Pióropusznik strusi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ")
 
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Roślina infobox
 
{{Roślina infobox
 
  |Nazwa rośliny = Pióropusznik strusi
 
  |Nazwa rośliny = Pióropusznik strusi
  |Nazwa łacińska = Matteuccia struthiopteris  
+
  |Nazwa łacińska = ''Matteuccia struthiopteris''
 
  |L = (L.) Todaro
 
  |L = (L.) Todaro
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
  |grafika =  
+
  |grafika = Matteuccia struthiopteris Oulu, Finland 31.05.2013.jpg
  |podpis grafiki =  
+
  |podpis grafiki = Pióropusznik strusi.<br>Fot. Matti Virtala. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Matteuccia_struthiopteris_Oulu,_Finland_31.05.2013.jpg Commons Wikimedia] [31.05.2013]
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 13: Linia 13:
 
  |Klasa = paprocie
 
  |Klasa = paprocie
 
  |Rząd = paprotkowce
 
  |Rząd = paprotkowce
  |Rodzina = Onocleaceae
+
  |Rodzina = ''Onocleaceae''
 
  |Rodzaj = pióropusznik
 
  |Rodzaj = pióropusznik
 
  |Gatunek = pióropusznik strusi
 
  |Gatunek = pióropusznik strusi
Linia 19: Linia 19:
 
  |Lista synonimów =  
 
  |Lista synonimów =  
 
}}
 
}}
<br/>
 
 
 
'''Pióropusznik strusi''' (''Matteuccia struthiopteris'' (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny ''Onocleaceae''.
 
'''Pióropusznik strusi''' (''Matteuccia struthiopteris'' (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny ''Onocleaceae''.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
== Morfologia ==
 +
Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem (do 20 cm długości), z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) o wysokości 30-170 cm i szerokości 35 cm. Są one lancetowate w zarysie, mocno zwężają się ku dołowi i mają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony, później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci).
  
=== Morfologia ===
+
Zarodnikowanie przypada na wrzesień–październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14–22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.
 
 
 
 
Roślina wieloletnia z krótkim kłączem, z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) wysokości 30-150 cm. Są lancetowate w zarysie i mocno zwężają się ku dołowi, posiadają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony – później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci). Zarodnikowanie przypada na wrzesień-październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14-22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 +
W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach.  Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: w północno-wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym. Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.
  
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
+
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat [[Rezerwat Pióropusznikowy Jar|Pióropusznikowy Jar]] położony w gminie [[Młynary (gmina miejsko-wiejska)|Młynary]], na terenie [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej|Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej]] oraz rezerwat [[Rezerwat Czarnówko| Czarnówko]]. Na uwagę zasługuje również bogate stanowisko tego gatunku w rezerwacie [[Rezerwat Czerwona Struga|Czerwona Struga]] w [[Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej|Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej]].
 
 
 
 
W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Rozproszony na nizinach, można go spotkać m.in. Północno-Wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym.
 
 
 
Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Wartość użytkowa ==
=== Wartość użytkowa ===
+
W Polsce pióropusznik strusi podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina jest chętnie uprawiana ze względu na jej walory ozdobne, bywa sadzona w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Polecana jest do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna.
 
 
 
 
W Polsce podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina chętnie uprawiana w ogródkach jako ozdobna. Lubi wilgotne i zacienione miejsca i glebę próchniczną. Jest wrażliwa na przesuszenie gleby. Mrozoodporna.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Zobacz też ==
=== Ciekawostki ===
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B3ropusznik_strusi pl.wikipedia.org, Pióropusznik strusi] [25.04.2014]
 
 
 
 
Na Warmii i Mazurach pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat "Pióropusznikowy Jar" położony na terenie gminy Młynary, na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
K. Zarzycki, Z. Szeląg: ''Red list of the vascular plants in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
+
Wójciak Hanna, ''Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski'', Warszawa 2003.
<br/>
 
 
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
 
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B3ropusznik_strusi
 
<br/>
 
  
[[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria:Rośliny]][[Kategoria: Rośliny chronione]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]]
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Parki krajobrazowe]]

Aktualna wersja na dzień 16:26, 21 mar 2015

Pióropusznik strusi

Matteuccia struthiopteris
(L.) Todaro
Pióropusznik strusi.Fot. Matti Virtala. Źródło: Commons Wikimedia [31.05.2013]
Pióropusznik strusi.
Fot. Matti Virtala. Źródło: Commons Wikimedia [31.05.2013]
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada "paprotniki"
Klasa paprocie
Rząd paprotkowce
Rodzina Onocleaceae
Rodzaj pióropusznik
Gatunek pióropusznik strusi
Synonimy

Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny Onocleaceae.

Morfologia

Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem (do 20 cm długości), z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) o wysokości 30-170 cm i szerokości 35 cm. Są one lancetowate w zarysie, mocno zwężają się ku dołowi i mają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony, później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci).

Zarodnikowanie przypada na wrzesień–październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14–22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.

Rozmieszczenie i ekologia

W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: w północno-wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym. Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.

Na Warmii i Mazurach pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat Pióropusznikowy Jar położony w gminie Młynary, na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej oraz rezerwat Czarnówko. Na uwagę zasługuje również bogate stanowisko tego gatunku w rezerwacie Czerwona Struga w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.

Wartość użytkowa

W Polsce pióropusznik strusi podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina jest chętnie uprawiana ze względu na jej walory ozdobne, bywa sadzona w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Polecana jest do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Pióropusznik strusi [25.04.2014]

Bibliografia

Wójciak Hanna, Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski, Warszawa 2003.