Eksport (struktura)

Eksport (struktura) – struktura eksportu może być rozpatrywana w ujęciu geograficznym, dotyczącym partnerów handlowych, z którymi dany kraj prowadzi wymianę handlową oraz w ujęciu asortymentowym, określającym grupy surowców i towarów będące przedmiotem wymiany handlowej.

Ogólna charakterystyka

W statystyce międzynarodowej towary będące przedmiotem handlu zagranicznego podzielone są na następujące grupy: surowce, paliwa mineralne, maszyny, urządzenia i środki transportu, produkty przetwórstwa przemysłowego, artykuły rolno-spożywcze. W strukturze eksportu krajów wysoko rozwiniętych dominują produkty wysoko przetworzone. Struktura eksportu krajów słabo rozwiniętych wiąże się z dużymi zasobami surowców mineralnych oraz monokulturowym rolnictwem, stąd też głównymi produktami eksportowymi są przede wszystkim surowce mineralne oraz nisko przetworzone artykuły rolno-spożywcze.

Polska jest producentem produktów wysoko przetworzonych. Zmniejsza się jej udział w eksporcie wyrobów z branży wydobywczej, hutniczej oraz przemysłu stoczniowego. Spadek udziału branż przemysłu ciężkiego w eksporcie zastępowany jest przemysłem lekkim oraz wysokim udziałem motoryzacji. W strukturze polskiego eksportu dominują samochody ciężarowe i osobowe (6,69%), artykuły żywnościowe (owoce, warzywa, przetwory i produkty mleczarskie, zboża; w zależności od stopnia przetworzenia powyżej 5%), części i akcesoria do pojazdów samochodowych (5,25%), wyroby meblarskie (4,84%), aparatura odbiorcza dla telewizji (3,63%), artykuły z tworzyw sztucznych (3,45%), silniki spalinowe tłokowe i ich części (3,01%), a także surowce mineralne (węgiel kamienny, srebro, rudy cynku i ołowiu; ponad 2%) oraz statki i jachty (2,11%). Największym partnerem eksportowym Polski są Niemcy (26,1%). Partnerami eksportowymi Polski są także: Wielka Brytania (6,9%), Czechy (6,3%), Francja (6%), Rosja (4,7%) oraz Włochy (4,3%).

Znaczenie dla regionu

Struktura eksportu województwa warmińsko-mazurskiego w ujęciu asortymentowym obejmuje wyroby z następujących branż:

• branża IT
• przemysł spożywczy oraz rolnictwo
• przemysł drzewny i meblarski, produkcja okien i drzwi (w tym z PVC)
• produkcja maszyn i urządzeń, systemów zabezpieczeń oraz przetwórstwo metali
• produkcja jachtów i łodzi
• branża chemiczna – opakowania
• przemysł lekki

Szansą na rozwój wymiany handlowej jest niewykorzystany potencjał gospodarczy pozwalający na intensyfikację eksportu (możliwe dalsze wzmacnianie kontaktów handlowych z krajami europejskimi). Zagrożeniem dla intensyfikacji powiązań województwa warmińsko-mazurskiego z partnerami zagranicznymi jest nadmierna koncentracja gałęziowa eksportu (branża produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych) oznaczająca w praktyce zależność od kilku zakładów produkcyjnych oraz punktowy rozkład działalności eksportowej (kilka ośrodków). Występuje także zagrożenie nadmiernym udziałem pojedynczych kierunków geograficznych eksportu w powiatach: nidzickim, kętrzyńskim i nowomiejskim. Peryferyjność i niewielki udział przygranicznych obszarów w handlu międzynarodowym powoduje, że eksport oparty jest w dużej mierze na jedynym najważniejszym ośrodku – Olsztynie. Na zdolności eksportowe województwa mają też wpływ słabe powiązania transportowe z centralną Polską i zachodnią Europą.

Bibliografia

Michalak T., Komentarz VAT 2004, Warszawa 2004.

Handel zagraniczny. Znaczenie dla gospodarki Polski Wschodniej, ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego na potrzeby aktualizacji Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020.

Przedsiębiorcy w Polsce. Fakty, liczby, przykłady. Raport na temat wkładu przedsiębiorców w rozwój Polski, Warszawa 2012.