Bredynki

Bredynki
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Biskupiec
Liczba ludności (2009)	456
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	11-300
Tablice rejestracyjne	NOL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bredynki
Położenie na mapie Polski Bredynki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bredynki (niem. Bredinken) – wieś niesołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2009 roku wieś liczyła 456 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Olsztyńskiego i Pojezierza Mrągowskiego, między Jeziorem Stryjewskim a jeziorem Jełmuń. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 590.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1599 roku z nadania biskupa Stanisława Hozjusza. Dotyczyło ono 60 łanów na prawie chełmińskim, z których pięć przypadło sołtysowi. W drugiej połowie XVIII wieku z wsi czynszowej Bredynki przekształciły się w majątek szlachecki z młynem wodnym. W 1863 roku doszło tu do tzw. wojny o wodę. W centrum wsi znajdował się niewielki staw, z którego miejscowy młynarz „podstępem” spuścił wodę. Chłopi chcieli temu przeszkodzić, ale młynarz wezwał oddział żołnierzy, którzy ostrzelali chłopów. Zginęło 17 osób.

Szkoła we wsi istniała już w pierwszej połowie XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 198 dzieci. Zatrudnionych było czterech nauczycieli.

W okresie międzywojennym w Bredynkach działały:

• koło Związku Polaków w Niemczech
• koło Związku Towarzystw Młodzieży
• polska biblioteka

Nie powiodły się podejmowane w latach 30. próby założenia polskiej szkoły.

Liczba mieszkańców Bredynek w poszczególnych okresach:

• 1820 r. – 371 osób

• 1857 r. – 679 osób

• 1885 r. – 935 osób

• 1933 r. – 1037 osób

• 1939 r. – 998 osób

• 1988 r. – 426 osób

Ludzie związani z miejscowością

• Jan Liszewski (1852–1894) – działacz polityczny i społeczny, etnograf, założyciel „Gazety Olsztyńskiej’’; w latach 1879–1881 był nauczycielem w szkole w Bredynkach.
• Augustyna Wiewióra (1900–1984) – urodzona w Bredynkach zasłużona nauczycielka i działaczka oświatowa.

Kultura

We wsi działa filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Biskupcu.

Zabytki

• kaplica filialna z końca XIX wieku
• dwie kapliczki przydrożne: w centrum wsi i na rozstaju dróg
• drewniana chałupa warmińska (nr 66)

Turystyka

• szlak rowerowy: Biskupiec – Rzeck – Rasząg – Zabrodzie – Kobułty – Parelskie Wzgórza – Lipowo – Stanclewo – Bredynki – Dębowo – Czerwonka – Biesowo – Jezioro Galk – Jezioro Dadaj

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [15.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [15.09.2013]