Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Historia parafii)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
 
  |nazwa                  = Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim
 
  |nazwa                  = Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim
  |grafika                = parafiaklebark.jpg
+
  |grafika                = parafiaklebarkwlk.jpg
  |podpis grafiki          = [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/5161,klebark-wielki-kosciol-znalezienia-swietego-krzyza-i-narodzenia-nmp-%281892%29--plebania-%28pocz--xix-w-%29.html Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim]
+
  |podpis grafiki          = Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim, fot. Mieczysław Kalski
 
  |siedziba                = Klebark Wielki
 
  |siedziba                = Klebark Wielki
 
  |adres                  = Klebark Wielki 32, 10-687 Olsztyn  
 
  |adres                  = Klebark Wielki 32, 10-687 Olsztyn  
Linia 14: Linia 14:
 
  |2. jednostka nazwa      = Olsztyn V - Kormoran
 
  |2. jednostka nazwa      = Olsztyn V - Kormoran
 
  |obiekt sakralny funkcja =  
 
  |obiekt sakralny funkcja =  
  |obiekt sakralny        = [[lkwim:Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim|Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim]]
+
  |obiekt sakralny        = kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |dzień wspomnienia      =  
  |www                    = [http://klebarkwielki.pl/index Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim]
+
  |www                    =  
}}<br/>
+
}}
 
+
''' Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn V - Kormoran należącym do archidiecezji warmińskiej. [[lkwim:Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim|Kościół parafialny pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Pany]] znajduje się w [[Klebark Wielki|Klebarku Wielkim]]. Od 1999 r. proboszczem parafii jest ks. kap. hon. mgr lic. [[Henryk Błaszczyk]].<br/><br/>
''' Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w [[dekanat Olsztyn V - Kormoran|dekanacie Olsztyn V - Kormoran]] należącym do [[archidiecezja warmińska | archidiecezji warmińskiej]]. Kościół parafialny znajduje się w [[Klebark Wielki|Klebarku Wielkim]]. Od 1999 r. proboszczem parafii jest ks. kap. hon. mgr lic. [[Henryk Błaszczyk]].
+
[[Plik:parafiaklebark2.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze kościoła w Klebarku Wielkim. Fot. Yarl. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Klebark_Wielki_-_Church_08.jpg Wikimedia Commons] [04.10.2014]]]
 +
{{#ev:youtube|GcCbPP5J-8o|288|right|Klebark Wielki kościół. [04.10.2014]}}
  
 +
[[Plik:parafiaklebarkwlk1.jpg|right|thumb|288px|Witraże w kościele w Klebarku Wielkim,  fot. Mieczysław Kalski]]
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
Pierwszy kościół wybudowano tutaj ok. 1400 r., następny w stylu późnogotyckim powstał w 1581 r. Dzisiejszy kształt zawdzięczamy pracom budowlanym prowadzonym w latach 1891-1892.
+
Nie zachowała się żadna informacja o powstaniu pierwszego kościoła w Klebarku Wielkim. Wiadomo jedynie, że pod koniec XV wieku należał do dekanatu [[Dobre Miasto]]. W połowie XVI wieku wzniesiono nowy kościół. Został zbudowany w stylu późnogotyckim, jest murowany z cegły, nietynkowany z wydzielonym prezbiterium. Po obu stronach prezbiterium znajdują się zakrystie na planie kwadratu. Od strony północnej znajduje się niewielka dobudówka, pełniąca rolę wejścia, zakończona z trzech stron schodkowymi szczytami. Wieżę kościoła wybudowano również na planie kwadratu, zakończona jest namiotowym dachem, a u nasady znajdują się cztery niewielkie szczyty. W roku 1895 na wieży zamontowano zegar. Świątynia została konsekrowana 1 sierpnia 1581 roku przez biskupa [[lkwim:Marcin Kromer|Marcina Kromera]] ku czci Znalezienia Krzyża Świętego i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. W latach 1891–1892 przeprowadzono prace remontowo-budowlane pod kierunkiem architekta Fritza Heitmanna. W dniu 21 września 1896 roku ponownej konsekracji dokonał biskup warmiński [[Andrzej Thiel]]. Wyposażenie wnętrza utrzymano głównie w stylu neogotyckim. Najcenniejszym zabytkiem znajdującym się w kościele jest granitowa chrzcielnica z XIV wieku oraz witraże wykonane około 1888 roku, należące do najwybitniejszych dzieł sztuki witrażowej w Polsce. Witraże przedstawiające życie Chrystusa, najprawdopodobniej powstały w pracowni Wilhelma Mayra, we współpracy z pracownią Josepha Marii Machhausena, jednego z najwybitniejszych mistrzów tego okresu.  
  
