Ługwałd: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Ługwałdu   
 
  |dopełniacz wsi        = Ługwałdu   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = Ługwałd. Kapliczka przydrożna z połowy XIX wieku.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          = Ługwałd. Kapliczka przydrożna z połowy XIX wieku. Źródło: [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=132:kapliczki-przydrozne-gmina-dywity&catid=26:kapliczki-przydrozne&Itemid=124 www.domwarminski.pl]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
|województwo          = Pole-obowiązkowe
+
|województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Pole-obowiązkowe
+
  |powiat                = olsztyński
  |gmina                = Pole-obowiązkowe
+
  |gmina                = Dywity
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 53 |minutN = 51 |sekundN = 00
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 28 |sekundE = 00
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Ługwałd (dawniej niem. Hochwalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.<br/><br/>
+
''' Ługwałd''' (niem. ''Hochwalde'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 422 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bronisław Szatan]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ bip.warmia.mazury.pl] [04.12.2013]</ref>.
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
<br/><br/>
Gmina Dywity jest leży na Pojezierzu Olsztyńskim
+
== Położenie ==
 +
Miejscowość leży na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 3 km na północny wschód od [[Dywity|Dywit]]. Południowa część wsi leży nad brzegiem [[Jezioro Ługwałd| jeziora Ługwałd]]. Drugim jeziorem położonym w granicach wsi jest [[Jezioro Czark| jezioro Czark]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Po raz pierwszy w dokumentach Ługwałd wymieniany jest pod nazwą Hogenwalt (1363 r.), później zapisywano nazwe wsi jako Hogemwaldt (1625), Hogenwalde (1656), Hogwald (1656), Hugwaldt (1673). Od 1785 funkcjonowała nazwa Hochwalde. Polska nazwa Ługwałd pojawiła się w dokumentach w roku 1884. W 1947 r. przejsciowo wieś nazywano Ługowo.
+
Nazwa wsi ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: ''Hogenwalt'' (1363), ''Hogenwaldt'' (1625), ''Hogenwalde'' i ''Hogwald'' (1656), ''Hugwaldt'' (1673), ''Hochwalde'' (1785). Ta ostatnia wersja nazwy obowiązywała do 1945 roku. W 1947 roku pojawiła się wersja ''Ługowo''. Polska nazwa ''Ługwałd'' została odnotowana po raz pierwszy w 1884 roku.
Wieś została założona w 1363 r., ale w czasie wojen Zakonu Krzyżackiego z Polską została zniszczona w XV w. Ponowna kolonizację nowymi osadnikami prowadził Mikołaj Kopernik w 1519 r., oraz ponownie po zniszczeniach wojennych w 1520 r., kiedy to sołtys Tomasz otrzymał pomoc od Kopernika na zagospodarowanie. W 1770 Ługwałd obejmował 30 włók, w tym cztery należące do sołtysa i 26 czynszowe.
+
 
W okresie międzywojenny w Ługwałdzie aktywny był Związek Polaków w Niemczech, do którego należeli m.in.: Jakub i Maria Ehmowie, Józef Kalisz, Matylda Skrzybska, Marta, August i Rozalia Surrejowie.
+
Wieś założono w XVI stuleciu. Zawierucha wojenna w kolejnym wieku sprawiła, że miejscowość opustoszała. Ponownego zasiedlenia wsi  na początku XVI wieku dokonał [[lkwim:Mikołaj Kopernik| Mikołaj Kopernik]]. Zjawił się osobiście w Ługwałdzie w roku 1519. Niestety w czasie wojny polsko-krzyżackiej (1519–1521) wieś ponownie ucierpiała. W roku 1770 obejmowała obszar 30 włók.
W 1993 r. Ługwałd liczył 151 mieszkańców, w 2007 r. we wsi zameldowane były 374 osoby, natomiast w 2012 r. - 456 mieszkańców.
 
31 sierpnia 2013 wieś hucznie obchodziła 650 rocznice założenia [3]
 
We wsi znajduje się Jezioro Ługwałdzkie. We wsi działa Stowarzyszenie "Ługwałd"[2] We wsi jest sklep oraz świetlica, znajdująca się w budynku dawnej szkoły, funkcjonują cztery pensjonaty, oferujące około 60 miejsc noclegowych. Przez wieś przebiega żółty szlak rowerowy, wyznaczony przez LGD „Warmiński Zakątek”, który prowadzi z Dywit do Brąswałdu i Barkwedy. We wsi znajduje się drewniana dzwonnica, dwie kapliczki przydrożne oraz trzy krzyże przydrożne.
 
