Południca: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna")
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
  |Nazwa                = Południca
 
  |Nazwa                = Południca
  |zdjecie              = Południca.jpg  
+
  |zdjecie              =   
  |opis zdjecia          = Południca   
+
  |opis zdjecia          =    
 
  |dzien                =  
 
  |dzien                =  
 
  |typ swieta            =   
 
  |typ swieta            =   
 
  |zwyczaje              =  
 
  |zwyczaje              =  
  |znaczenie            =  
+
  |znaczenie            = istota demoniczna
 
  |symbole              =
 
  |symbole              =
  |inne nazwy            =Przypołudnica, Żytnia baba, Rżana baba
+
  |inne nazwy            = babojędza, przypołudnica, żytnia matka, żytnia baba
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodroze          =
 
  |wikipodroze          =
Linia 14: Linia 14:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
 
+
''' Południca''' – kobieca istota demoniczna cechująca się złośliwym usposobieniem, szkodząca człowiekowi. Południcami miały stawać się dusze kobiet zmarłych przed lub w trakcie ślubu albo tuż po weselu.
''' Południca''' - złośliwy i szkodzący człowiekowi [[Demon|demon]]
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
 
 
  
 
==Wierzenia==
 
==Wierzenia==
Południca - demon pojawiający się na polach, przede wszystkim w południe w czasie żniw. Wierzenie, którego ślady odnajdywano zarówno na [[Warmia|Warmii]] jak i [[Mazury|Mazurach]]. Osoby, które wychodziły we wspomnianym czasie w pole mogła prować babojędza, żytnia matka lub żytnia baba. Ducha posądzano również o porywanie i straszenie dzieci. Nie zachował się jednak opis fizjonomii babojędzy, wiadomo, że wyłaniała się ze zboża przed krnąbrnymi, łamiącymi zakaz.  Południca należała do demonów szkodzących ludziom, wzbudzała strach i obawy. Podbnie jak [[Topnik|topnik]], [[Kautek|kautek]] czy [[Kłobuk|kłobuk]] była utożsamiania z [[Diabeł|diabeł]]. W podaniach ludowych występowała jako kobieta, a ten fakt wyróżniał ją spośród większości demonów posądzanych o porywanie dorosłych i dzieci. Annie Szyfer funkcjonowanie tego wierzenia w okresie powojennym udało się potwierdzić w wielu wsiach warmińskich ([[Dywity]], [[Giławy]],[[Węgój]], [[Wygoda]], [[Szczęsne]]).
+
Wedle wierzeń, których ślady odnajdywano zarówno na [[Warmia|Warmii]], jak i [[Mazury|Mazurach]], południce (''babojędze'', ''żytnie matki'' lub ''żytnie baby'') pojawiały się na polach, przede wszystkim w południe, w czasie żniw. Osoby, które wychodziły we wspomnianym czasie w pole, mogły zostać porwane przez demona. Południce posądzano również o porywanie i straszenie dzieci. Babojędza wyłaniała się ze zboża przed dziećmi krnąbrnymi, łamiącymi zakazy.  
 
 
 
 
Południcami stawały się dusze kobiet zmarłych tuż przed lub w trakcie ślubu, bądź wkrótce po weselu[2]. Zadawały napotkanym na polu ludziom zagadki, od odpowiedzi na które zależał los pytanego[2]. Zabijały lub okaleczały swoje ofiary, dusiły śpiących na polu żniwiarzy i porywały dzieci bawiące się na skraju pola.
 
 
 
Południce ukazywały się jako młode dziewczyny lub stare kobiety owinięte w białe płótno[2], z rozpuszczonymi w nieładzie włosami[3]. Na plecach nosiły worki, w których porywały dzieci. W rękach trzymały zazwyczaj drąg, ożóg lub sierp, którymi potem dręczyły swoje ofiary
 
<br/>
 
  
== Symbole ==
+
Napotkanym na polu ludziom zadawała zagadki; od odpowiedzi zależał los pytanego. Podobnie jak [[Topnik|topnik]], [[Kautek|kautek]] czy [[Kłobuk|kłobuk]] była utożsamiania z [[Diabeł|diabeł]]. W podaniach ludowych występowała jako kobieta, a ten fakt wyróżniał ją spośród większości demonów posądzanych o porywanie dorosłych i dzieci.  
...
 
<br/>
 
  
== Znaczenie ==
+
Annie Szyfer badającej wierzenia ludowe w regionie Warmii i Mazur w okresie powojennym udało się potwierdzić dalsze funkcjonowanie wiary w istnienie południc w wielu wsiach warmińskich ([[Dywity]], [[Giławy]],[[Węgój]], [[Wygoda (gmina Purda)|Wygoda]], [[Szczęsne]]).  
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Obyczaje-Opis-Ryzunku]]
 
 
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.
+
Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/>
  
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i Podania]]
+
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i podania]]

Aktualna wersja na dzień 18:07, 17 mar 2015

Południca

Znaczenie istota demoniczna
Inne nazwy babojędza, przypołudnica, żytnia matka, żytnia baba

Południca – kobieca istota demoniczna cechująca się złośliwym usposobieniem, szkodząca człowiekowi. Południcami miały stawać się dusze kobiet zmarłych przed lub w trakcie ślubu albo tuż po weselu.

Wierzenia

Wedle wierzeń, których ślady odnajdywano zarówno na Warmii, jak i Mazurach, południce (babojędze, żytnie matki lub żytnie baby) pojawiały się na polach, przede wszystkim w południe, w czasie żniw. Osoby, które wychodziły we wspomnianym czasie w pole, mogły zostać porwane przez demona. Południce posądzano również o porywanie i straszenie dzieci. Babojędza wyłaniała się ze zboża przed dziećmi krnąbrnymi, łamiącymi zakazy.

Napotkanym na polu ludziom zadawała zagadki; od odpowiedzi zależał los pytanego. Podobnie jak topnik, kautek czy kłobuk była utożsamiania z diabeł. W podaniach ludowych występowała jako kobieta, a ten fakt wyróżniał ją spośród większości demonów posądzanych o porywanie dorosłych i dzieci.

Annie Szyfer badającej wierzenia ludowe w regionie Warmii i Mazur w okresie powojennym udało się potwierdzić dalsze funkcjonowanie wiary w istnienie południc w wielu wsiach warmińskich (Dywity, Giławy,Węgój, Wygoda, Szczęsne).

Bibliografia

Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.