Wroniec widlasty

Wroniec widlasty
Daphne mezereum
(L.) Bernh. ex Schrank.
Wroniec widlasty
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	widłaki
Klasa	widłaki jednakozarodnikowe
Rząd	widłakowce
Rodzina	widłakowate
Rodzaj	wroniec
Gatunek	wroniec widlasty
Synonimy
Lycopodium selago L.

Wroniec widlasty, widłak wroniec (Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank.) – gatunek rośliny zaliczany do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae).

Morfologia

Roślina wieloletnia, wysokości 5-15 cm. Łodyga wzniesiona, widlasto rozgałęziająca się, rozgałęzienia równej wysokości. Liście równowąskolancetowate, ostro zakończone, całobrzegie, lub drobno piłkowane, bez włosków. Długość 4–8 mm, ustawione skrętolegle w 8 szeregach na pędach i zwykle odstające od nich. Gatunek ten nie wytwarza kłosa zarodnionośnego. Zarodnie powstają w kątach liści zarodnionośnych, tzw. sporofili. Są one bardzo podobne do liści płonnych. Zarodnie mają nerkowaty kształt i po dojrzeniu pękają od góry, wysypując zarodniki. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Roślina ta niekiedy rozmnaża się również wegetatywnie za pomocą rozmnóżek.

Rozmieszczenie i ekologia

Widłak wroniec występuje na rozległych obszarach Europy, Ameryki Północnej oraz w Japonii. W Polsce częściej w górach, na niżu jest rzadki. Występuje w górach rośnie wśród skał, na wolnych miejscach wśród kosodrzewiny, na halach, na niżu w cienistych lasach. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po najwyższe szczyty Tatr, w Sudetach sięga po 1590 m n.p.m. Unika podłoża wapiennego.

Wartość użytkowa

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Umieszczony na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia V). W górach nie jest zagrożony, większa część jego stanowisk znajduje się w górskich parkach narodowych, jedynie niektóre jego stanowiska na niżu są zagrożone w wyniku eksploatacji lasu.

Roślina trująca i lecznicza. Zawiera trujące alkaloidy annotynę i likopodynę.

Ciekawostki

Zarodniki widłaków zawierają łatwopalne olejki eteryczne.

Wyrastające z zarodników widłaków podziemne, bezzieleniowe przedrośla żyją w symbiozie grzybem mykoryzowym (mykoryza endotroficzna).

Na Warmii i Mazurach wroniec widlasty występuję m.in. w Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego oraz w rezerwacie "Czarnówko" i Uroczysko Kramnik, w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.

Bibliografia

K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.

H. Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa: 2003.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wroniec_widlasty

http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/pojezierzailawskiego/dolne_menu-przyroda-szata_roslinna.html