstwa Poznańskiego", "Śląska i [[Warmia|Warmii]]", "Chełmiński kalendarz na rok dla wiarusów [[Prusy Zachodnie|Prus Zachodnich]], [[Warmia|Warmii]], [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] i Śląska" wydany około 1888 r. |
| − | Fiałek utrzymywał długoletnie kontakty z [[Warmia|Warmią]], ogłaszając się w | + | Fiałek utrzymywał długoletnie kontakty z [[Warmia|Warmią]], ogłaszając się w "[[Gazeta Olsztyńska|Gazecie Olsztyńskiej]]" już w 1887 r. Bliskie kontakty z działaczem warmińskim i księgarzem [[Andrzej Samulowski|Andrzejem Samulowskim]] pomogły mu w założeniu pierwszej na [[Warmia|Warmii]] księgarni polskiej. Fiałek był też w bliskich kontaktach z warmińskim księgarzem [[Antoni Sikorski|Antonim Sikorskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
Walenty Fiałek jako bibliograf zbierał druki i rękopisy dotyczące Pomorza oraz [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]]. Posiadał miedzy innymi rękopisy [[lkwim:Gustaw Gizewiusz|Gustawa Gizewiusza]], druki [[lkwim:Krzysztof Celestyn Mrongowiusz|Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza]], C.E. Salewskiego z [[Ostróda|Ostródy]]. | Walenty Fiałek jako bibliograf zbierał druki i rękopisy dotyczące Pomorza oraz [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]]. Posiadał miedzy innymi rękopisy [[lkwim:Gustaw Gizewiusz|Gustawa Gizewiusza]], druki [[lkwim:Krzysztof Celestyn Mrongowiusz|Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza]], C.E. Salewskiego z [[Ostróda|Ostródy]]. | ||
| − | Fiałek czynnie uczestniczył w życiu społeczno-narodowym na Pomorzu. Sprawował tam różne funkcje w stowarzyszeniach i polskich organizacjach. Jako edytor odznaczał się skrupulatnością. Jako bibliofil skupywał polskie książki, by w ten sposób uchronić je od zagubienia. Oprócz książek zbierał medale, odznaki, dyplomy oraz mapy. Nieraz płacił kilka razy drożej za proponowane okazy, ponieważ nie orientował się w rzeczywistej wartości danego egzemplarza. Zebrał piękny księgozbiór | + | Fiałek czynnie uczestniczył w życiu społeczno-narodowym na Pomorzu. Sprawował tam różne funkcje w stowarzyszeniach i polskich organizacjach. Jako edytor odznaczał się skrupulatnością. Jako bibliofil skupywał polskie książki, by w ten sposób uchronić je od zagubienia. Oprócz książek zbierał medale, odznaki, dyplomy oraz mapy. Nieraz płacił kilka razy drożej za proponowane okazy, ponieważ nie orientował się w rzeczywistej wartości danego egzemplarza. Zebrał piękny księgozbiór. Przechowywał książki w paczkach, skrzynkach. Dyplomy i rękopisy znajdowały się w teczkach kartonowych i pudełkach. Zasoby biblioteki dzielił według różnych tematów. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 51: | Linia 48: | ||
Fiałka odwiedzali przedstawiciele polskiej nauki, pisarze, działacze polityczni. Wśród rękopisów Fiałek posiadał zeszyt zapisków Derdowskiego, listy Józefa Chociszewskiego, rękopisy Deotymy. | Fiałka odwiedzali przedstawiciele polskiej nauki, pisarze, działacze polityczni. Wśród rękopisów Fiałek posiadał zeszyt zapisków Derdowskiego, listy Józefa Chociszewskiego, rękopisy Deotymy. | ||
| − | Ciekawym epizodem w żywocie drukarskim Walentego Fiałka było uratowanie rękopisu Józefa Ignacego Kraszewskiego, kiedy pracował jako metrampaż w Poznaniu w drukarni | + | Ciekawym epizodem w żywocie drukarskim Walentego Fiałka było uratowanie rękopisu Józefa Ignacego Kraszewskiego, kiedy pracował jako metrampaż w Poznaniu w drukarni "Dziennika Poznańskiego". Jego zbiory stały się własnością Biblioteki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, skąd zostały przeniesione do Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu. Fiałek został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia-Restituta. |
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Wersja z 22:24, 29 mar 2014
| Walenty Fiałek | |
| | |
![Walenty Fiałek [1]](/index.php/Plik:Fia%C5%82ek.jpg) Walenty Fiałek [2]
| |
| Data i miejsce urodzenia | 12 II 1852 r. Chwarzno |
| Data i miejsce śmierci | 17 V 1932 r. Chełmno |
| Zawód | Drukarz, wydawca |
| Odznaczenia | |
| Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski | |
Walenty Fiałek (ur. 12 II 1932 r. w Chwarznie, zm. 17 V 1932 r. w Chełmnie) – drukarz, wydawca, bibliofil.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Fiałek nauczył się języka polskiego w domu, ponieważ szkoła była wówczas pruska. Matka była pierwszą jego nauczycielką. Jako młoda osoba miał zamiłowanie do książek. W 1868 r. rozpoczął w Chełmnie nad Wisłą u Ignacego Danielewskiego praktykę w zawodzie drukarskim.
