Ramienica omszona: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Ramienica omszona |Nazwa łacińska = Chara tomentosa |Pusta linia = L.<br/> |grafika = |podpis grafiki = |Systematyka = Syst...")
 
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Roślina infobox
 
{{Roślina infobox
 
  |Nazwa rośliny = Ramienica omszona
 
  |Nazwa rośliny = Ramienica omszona
  |Nazwa łacińska = Chara tomentosa
+
  |Nazwa łacińska = ''Chara tomentosa''
|Pusta linia = L.<br/>
+
|L = L.
  |grafika =  
+
|Pusta linia = <br/>
  |podpis grafiki =  
+
  |grafika = charat.jpg
 +
  |podpis grafiki = Fot. Kristian Peters. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chara_tomentosa.jpeg Commons Wikimedia]
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 11: Linia 12:
 
  |Gromada = okrytonasienne
 
  |Gromada = okrytonasienne
 
  |Klasa = dwuliścienne
 
  |Klasa = dwuliścienne
|Rząd = ramienicowce
+
|Rząd = ramienicowce
 
  |Rodzina = ramienicowate
 
  |Rodzina = ramienicowate
 
  |Rodzaj = ramienica
 
  |Rodzaj = ramienica
  |Gatunek = Ramienica omszona
+
  |Gatunek = ramienica omszona
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów =  
 
  |Lista synonimów =  
 
}}
 
}}
<br/>
+
'''Ramienica omszona''' (''Chara tomentosa'' L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ramienicowatych (''Charophyceae''), rzędu ramienicowców (''Charales'').
 
+
<br/><br/>
''' Ramienica omszona ''' ('' Chara tomentosa '' L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ramienicowatych (''Charophyceae'') rzędu ramienicowców (''Charales'').
+
[[Plik: lakram.jpg|thumb|290px|right|'''Podwodna łąka ramienicowa'''. Fot. Panek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stonewort_meadow.jpg Commons Wikimedia] ]]
 
 
 
 
 
 
 
=== Morfologia ===
 
=== Morfologia ===
Ramienica omszona jest rośliną wieloletnia, dość dużą, osiągającą do 1 m długości, zwykle 10–60 cm (makroglon). Tworzy silnie rozgałęzioną plechę, o grubej (1,5-3 mm średnicy), skręconej nibyłodydze i długich międzywęźlach((do kilkunastu cm). Na głębszych stanowiskach występują formy wydłużone o plesze zielonej, natomiast na płytkich ,przybrzeżnych stanowiskach plecha jest delikatniejsza barwy zielonoróżowej i czerwonawej. Plecha zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha. Okorowanie podwójne, bardzo zmienne(często spotykane potrójne). Rzędy główne silniej wykształcone niż boczne. Nibyliście długie (do 8 cm), grube (1,3 mm średnicy), z 4–5 członów, z czego ostatni nieokorowany, zbudowany z dwóch lub trzech komórek i zwykle bardzo wyraźny (gruby, maczugowaty), od 6-7 w okółku (przeważnie 6). W górnych okółkach dłuższe od międzywęźli, wygięte do środka (płodne nibyliśce w kształcie czerwonawych główek).Cecha charakterystyczna jest ostatni człon 2-3 komórkowy, nieokorowany, najczęściej gruby i maczugokształtny. Nibylistki zwykle wyraźne i jaśniejsze od nibyliści, krótko zaostrzone. Wewnętrzne przeważnie grube, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz nieco słabiej wykształcone (do brodawkowatych). Na nibyliściach płodnych nieco krótsze i cieńsze niż na płonnych. Kolce bardzo zmienne, pojedyncze, rzadziej po 2 (ewentualnie 3) w pęczkach, grube i ostro zakończone, czasem brodawkowate. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone i rzadziej rozmieszczone. Przylistki zmienne ułożone w dwurzędowych, czasem trzyrzędowych, okółkach. Rozdęte u nasady i ostro zakończone. Przylistki górnego okółka zwykle dłuższe niż dolnego.  
+
Ramienica omszona jest rośliną wieloletnią, dość dużą, osiągającą do 1 m długości, zwykle 10–60 cm (makroglon). Tworzy silnie rozgałęzioną plechę, o grubej (1,5–3 mm średnicy), skręconej nibyłodydze i długich międzywęźlach (do kilkunastu cm). Na głębszych stanowiskach występują formy wydłużone o plesze zielonej, natomiast na płytkich, przybrzeżnych stanowiskach plecha jest delikatniejsza, barwy zielono-różowej i czerwonawej. Plecha zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha. Okorowanie podwójne, bardzo zmienne (często spotykane potrójne). Rzędy główne silniej wykształcone niż boczne. Nibyliście długie (do 8 cm), grube (1,3 mm średnicy), z 4–5 członów, z czego ostatni nieokorowany zbudowany z dwóch lub trzech komórek i zwykle bardzo wyraźny (gruby, maczugowaty), od 6–7 w okółku (przeważnie 6). W górnych okółkach dłuższe od międzywęźli, wygięte do środka (płodne nibyliśce w kształcie czerwonawych główek). Cechą charakterystyczną jest ostatni człon 2–3 komórkowy, nieokorowany, najczęściej gruby i maczugokształtny. Nibylistki zwykle wyraźne i jaśniejsze od nibyliści, krótko zaostrzone. Wewnętrzne przeważnie grube, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz nieco słabiej wykształcone (do brodawkowatych). Na nibyliściach płodnych nieco krótsze i cieńsze niż na płonnych. Kolce bardzo zmienne, pojedyncze, rzadziej po 2 (ewentualnie 3) w pęczkach, grube i ostro zakończone, czasem brodawkowate. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone i rzadziej rozmieszczone. Przylistki zmienne ułożone w dwurzędowych, czasem trzyrzędowych, okółkach. Rozdęte u nasady i ostro zakończone. Przylistki górnego okółka zwykle dłuższe niż dolnego.  
 
