Księżno (gmina Bisztynek): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością) |
(→Dzieje miejscowości) |
||
| (Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = Kaplica w Księżnie. | + | |zdjęcie = Kaplica w Księżnie.png |
| − | |opis zdjęcia = Kaplica w Księżnie<br/> | + | |opis zdjęcia = Kaplica w Księżnie<br/> Autor: Jacek Jaworski. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2799/pl/p/ksiezno_-_zabytkowa_kaplica ciekawemazury.pl] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = bartoszycki | |powiat = bartoszycki | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 54 | + | |stopniN = 54|minutN = 02 |sekundN = 12 |
| − | |stopniE = 20 | + | |stopniE = 20|minutE = 49 |sekundE = 48 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Tereny, na których znajduje się wieś Księżno zostały zdobyte przez [[Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach| zakon krzyżacki]] w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru [[dominium warmińskie]] rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Księżno<ref >''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.</ref>. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku.<br/> | + | Tereny, na których znajduje się wieś Księżno zostały zdobyte przez [[Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach| zakon krzyżacki]] w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru [[dominium warmińskie|dominium warmińskiego]] rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Księżno<ref >''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.</ref>. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku.<br/> |
| − | W pierwszej połowie XVII wieku właścicielem Księżna był sekretarz królewski [[Stefan Sadorski]]. W 1636 przekazał | + | W pierwszej połowie XVII wieku właścicielem Księżna był sekretarz królewski [[Stefan Sadorski]]. W 1636 przekazał swój majątek w Księżnie i [[Wągsty| Wągstach]] [[Kapituła warmińska|kapitule warmińskiej]] na utrzymanie misjonarzy w [[Święta Lipka|Świętej Lipce]]. |
| − | Po II wojnie światowej Księżno było częścią powiatu reszelskiego w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, Księżno stało się częścią gromady Prosity<ref>Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r.</ref>, a od 1958 roku gromady Lutry<ref>Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r.</ref>. Pod koniec 1958 roku powiat reszelski przemianowano na powiat biskupiecki<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 | + | Po II wojnie światowej Księżno było częścią powiatu reszelskiego w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, Księżno stało się częścią gromady [[Prosity]]<ref>Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r.</ref>, a od 1958 roku gromady [[Lutry]]<ref>Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r.</ref>. Pod koniec 1958 roku powiat reszelski przemianowano na powiat biskupiecki<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. |
| − | isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. | ||
Wieś zamieszkiwało w poszczególnych latach: | Wieś zamieszkiwało w poszczególnych latach: | ||
| Linia 51: | Linia 50: | ||
==Zabytki== | ==Zabytki== | ||
*zabytkowa kaplica filialna w Księżnie | *zabytkowa kaplica filialna w Księżnie | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 18:40, 20 lut 2015
| Księżno | |
| | |
 Kaplica w Księżnie
Autor: Jacek Jaworski. Źródło: ciekawemazury.pl | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 100 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Księżno | |
| Położenie na mapie Polski  Księżno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Księżno (niem. Fürstenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. Miejscowość w 2010 roku liczyła 100 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Barbara Gudrian-Siedlanowska[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w odległości około 13 km od Bisztynka.
Dzieje miejscowości
Tereny, na których znajduje się wieś Księżno zostały zdobyte przez zakon krzyżacki w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru dominium warmińskiego rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Księżno[2]. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku.
W pierwszej połowie XVII wieku właścicielem Księżna był sekretarz królewski Stefan Sadorski. W 1636 przekazał swój majątek w Księżnie i Wągstach kapitule warmińskiej na utrzymanie misjonarzy w Świętej Lipce.
Po II wojnie światowej Księżno było częścią powiatu reszelskiego w województwie olsztyńskim[3]. W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa[4], Księżno stało się częścią gromady Prosity[5], a od 1958 roku gromady Lutry[6]. Pod koniec 1958 roku powiat reszelski przemianowano na powiat biskupiecki[7]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[8].
Wieś zamieszkiwało w poszczególnych latach:
- 1933 r. - 217 osób
- 1939 r. - 202 osób
- 2009 r. - 100 osób
Ludzie związani z miejscowością
- Stefan Sadorski (1581-1640) - właściciel wielu majątków w Prusach Książęcych, sekretarz króla Zygmunta III, poseł, mecenas zakonu jezuitów; zmarł 2 lipca 1640 roku w Księżnie.
Zabytki
- zabytkowa kaplica filialna w Księżnie
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Bisztynek [10.02.2015]
- ↑ Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r.
- ↑ Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r.
- ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r.
Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r.
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS [09.02.2015]
BIP Urzędu Gminy Bisztynek [09.02.2015]
wikipedia.org [09.02.2015]
Mapy Google Maps [09.02.2015]