Kościół jest trójnawową, halową budowlą z zachowanym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Jest utrzymany w stylu neogotyckim, murowany z cegły, nie tynkowany z wydzielonym prezbiterium. Po obu stronach prezbiterium znajdują się zakrystie na planie kwadratu. Od strony północnej znajduje się niewielka dobudówka, pełniąca rolę wejścia, zakończona z trzech stron schodkowymi szczytami. Dach kościoła dwuspadowy kryty dachówką, dach przybudówki pokryty blachą, a zakrystii papą. Wieżę kościoła wybudowano również na planie kwadratu, zakończona jest namiotowym dachem, a u nasady znajdują się cztery niewielkie szczyty. W roku 1895 na wieży zamontowano zegar. Obecny wyglad kościoła zawdzięczamy, urodzonemu w Królewcu, architektowi Fritzowi Heitmannowi. Był on autorem wielu, katolickich budowli sakralnych na terenie ówczesnych Prus Wschodnich.
+
W 2007 r. zakończono gruntowną renowację witraży, dodatkowo zabezpieczając je pancerną szybą. Przy kościele znajduje się murowana, klasycystyczna plebania z cegły z początku XX wieku. 8 września 2002 roku zostało tu erygowane Archidiecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego, a 13 września 2002 roku w uroczystej ceremonii prymas Polski, kardynał [[Józef Glemp]], przekazał do nowo utworzonego sanktuarium Relikwie Świętego Krzyża podarowane archidiecezji warmińskiej przez Jana Pawła II. Wiarygodność, że ten rąbek pochodzi z Krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus, potwierdza załączony Dekret Watykański z dnia 29 kwietnia 2002 roku, podpisany przez arcybiskupa Petrusa Marini, Prefekta Kongregacji Liturgii i Obrzędów. Przy Sanktuarium znajduje się Dom Pielgrzyma z 30 miejscami noclegowymi, z salą konferencyjną, kuchnią i jadalnią. Klebark Wielki od 2001 roku jest siedzibą Delegatury Warmińskiej oraz Kapelanatu Związku Polskich Kawalerów Maltańskich.
 
 
Wyposażenie wnętrza utrzymano głównie w stylu neogotyckim, tak jak ołtarz główny i ołtarze boczne, oraz ambona. Ołtarz główny, konsekrowany w 1674 r., zawiera zabytkowy portal z relikwiami świętych męczenników. Jednak najcenniejszym zabytkiem znajdującym się w kościele jest granitowa chrzcielnica z XIV w., oraz witraże wykonane ok. 1888 r. i należące do najwybitniejszych dzieł sztuki witrażowej znajdujące się w Polsce. Witraże przedstawiające życie Chrystusa, najprawdopodobniej powstały w koblenckiej pracowni Wilhelma Mayra, we współpracy z pracownią Josepha Marii Machhausena, jednego z najwybitniejszych mistrzów tego okresu. W 2007 r. zakończono gruntowna renowację witraży, dodatkowo zabezpieczając je pancerną szybą.
 
 
 
Wiarygodność, że ten rąbek pochodzi z Krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus, potwierdza tu obok załączony Dekret Watykański z dnia 29.04.2002 r., podpisany przez Arcybiskupa Petrusa Marini, Prefekta Kongregacji Liturgii i Obrzędów; to ten arcybiskup, który od prawie 30 lat papieżom Janowi Pawłowi II i Benedyktowi XVI asystuje przy nabożeństwach.
 
