Górowo Iławeckie

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Górowo Iławeckie
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Rodzaj gminy miejska
Burmistrz Jacek Przemysław Kostka
Powierzchnia 3,32 km²
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		4306
1304 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NBA
TERYT 2801021
Urząd gminy
Plac Ratuszowy 18 11-220 Górowo Iławeckie
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Górowo Iławeckie (gmina miejska, miasto) (niem. Landsberg (Ostpreußen)) – miasto i gmina w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie bartoszyckim. Siedziba gminy znajduje się w Górowie Iławeckim. Najmniejsza gmina pod względem powierzchni w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim i w powiecie bartoszyckim[1]. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Jacek Przemysław Kostka[2].

Ratusz w Górowie Iławeckim.
Fot. Mieczysław Kalski
"Dom Napoleona".
Fot. Mieczysław Kalski
Muzeum Gazownictwa
Fot. Mieczysław Kalski
Jezioro Garncarskie
Fot. Mieczysław Kalski

Powierzchnia gminy

Gmina Górowo Iławeckie zajmuje powierzchnię 3,32 km2[3][4], w tym:

  • lasy: 6,9% (23,6 ha)
  • wody: 3% (10 ha)
  • użytki rolne: 44,3% (147 ha)

Gmina stanowi 0,25% powierzchni powiatu bartoszyckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[5]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 4306 100 2172 50,44 2134 49,56
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		1304 658 646

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiło -36 osób[6], co stanowi 9,06% migracji ludności w powiecie oraz 1,39% w województwie.

Historia

Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych Prus Wschodnich opierały się po II wojnie światowej początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Miasto Landsberg było częścią dawnego powiatu iławeckiego. Pod koniec czerwca 1945 roku przedstawiciele polskiej administracji przejęli władzę na terenie miasta od sowieckiej komendantury wojskowej. Starosta iławecki podzielił ziemie powiatu na gminy: wiejskie (których siedziby wyznaczył w Bukowcu, Pieszkowie, Gałajnach, Wojciechach, Kandytach) oraz miejskie z siedzibą w Górowie i Iławce (dzisiejszy Bagrationowsk, Iławka Pruska [ros. Багратионовск, niem. Preußisch Eylau])[7].

Po ostatecznym ustaleniu wschodniej granicy Polski i odłączeniu ziem Iławki i okolic od powiatu iławeckiego obecne miasto Górowo Iławeckie zostało siedzibą nowo powstałego powiatu iławeckiego, który stał się częścią województwa olsztyńskiego[8], a w 1958 roku na podstawie rozporządzenia z 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat górowski[9]. W 1961 roku tereny powiatu górowskiego, a wraz z nim Górowo Iławeckie, włączono do powiatu bartoszyckiego[10]. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[11], istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Miasto i gmina Górowo Iławeckie stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Górowie Iławeckim na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dni 6 grudnia 1972 roku[12]. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[13] przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Górowo Iławeckie stała się bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa[14] umiejscowiły gminę miejską Górowo Iławeckie w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, rozdzielając dotychczasową jednostkę administracyjną na gminę wiejską i miejską.

Gmina miejska Górowo Iławeckie graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską Górowo Iławeckie.

Gospodarka

W Górowie Iławeckim w 2012 roku istniało 370 podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON. 30 z nich to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 340 stanowią sektor prywatny[15]. Tworzą one główne kierunki i charakter rozwoju gospodarczego miasta. Zdecydowana większość zajmuje się handlem i świadczeniem usług (są to: sklepy spożywcze, spożywczo-przemysłowe, obuwnicze, odzieżowe, oferujące towary specjalistyczne: kosmetyki, leki, materiały budowlane, części samochodowe, meble, itp.; placówki gastronomiczne: kawiarnia, restauracja, bary szybkiej obsługi, sezonowe jednostki gastronomiczne, zakłady krawieckie, fryzjerskie, warsztaty samochodowe). Pozostałe zajmują się rzemiosłem i produkcją (reprezentują je zakłady meblarskie i stolarki budowlanej oraz zakłady elektromaszynowe). W mieście nie ma przemysłu ani dużych zakładów produkcyjnych.