Praca
źródło: [http://www.fluidi.pl/o,2769/Grob_Walentego_Fialka_wybitnego_pomorskiego_drukarza_z_XIX_w/?zn=0&tab=2 fluidi.pl
Po odbyciu praktyk zecerskich założył w Chełmnie własną drukarnię (1885-1919). Działalność Fiałek rozpoczął od tłoczenia książek ludowych tylko w języku polskim. Jego książki zyskały sobie powodzenie na Pomorzu i ziemiach Śląska, na Warmii i Mazurach. Chełmiński drukarz sam układał treść broszur, dobierał krój czcionki, drukował. Za swoją działalność był prześladowany ze strony policji i sądów pruskich. Dotkliwą konfiskatę zastosowali Prusacy wobec Fiałka za śpiewnik, w którym była piosenka "Hej, ty Wisło" i inne śpiewki ludowe, które przypominały treścią Polskę i jej historię. Skazano go na miesiąc aresztu. Mimo, że przechodził ciężkie chwile w Chełmnie, to nie zrezygnował z dalszych patriotycznych działalności.
Fiałek wydał około 200 tytułów książek polskich w nakładzie około 10-14 tysięcy egzemplarzy. W Chełmnie i Poznaniu pracował około 10 lat jako zecer w wydawnictwie "Dziennika Poznańskiego". Praca w Poznaniu - ośrodku życia kulturalnego i umysłowego - stała się dla Fiałka znakomitą okazją do poznania wielu wybitnych osobowości - poetów, pisarzy, bibliofilów. Nawet krótkie rozmowy z nimi stanowiły znaczny bodziec do dalszego samokształcenia, jak również rozwijania umiejętności zawodowych.
Na Warmię i Mazury docierały przeważnie kalendarze Fiałka: "Kalendarz katolicko-polski dla Prus Zachodnich", "Wielkiego Księstwa Poznańskiego", "Śląska i Warmii", "Chełmiński kalendarz na rok dla wiarusów Prus Zachodnich, Warmii, Prus Wschodnich i Śląska" wydany około 1888 r.
Fiałek utrzymywał długoletnie kontakty z Warmią, ogłaszając się w "Gazecie Olsztyńskiej" już w 1887 r. Bliskie kontakty z działaczem warmińskim i księgarzem Andrzejem Samulowskim pomogły mu w założeniu pierwszej na Warmii księgarni polskiej. Fiałek był też w bliskich kontaktach z warmińskim księgarzem Antonim Sikorskim.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Walenty Fiałek jako bibliograf zbierał druki i rękopisy dotyczące Pomorza oraz Warmii i Mazur. Posiadał miedzy innymi rękopisy Gustawa Gizewiusza, druki Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, C.E. Salewskiego z Ostródy.
Fiałek czynnie uczestniczył w życiu społeczno-narodowym na Pomorzu. Sprawował tam różne funkcje w stowarzyszeniach i polskich organizacjach. Jako edytor odznaczał się skrupulatnością. Jako bibliofil skupywał polskie książki, by w ten sposób uchronić je od zagubienia. Oprócz książek zbierał medale, odznaki, dyplomy oraz mapy. Nieraz płacił kilka razy drożej za proponowane okazy, ponieważ nie orientował się w rzeczywistej wartości danego egzemplarza. Zebrał piękny księgozbiór. Przechowywał książki w paczkach, skrzynkach. Dyplomy i rękopisy znajdowały się w teczkach kartonowych i pudełkach. Zasoby biblioteki dzielił według różnych tematów.
Ciekawostki
Fiałka odwiedzali przedstawiciele polskiej nauki, pisarze, działacze polityczni. Wśród rękopisów Fiałek posiadał zeszyt zapisków Derdowskiego, listy Józefa Chociszewskiego, rękopisy Deotymy.
Ciekawym epizodem w żywocie drukarskim Walentego Fiałka było uratowanie rękopisu Józefa Ignacego Kraszewskiego, kiedy pracował jako metrampaż w Poznaniu w drukarni "Dziennika Poznańskiego". Jego zbiory stały się własnością Biblioteki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, skąd zostały przeniesione do Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu. Fiałek został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia-Restituta.
Bibliografia
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.
Czajka Michał, Kamler Marcin, Sienkiewicz Witold, Leksykon Historii Polski, Warszawa 1995.
Szkice olsztyńskie, red. Janusz Jasiński, Olsztyn 1967.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.
![[2]](http://mbpchelmno1966.republika.pl/FIALEK1.jpg){kind=link}