 
 
Przy kościele znajduje się murowana z cegły klasycystyczna plebania z pocz. XX w. W 2002 r. umieszczono w kościele Relikwie Świętego Krzyża podarowane Archidiecezji Warmińskiej przez Jana Pawła II. Od tego roku parafia w Klebarku Wielkim jest Archidiecezjalnym Sanktuarium Krzyża Świętego.
 
[[Plik:parafiaklebark2.jpg|right|thumb|400px|[http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Klebark_Wielki_-_Church_08.jpg Wnętrze kościoła w Klebarku Wielkim] [4.10.2014]]]
 
{{#ev:youtube|GcCbPP5J-8o|400|right|Klebark Wielki kościół. [4.10.2014]}}
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Kler parafialny ==
+
== Duchowni parafii ==
'''Proboszczowie:'''
+
Zobacz:  
*[[Paweł Hoppeener]] (od 1481)
+
*''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003.<br/>
*[[Mateusz Waitner]] (od 1550)
+
*''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.<br/>
*[[Jan Anderlinus]] (od 1551)
 
*[[Mateusz Waitner]] (od 1565)
 
*[[Marcin Czaplicki]] (od 1574)
 
*[[Maciej Gronicki]] (1594)
 
*[[Mateusz Krzenowscius]] (od 1594)
 
*[[Michał Preuß]] (od 1603)
 
*[[Jan Neidenberger]] (od 1625)
 
*[[Andrzej Zagórny]] (od 1625)
 
*[[Jerzy Petrovius]] (od 1632)
 
*[[Piotr Sadowski]] (od 1644)
 
*[[Jerzy Boltius]] (od 1658)
 
*[[Bartłomiej Pampecki]] (od 1687)
 
*[[Marcin Polakowski]] (od 1697)
 
*[[Krzysztof Möller| Krzysztof Jan Möller]] (od 1716)
 
*[[Piotr Rehwaldt]] (od 1747)
 
*[[Jakub Mellerski| Jakub Michał Mellerski]] (od 1757)
 
*[[Andrzej Moritz| Andrzej Jakub Moritz]] (od 1768)
 
*[[Maciej Ludwich| Maciej Bonawentura Ludwich]] (od 1771)
 
*[[Władysław Gozimierski| Władysław Wincenty Gozimierski]] (1784)
 
*[[Mateusz Orłowski]] (od 1784)
 
*[[Joachim Lenart]] (od 1798)
 
*[[Jakub Beckmann]] (od 1815)
 
*[[Andrzej Lingnau]] (od 1848)
 
*[[Wiktor Bienkowski]] (od 1851)
 
*[[Walenty Gotzhein]] (od 1856)
 
*[[Juliusz Grzymała]] (od 1859)
 
*[[Józef Kiszporski]] (od 1876)
 
*[[Piotr Dresp]] (od 1886)
 
*[[Karol Bader]] (1889)
 
*[[Józef Teschner]] (od 1889)
 
*[[Juliusz Weichsel]] (od 1897)
 
*[[Karol Neumann]] (od 1897)
 
*[[Jan Preuss]] (od 1911)
 
*[[Paweł Chmielewski]] (od 1928)
 
*[[Leon Kamiński]] (do 1950)
 
*[[Jan Jestadt| Jan Jakub Jestadt]] (1950–1952)
 
*[[Władysław Kotowski]] (1952–1965)
 
*[[Zygmunt Chodosowski]] (1965–1970)
 
*[[Jan Molenda]] (1970–1985)
 
*[[Andrzej Majnusz]] (1985–1999)
 
*[[Henryk Błaszczyk]] (od 1999)
 
<br/>
 
  
== Filie parafii ==
 
*kaplica w [[NAZWAa|NAZWY]].
 
*kaplica w [[NAZWAa|NAZWY]].
 
Mokiny
 
Skajboty
 
<br/>
 
== Domy zgromadzeń zakonnych na terenie parafii ==
 
...
 