Walorem miasta jest bliskość obwodu kaliningradzkiego jako potencjalnego rynku zbytu. Górowo Iławeckie rozwija dynamicznie współpracę międzynarodową z miastami partnerskimi: Verden w Niemczech i Bagrationowskiem w obwodzie kaliningradzkim . Należy do Stowarzyszenia Gmin RP Euroregion Bałtyk[16].

Rolnictwo w gminie miejskiej Górowo Iławeckie ma charakter ekstensywny. Są to gospodarstwa skupione w rejonie ul. Lidzbarskiej, na dawnym rolniczym przedmieściu miasta. Gospodarstwa rolne prowadzą hodowlę zwierząt i uprawę gruntów (głównie użytki zielone) na niewielką skalę. Brak gospodarstw o wyspecjalizowanym profilu produkcji. W mieście brak produkcji ogrodniczej lub sadowniczej. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych.

Górowo Iławeckie położone jest w pobliżu dużych szlaków turystycznych przebiegających przez tą część kraju. Szanse rozwoju miasta leżą w zwiększeniu jego znaczenia w regionie jako ośrodka turystycznego o znaczeniu ponadlokalnym, wykorzystującego turystyczne zasoby miejscowości sąsiednich.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiła 442 osoby[17], co stanowi 6,7% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim. Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,4% ludności.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej, ul. Kościuszki 26, 11-220 Górowo Iławeckie oraz na stronie internetowej gorowo.eu.org

Szkolnictwo

W Górowie Iławeckim znajdują się następujące placówki edukacyjne:

Szczególną rolę w kształceniu i rozwoju oświaty oraz życia kulturalnego odgrywa Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim. Poprzez organizowanie imprez i spotkań, które są stałymi elementami kalendarza szkolnego, takich jak: współorganizowane ze Związkiem Ukraińców w Polsce koncerty poświęcone ukraińskiemu wieszczowi Tarasowi Szewczence, integrujące środowisko ukraińskie zabawy noworoczne "Małanki", wieczory poezji ukraińskiej, święta obchodzone zgodnie z kalendarzem juliańskim, np. tradycyjne wieczerze "Kutie", obchody rocznic ważnych dla społeczności ukraińskiej, dba o kultywowanie tradycji, które kształtuje świadomość narodową uczniów. Szkoła stanowi centrum życia oświatowego i kulturalnego mniejszości ukraińskiej.

Sport

Inne organizacje i instytucje

Religia

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy miejskiej Górowo Iławeckie nie występują obszary chronionego krajobrazu. Na niewielkim odcinku południowo-wschodnia granica miasta jest jednocześnie granicą Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy. W pobliżu północnej granicy miasta wyznaczono tereny, które zostaną włączone w europejską sieć obszarów chronionych Natura 2000 Ostoja Warmińska[20].

Na terenie gminy znajdują się 4 pomniki przyrody ożywionej: 1 dąb szypułkowy, 2 okazy jesionu wyniosłego, klon zwyczajny.

Powierzchnia terenów zieleni miejskiej stanowi 13,9% ogólnej powierzchni miasta. Łącznie z powierzchnią lasów w granicach administracyjnych miasta tereny zielone stanowią 22,9% powierzchni Górowa Iławeckiego.

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa


Przypisy

  1. ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
  2. ↑ gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
  3. ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
  4. ↑ Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008–2015,gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
  5. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  6. ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
  7. ↑ Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
  8. ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
  9. ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
  10. ↑ Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
  11. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, sap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
  12. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  13. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
  14. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
  15. ↑ stat.gov.pl [10.06.2014]
  16. ↑ Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008–2015,gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
  17. ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
  18. ↑ bilyjbereh.prv.pl [24.11.2014]
  19. ↑ ruchgrupa.pl [24.11.2014]
  20. ↑ Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
stat.gov.pl Bank Danych Lokalnych GUS [06.02.2014]
bilyjbereh.prv.pl [06.02.2014]
stat.gov.pl [06.02.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.02.2014]
Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, gorowoil-um.bip-wm.pl gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
ruchgrupa.pl [06.02.2014]
gorowoilaweckie.pl [06.02.2014]
gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
stat.gov.pl [06.02.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Górowo_Iławeckie&oldid=154268”