 
 
<br/>
 
<br/>
Roślina dwupienna. Plemnie jak i lęgnie wykształcają się pojedynczo w węzłach nibyliści (rzadko w parach).Plemnie intensywnie pomarańczowe, niewiele mniejsze od lęgni (1–1,5 mm średnicy), widoczne gołym okiem. Lęgnie duże (1,2 mm długości). Pojedyncze, rzadko w parach. Rzadsze niż plemnie. W węzłach nibyliści. Jasnobrązowe. Koronka wyraźnie rozchylona. Oospory brązowe. Rozmnażanie płciowe jest stosunkowo mało wydajne. Osobniki płodne znacznie częściej spotykane są na płytszych stanowiskach
+
Roślina dwupienna. Tak plemnie, jak i lęgnie wykształcają się pojedynczo w węzłach nibyliści (rzadko w parach). Plemnie intensywnie pomarańczowe, niewiele mniejsze od lęgni (1–1,5 mm średnicy), widoczne gołym okiem. Lęgnie duże (1,2 mm długości), pojedyncze, rzadko w parach, rzadsze niż plemnie. W węzłach nibyliści jasnobrązowe. Koronka wyraźnie rozchylona, oospory brązowe. Rozmnażanie płciowe jest stosunkowo mało wydajne. Osobniki płodne znacznie częściej spotykane są na płytszych stanowiskach
 
+
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 +
Ramienica omszona występuje w Europie, łącznie z Bałtykiem, sięgając do Kazachstanu i Afryki Północnej. W Polsce rozprzestrzeniona jest na całym obszarze, jest to jeden z najczęstszych przedstawicieli rodziny. Zwarte zbiorowiska częściej występują w pasie pojezierzy. Gatunek zimujący, słodkowodny. Rośnie w czystowodnych mezoeutroficznych oraz słabo i umiarkowanie eutroficznych jeziorach, znacznie rzadziej w innych typach wód, jak torfianki czy wody słonawe. Preferuje podłoże organiczno-węglanowe (gytia), może rosnąć też na podłożu mineralnym, organicznym niewapiennym czy też na podłożu piaszczystym o głębokości kilku centymetrów. Często tworzy zespół roślinny C''haretum tomentosae'' w postaci zwartej, czerwonawej łąki ramienicowej, przyczyniając się do tworzenia osadów.
 
<br/>
 
<br/>
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
+
Na terenie [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]] została odnotowana na obszarze [[Natura 2000 Jezioro Wukśniki]].
Ramienica omszona występuje w Europie, łącznie z Bałtykiem, sięgając Kazachstanu i Afryki Północnej. W Polsce rozprzestrzeniona jest na całym obszarze, jest to jeden z najczęstszych przedstawicieli rodziny. Zwarte zbiorowiska częściej występują w pasie pojezierzy. Gatunek zimujący, słodkowodny. Rośnie w czystowodnych mezoeutroficznych oraz słabo i umiarkowanie eutroficznych jeziorach, znacznie rzadziej w innych typach wód jak torfianki czy wody słonawe. Preferuje podłoże organiczno-węglanowe (gytia), może rosnąć też na podłożu mineralnym, organicznym niewapiennym czy też na podłożu piaszczystym o głębokości kilku centymetrów. Często tworzy zespół roślinny Charetum tomentosae w postaci zwartej, czerwonawej łąki ramienicowej, przyczyniając się do tworzenia osadów.  
 