 
   
 
   
 
+
W okresie międzywojennym w miejscowości znajdowało się wielu sympatyków [[Związek Polaków w Niemczech| Związku Polaków w Niemczech]].
 +
<br/>
 +
==Kultura==
 +
W miejscowości działa [[Stowarzyszenie "Ługwałd"]] skupiające się na wspieraniu rozwoju gospodarczego i kulturowo-przyrodniczego miejscowości. W Ługwałdzie działa również świetlica wiejska.
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
*Z Ługwałgu pochodzi Józef Jagałła (1890-1970), polski działacz plebiscytowy na Warmii. Ukończył szkołę rolniczą w Olsztynie. W czasie I wojny światowej służył w wojsku niemieckim. W 1920 wstąpił do wojska polskiego i pracował w Naczelnej Komendzie Straży Ludowej w Olsztynie. Po przegranym plebiscycie wyjechał w Poznańskie, na stałe osiadł w Bydgoszczy.
+
*[[Józef Jagałła]] (1890–1970) – urodzony w Ługwałdzie działacz plebiscytowy, absolwent szkoły rolniczej w [[Olsztyn|Olsztynie]].
 
+
==Turystyka==
 
+
*W miejscowości funkcjonują  gospodarstwa agroturystyczne: Gościniec "Czapla", "Srebrny Pensjonacik", Pensjonat "Pod Klonami" oraz zajazd "Napoleon"
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
*Przez wieś przebiega żółty szlak rowerowy o długości 21,9 km (przebieg trasy: Dywity – [[Redykajny]] – [[Gutkowo]] – [[Wilimowo]] – [[Kajny]] – [[Barkweda]] – [[Brąswałd]] – Ługwałd – Dywity).
<br/>
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
...
+
*kapliczka warmińska z połowy XIX wieku, wystawiona w okresie zarazy pustoszącej okolice
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
*kapliczka przydrożna wzniesiona pierwotnie w stylu neoklasycystycznym
<br/>
+
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
...
+
Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, ''Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny'', Gady 2011.<br/>
<br/>
+
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, ''Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość'', Olsztyn 1994.<br/>
 
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
{{Przypisy}}
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [10.12.2013]<br/>
 
+
[http://pl.czapla.eu/| Gościniec Czapla] [10.12.2013]<br/>
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ugwa%C5%82d| pl.wikipedia.org, Ługwałd] [10.12.2013]
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Dywity (gmina wiejska)]][[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 17:20, 14 mar 2015

Ługwałd

Ługwałd. Kapliczka przydrożna z połowy XIX wieku. Źródło: www.domwarminski.pl
Ługwałd. Kapliczka przydrożna z połowy XIX wieku. Źródło: www.domwarminski.pl
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dywity
Liczba ludności (2010) 422
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Ługwałd
Ługwałd
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Ługwałd
Ługwałd
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ługwałd (niem. Hochwalde) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 422 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bronisław Szatan[1].

Położenie

Miejscowość leży na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3 km na północny wschód od Dywit. Południowa część wsi leży nad brzegiem jeziora Ługwałd. Drugim jeziorem położonym w granicach wsi jest jezioro Czark.

Dzieje miejscowości

Nazwa wsi ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Hogenwalt (1363), Hogenwaldt (1625), Hogenwalde i Hogwald (1656), Hugwaldt (1673), Hochwalde (1785). Ta ostatnia wersja nazwy obowiązywała do 1945 roku. W 1947 roku pojawiła się wersja Ługowo. Polska nazwa Ługwałd została odnotowana po raz pierwszy w 1884 roku.

Wieś założono w XVI stuleciu. Zawierucha wojenna w kolejnym wieku sprawiła, że miejscowość opustoszała. Ponownego zasiedlenia wsi na początku XVI wieku dokonał Mikołaj Kopernik. Zjawił się osobiście w Ługwałdzie w roku 1519. Niestety w czasie wojny polsko-krzyżackiej (1519–1521) wieś ponownie ucierpiała. W roku 1770 obejmowała obszar 30 włók.

W okresie międzywojennym w miejscowości znajdowało się wielu sympatyków Związku Polaków w Niemczech.

Kultura

W miejscowości działa Stowarzyszenie "Ługwałd" skupiające się na wspieraniu rozwoju gospodarczego i kulturowo-przyrodniczego miejscowości. W Ługwałdzie działa również świetlica wiejska.

Ludzie związani z miejscowością

Turystyka

  • W miejscowości funkcjonują gospodarstwa agroturystyczne: Gościniec "Czapla", "Srebrny Pensjonacik", Pensjonat "Pod Klonami" oraz zajazd "Napoleon"
  • Przez wieś przebiega żółty szlak rowerowy o długości 21,9 km (przebieg trasy: Dywity – RedykajnyGutkowoWilimowoKajnyBarkwedaBrąswałd – Ługwałd – Dywity).

Zabytki

  • kapliczka warmińska z połowy XIX wieku, wystawiona w okresie zarazy pustoszącej okolice
  • kapliczka przydrożna wzniesiona pierwotnie w stylu neoklasycystycznym

Przypisy

  1. bip.warmia.mazury.pl [04.12.2013]

Bibliografia

Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.12.2013]
Gościniec Czapla [10.12.2013]
pl.wikipedia.org, Ługwałd [10.12.2013]