Rogale (grupa kolędnicza): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Arom przeniósł stronę Rogale na Rogale (grupa kolędnicza), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna")
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
  |Nazwa                = Rogale   
 
  |Nazwa                = Rogale   
  |zdjecie              = Rogale - zespół kolędników.jpg
+
  |zdjecie              =  
  |opis zdjecia          = Rogale - zespół kolędników   
+
  |opis zdjecia          =  
  |dzien                = Okres między Bożym Narodzeniem a Świętem Trzech Króli
+
  |dzien                = okres między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli
 
  |typ swieta            =   
 
  |typ swieta            =   
 
  |zwyczaje              =  
 
  |zwyczaje              =  
Linia 14: Linia 14:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
 
+
''' Rogale ''' zespół kolędników składający się ze starszej młodzieży, odwiedzający domostwa między [[Boże Narodzenie|Bożym Narodzeniem]] a świętem [[Święto Trzech Króli|Trzech Króli]].
''' Rogale ''' - zespół kolędników, składający się ze starszej młodzieży, pojawiający się między Bożym Narodzeniem a Trzech Króli.
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
 
 
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Nazwa nawiązuję do tradycyjnych pierników, pączków z rogami, którymi byli najczęściej obdarowywani.  
+
Nazwa nawiązuję do tradycyjnych pierników z rogami, którymi kolędnicy byli najczęściej obdarowywani.  
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
Pojawiali się po [[Boże Narodzenie|Bożym Narodzeniu]], kiedy na [[Mazury|Mazurach]]  zaczynali wędrowaćkolędnicy. Zespół składał się z kozy, bociana i niedźwiedzia, grajka, kominiarza, baby zbierającej datki, niekiedy również postaci przebrana za Żyda lub Cygana.  Zespoły często wyposażone były w ośmioramienne gwiazdy, kręcące się na długim kiju. Rogale
+
Zespół ''chodzący po rogalach'' składał się z kozy, bociana i niedźwiedzia, grajka, kominiarza, baby zbierającej datki, niekiedy również postaci przebranej za Żyda lub Cygana.  Zespoły często wyposażone były w ośmioramienne gwiazdy kręcące się na długim kiju. Śpiewano kolędy i pastorałki, ale popularniejsze były humorystyczne przyśpiewki, np.:
śpiewali kolędy, ale popularniejsze były humorystyczne przyśpiewki:
 
 
 
''Stompa pani, stompa, kluczykami brząka,
 
  
Od komórki do sionki szuka noża do pieczonki,
+
Stompa pani, stompa, kluczykami brząka,<br/>
 +
Od komórki do sionki szuka noża do pieczonki,<br/>
 +
Oj dajcież nam świńskiego ciała,<br/>
 +
żeby się dusza wasza do nieba dostała.<br/>
  
Oj dajcież nam świńskiego ciała,
+
Kolędnicy zbierali żywność i pieniądze na wspólną zabawę dla całej wsi. Zespół krążył najczęściej po domach w [[Nowy Rok]]. Zwyczaj rozpowszechniony był na [[Warmia|Warmii]] jeszcze po 1945 roku. Na [[Mazury|Mazurach]] orszaki były skromniejsze, a wśród maszkar prym wiódł niedźwiedź, koza i bocian. Zwyczaj ten był bezpośrednio związany z Nowym Rokiem. Po święcie Trzech Króli rogali orszak zastępowali w południowej części regionu Trzej Królowie, którym  towarzyszył  [[anioł]], [[diabeł]] i śmierć.
 
 
żeby się dusza wasza do nieba dostała.''
 
 
 
 
 
Kolędnicy zbierali żywność i pieniądze na wspólną zabawę dla całej wsi. Zespół chodził najczęściej w [[Nowy Rok]]. Zwyczaj rozpowszechniony na [[Warmia|Warmii]] jeszcze po 1945 roku. Natomiast na Mazurach orszaki były skromniejsze, a wśród maszkar prym wiódł niedźwiedź, koza i bocian. Zwyczaj ten był bezpośrednio związany z Nowym Rokiem. Po [[Święto Trzech Króli| święcie Trzech Króli]] rogali orszak zastępowali w południowej części regionu Trzej Królowie, którym  towarzyszył  anioł, diabeł i śmierć.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
+
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/>
#Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.
+
Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/>
#''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
+
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/>
  
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]]
+
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]]

Aktualna wersja na dzień 18:04, 17 mar 2015

Rogale

Dzień okres między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli

Rogale – zespół kolędników składający się ze starszej młodzieży, odwiedzający domostwa między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli.

Etymologia

Nazwa nawiązuję do tradycyjnych pierników z rogami, którymi kolędnicy byli najczęściej obdarowywani.

Zwyczaje na Warmii i Mazurach

Zespół chodzący po rogalach składał się z kozy, bociana i niedźwiedzia, grajka, kominiarza, baby zbierającej datki, niekiedy również postaci przebranej za Żyda lub Cygana. Zespoły często wyposażone były w ośmioramienne gwiazdy kręcące się na długim kiju. Śpiewano kolędy i pastorałki, ale popularniejsze były humorystyczne przyśpiewki, np.:

Stompa pani, stompa, kluczykami brząka,
Od komórki do sionki szuka noża do pieczonki,
Oj dajcież nam świńskiego ciała,
żeby się dusza wasza do nieba dostała.

Kolędnicy zbierali żywność i pieniądze na wspólną zabawę dla całej wsi. Zespół krążył najczęściej po domach w Nowy Rok. Zwyczaj rozpowszechniony był na Warmii jeszcze po 1945 roku. Na Mazurach orszaki były skromniejsze, a wśród maszkar prym wiódł niedźwiedź, koza i bocian. Zwyczaj ten był bezpośrednio związany z Nowym Rokiem. Po święcie Trzech Króli rogali orszak zastępowali w południowej części regionu Trzej Królowie, którym towarzyszył anioł, diabeł i śmierć.

Bibliografia

Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.