 
<br/>
 
<br/>
Na terenie Warmii i Mazur odnotowana na obszarze [[Natura 2000 Jezioro Wukśniki]].
 
 
=== Wartość użytkowa ===
 
=== Wartość użytkowa ===
Ramienica omszona zaliczana jest do gatunków rzadkich, ale nie podlega w Polsce ochronie gatunkowej. Wpisana jest na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski (kategoria R). Obecność jej zbiorowiska w zbiorniku jest podstawą do objęcia go ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodneoligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie [[Natura 2000]]
+
Ramienica omszona zaliczana jest do gatunków rzadkich, ale nie podlega w Polsce ochronie gatunkowej. Wpisana jest na ''Czerwoną listę roślin i grzybów Polski'' (kategoria R). Obecność jej zbiorowiska w zbiorniku jest podstawą do objęcia go ochroną jako siedliska przyrodniczego 3140 (twardowodneoligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic ''Charetea'') w systemie [[Natura 2000]].
 
<br/>
 
<br/>
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
Ramienica omszona jest jednym z pierwszych gatunków opisanych przez Linneusza, przez co stał się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju Chara. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa -ramienica omszona, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka używano nazwy ramienica kosmata.
+
Ramienica omszona jest jednym z pierwszych gatunków opisanych przez Linneusza, przez co stała się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju ''Chara''. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa ramienica omszona, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka, używano nazwy ramienica kosmata.
 +
<br/>
 +
Ramienica omszona należy do najbardziej zmiennych gatunków ramienic. Może być mylona z [[ramienica zwyczajna|ramienicą zwyczajną]], [[ramienica przeciwstawna|ramienicą przeciwstawną]] czy [[ramienica kolczasta|ramienicą kolczastą]].
 
<br/>
 
<br/>
Ramienica omszona należy do najbardziej zmiennych gatunków ramienic.Moze być mylona z [[Ramienica zwyczajna]], [[ramienica przeciwstawna]],[[ ramienica kolczasta]].
+
== Zobacz też ==
 +
[http://www.gios.gov.pl/zalaczniki/artykuly/Ramienice_klucz.pdf gios.gov.pl] [02.12.2014]
 
<br/>
 
<br/>
== Bibliografia ==
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Ramienica_omszona Ramienica omszona, pl.wikipedia.org] [02.12.2014]
Pełechaty M., Pukacz A.: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 46–47, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska.  
 
 
<br/>
 
<br/>
K. Zarzycki, Z. Szeląg: ''Red list of the vascular plants in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
+
Dz. Ust. 2014, nr 0, poz. 1409, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001409 isap.sejm.gov.pl] [02.12.2014]
 
<br/>
 
<br/>
== Linki zewnętrzne ==
+
== Bibliografia ==
http://www.gios.gov.pl/zalaczniki/artykuly/Ramienice_klucz.pdf
+
Pełechaty M., Pukacz A., ''Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach''. Warszawa 2008, s. 46–47.
 
<br/>
 
<br/>
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ramienica_omszona
+
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11–20.
 
<br/>
 
<br/>
Dz. U. z 2014 r. Nr 0, poz. 1409
+
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Rośliny chronione]]
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]]

Aktualna wersja na dzień 14:24, 26 lut 2015

Ramienica omszona

Chara tomentosa
L.
Fot. Kristian Peters. Źródło: Commons Wikimedia
Fot. Kristian Peters. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada okrytonasienne
Klasa dwuliścienne
Rząd ramienicowce
Rodzina ramienicowate
Rodzaj ramienica
Gatunek ramienica omszona
Synonimy

Ramienica omszona (Chara tomentosa L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ramienicowatych (Charophyceae), rzędu ramienicowców (Charales).

