Rogale (grupa kolędnicza): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{EWiM Obyczaje infobox | {{EWiM Obyczaje infobox | ||
|Nazwa = Rogale | |Nazwa = Rogale | ||
| − | |zdjecie = | + | |zdjecie = |
| − | |opis zdjecia = | + | |opis zdjecia = |
|dzien = okres między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli | |dzien = okres między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli | ||
|typ swieta = | |typ swieta = | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Rogale ''' – zespół kolędników składający się ze starszej młodzieży, | + | ''' Rogale ''' – zespół kolędników składający się ze starszej młodzieży, odwiedzający domostwa między [[Boże Narodzenie|Bożym Narodzeniem]] a świętem [[Święto Trzech Króli|Trzech Króli]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa nawiązuję do tradycyjnych pierników | + | Nazwa nawiązuję do tradycyjnych pierników z rogami, którymi kolędnicy byli najczęściej obdarowywani. |
<br/> | <br/> | ||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | Zespół składał się z kozy, bociana i niedźwiedzia, grajka, kominiarza, baby zbierającej datki, niekiedy również postaci przebranej za Żyda lub Cygana. Zespoły często wyposażone były w ośmioramienne gwiazdy kręcące się na długim kiju. | + | Zespół ''chodzący po rogalach'' składał się z kozy, bociana i niedźwiedzia, grajka, kominiarza, baby zbierającej datki, niekiedy również postaci przebranej za Żyda lub Cygana. Zespoły często wyposażone były w ośmioramienne gwiazdy kręcące się na długim kiju. Śpiewano kolędy i pastorałki, ale popularniejsze były humorystyczne przyśpiewki, np.: |
Stompa pani, stompa, kluczykami brząka,<br/> | Stompa pani, stompa, kluczykami brząka,<br/> | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
żeby się dusza wasza do nieba dostała.<br/> | żeby się dusza wasza do nieba dostała.<br/> | ||
| − | Kolędnicy zbierali żywność i pieniądze na wspólną zabawę dla całej wsi. Zespół krążył najczęściej po domach w [[Nowy Rok]]. Zwyczaj rozpowszechniony był na [[Warmia|Warmii]] jeszcze po 1945 roku. | + | Kolędnicy zbierali żywność i pieniądze na wspólną zabawę dla całej wsi. Zespół krążył najczęściej po domach w [[Nowy Rok]]. Zwyczaj rozpowszechniony był na [[Warmia|Warmii]] jeszcze po 1945 roku. Na [[Mazury|Mazurach]] orszaki były skromniejsze, a wśród maszkar prym wiódł niedźwiedź, koza i bocian. Zwyczaj ten był bezpośrednio związany z Nowym Rokiem. Po święcie Trzech Króli rogali orszak zastępowali w południowej części regionu Trzej Królowie, którym towarzyszył [[anioł]], [[diabeł]] i śmierć. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | ||
| Linia 34: | Linia 35: | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] |
Aktualna wersja na dzień 18:04, 17 mar 2015
| Rogale | |
| | |
| Dzień | okres między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli |
Rogale – zespół kolędników składający się ze starszej młodzieży, odwiedzający domostwa między Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli.
Etymologia
Nazwa nawiązuję do tradycyjnych pierników z rogami, którymi kolędnicy byli najczęściej obdarowywani.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Zespół chodzący po rogalach składał się z kozy, bociana i niedźwiedzia, grajka, kominiarza, baby zbierającej datki, niekiedy również postaci przebranej za Żyda lub Cygana. Zespoły często wyposażone były w ośmioramienne gwiazdy kręcące się na długim kiju. Śpiewano kolędy i pastorałki, ale popularniejsze były humorystyczne przyśpiewki, np.:
Stompa pani, stompa, kluczykami brząka,
Od komórki do sionki szuka noża do pieczonki,
Oj dajcież nam świńskiego ciała,
żeby się dusza wasza do nieba dostała.
Kolędnicy zbierali żywność i pieniądze na wspólną zabawę dla całej wsi. Zespół krążył najczęściej po domach w Nowy Rok. Zwyczaj rozpowszechniony był na Warmii jeszcze po 1945 roku. Na Mazurach orszaki były skromniejsze, a wśród maszkar prym wiódł niedźwiedź, koza i bocian. Zwyczaj ten był bezpośrednio związany z Nowym Rokiem. Po święcie Trzech Króli rogali orszak zastępowali w południowej części regionu Trzej Królowie, którym towarzyszył anioł, diabeł i śmierć.
Bibliografia
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