Podwodna łąka ramienicowa. Fot. Panek. Źródło: Commons Wikimedia

Morfologia

Ramienica omszona jest rośliną wieloletnią, dość dużą, osiągającą do 1 m długości, zwykle 10–60 cm (makroglon). Tworzy silnie rozgałęzioną plechę, o grubej (1,5–3 mm średnicy), skręconej nibyłodydze i długich międzywęźlach (do kilkunastu cm). Na głębszych stanowiskach występują formy wydłużone o plesze zielonej, natomiast na płytkich, przybrzeżnych stanowiskach plecha jest delikatniejsza, barwy zielono-różowej i czerwonawej. Plecha zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha. Okorowanie podwójne, bardzo zmienne (często spotykane potrójne). Rzędy główne silniej wykształcone niż boczne. Nibyliście długie (do 8 cm), grube (1,3 mm średnicy), z 4–5 członów, z czego ostatni – nieokorowany – zbudowany z dwóch lub trzech komórek i zwykle bardzo wyraźny (gruby, maczugowaty), od 6–7 w okółku (przeważnie 6). W górnych okółkach dłuższe od międzywęźli, wygięte do środka (płodne nibyliśce w kształcie czerwonawych główek). Cechą charakterystyczną jest ostatni człon 2–3 komórkowy, nieokorowany, najczęściej gruby i maczugokształtny. Nibylistki zwykle wyraźne i jaśniejsze od nibyliści, krótko zaostrzone. Wewnętrzne przeważnie grube, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz nieco słabiej wykształcone (do brodawkowatych). Na nibyliściach płodnych nieco krótsze i cieńsze niż na płonnych. Kolce bardzo zmienne, pojedyncze, rzadziej po 2 (ewentualnie 3) w pęczkach, grube i ostro zakończone, czasem brodawkowate. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone i rzadziej rozmieszczone. Przylistki zmienne ułożone w dwurzędowych, czasem trzyrzędowych, okółkach. Rozdęte u nasady i ostro zakończone. Przylistki górnego okółka zwykle dłuższe niż dolnego.
Roślina dwupienna. Tak plemnie, jak i lęgnie wykształcają się pojedynczo w węzłach nibyliści (rzadko w parach). Plemnie intensywnie pomarańczowe, niewiele mniejsze od lęgni (1–1,5 mm średnicy), widoczne gołym okiem. Lęgnie duże (1,2 mm długości), pojedyncze, rzadko w parach, rzadsze niż plemnie. W węzłach nibyliści jasnobrązowe. Koronka wyraźnie rozchylona, oospory brązowe. Rozmnażanie płciowe jest stosunkowo mało wydajne. Osobniki płodne znacznie częściej spotykane są na płytszych stanowiskach

Rozmieszczenie i ekologia

Ramienica omszona występuje w Europie, łącznie z Bałtykiem, sięgając do Kazachstanu i Afryki Północnej. W Polsce rozprzestrzeniona jest na całym obszarze, jest to jeden z najczęstszych przedstawicieli rodziny. Zwarte zbiorowiska częściej występują w pasie pojezierzy. Gatunek zimujący, słodkowodny. Rośnie w czystowodnych mezoeutroficznych oraz słabo i umiarkowanie eutroficznych jeziorach, znacznie rzadziej w innych typach wód, jak torfianki czy wody słonawe. Preferuje podłoże organiczno-węglanowe (gytia), może rosnąć też na podłożu mineralnym, organicznym niewapiennym czy też na podłożu piaszczystym o głębokości kilku centymetrów. Często tworzy zespół roślinny Charetum tomentosae w postaci zwartej, czerwonawej łąki ramienicowej, przyczyniając się do tworzenia osadów.
Na terenie Warmii i Mazur została odnotowana na obszarze Natura 2000 Jezioro Wukśniki.

Wartość użytkowa

Ramienica omszona zaliczana jest do gatunków rzadkich, ale nie podlega w Polsce ochronie gatunkowej. Wpisana jest na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski (kategoria R). Obecność jej zbiorowiska w zbiorniku jest podstawą do objęcia go ochroną jako siedliska przyrodniczego 3140 (twardowodneoligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000.

Ciekawostki

Ramienica omszona jest jednym z pierwszych gatunków opisanych przez Linneusza, przez co stała się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju Chara. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa ramienica omszona, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka, używano nazwy ramienica kosmata.
Ramienica omszona należy do najbardziej zmiennych gatunków ramienic. Może być mylona z ramienicą zwyczajną, ramienicą przeciwstawną czy ramienicą kolczastą.

Zobacz też

gios.gov.pl [02.12.2014]
Ramienica omszona, pl.wikipedia.org [02.12.2014]
Dz. Ust. 2014, nr 0, poz. 1409, isap.sejm.gov.pl [02.12.2014]

Bibliografia

Pełechaty M., Pukacz A., Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa 2008, s. 46–47.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11–20.