<br/>
 
== Grupy działające na terenie parafii ==
 
*Chór parafialnyxxxx
 
*Odnowa w Duchu Świętymxxxx
 
*Wspólnota Krwi Chrystusaxxxxx
 
*Żywy Różaniecxxxxx
 
*Służba Liturgicznaxxxx
 
<br/>
 
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/>
 
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/>
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/>
 
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/>
 
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/>
 
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/>
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/>
+
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/>
[http://klebarkwielki.pl/index Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim]] [4.10.2014]<br/>
+
[http://klebarkwielki.pl/index Klebark Wielki]] [04.10.2014]<br/>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Klebark_Wielki ''Klebark Wielki'' Wikipedia] [4.10.2014]<br/>
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Klebark_Wielki ''Klebark Wielki'' Wikipedia] [04.10.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
 
+
[[Kategoria: Kościół]]
+
[[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]]
[[Kategoria: Kościół Rzymskokatolicki]]
 
 
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]]
 
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]]
 
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]]
 
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]]
[[Kategoria: Dekanat Olsztyn V - Kormoran]]
+
[[Kategoria: Dekanat Olsztyn V (Kormoran)]]
 
[[Kategoria: 1301-1400]]
 
[[Kategoria: 1301-1400]]
 
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 
[[Kategoria: Purda (gmina wiejska)]]
 
[[Kategoria: Purda (gmina wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 07:43, 28 lip 2015

Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim

Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim, fot. Mieczysław Kalski
Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba Klebark Wielki
Adres Klebark Wielki 32, 10-687 Olsztyn
Data powołania II połowa XIV w.
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Archidiecezja warmińska
Dekanat Olsztyn V - Kormoran
Kościół kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim

Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn V - Kormoran należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Pany znajduje się w Klebarku Wielkim. Od 1999 r. proboszczem parafii jest ks. kap. hon. mgr lic. Henryk Błaszczyk.

Wnętrze kościoła w Klebarku Wielkim. Fot. Yarl. Źródło: Wikimedia Commons [04.10.2014]
Klebark Wielki kościół. [04.10.2014]
Witraże w kościele w Klebarku Wielkim, fot. Mieczysław Kalski

Historia parafii

Nie zachowała się żadna informacja o powstaniu pierwszego kościoła w Klebarku Wielkim. Wiadomo jedynie, że pod koniec XV wieku należał do dekanatu Dobre Miasto. W połowie XVI wieku wzniesiono nowy kościół. Został zbudowany w stylu późnogotyckim, jest murowany z cegły, nietynkowany z wydzielonym prezbiterium. Po obu stronach prezbiterium znajdują się zakrystie na planie kwadratu. Od strony północnej znajduje się niewielka dobudówka, pełniąca rolę wejścia, zakończona z trzech stron schodkowymi szczytami. Wieżę kościoła wybudowano również na planie kwadratu, zakończona jest namiotowym dachem, a u nasady znajdują się cztery niewielkie szczyty. W roku 1895 na wieży zamontowano zegar. Świątynia została konsekrowana 1 sierpnia 1581 roku przez biskupa Marcina Kromera ku czci Znalezienia Krzyża Świętego i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. W latach 1891–1892 przeprowadzono prace remontowo-budowlane pod kierunkiem architekta Fritza Heitmanna. W dniu 21 września 1896 roku ponownej konsekracji dokonał biskup warmiński Andrzej Thiel. Wyposażenie wnętrza utrzymano głównie w stylu neogotyckim. Najcenniejszym zabytkiem znajdującym się w kościele jest granitowa chrzcielnica z XIV wieku oraz witraże wykonane około 1888 roku, należące do najwybitniejszych dzieł sztuki witrażowej w Polsce. Witraże przedstawiające życie Chrystusa, najprawdopodobniej powstały w pracowni Wilhelma Mayra, we współpracy z pracownią Josepha Marii Machhausena, jednego z najwybitniejszych mistrzów tego okresu.

W 2007 r. zakończono gruntowną renowację witraży, dodatkowo zabezpieczając je pancerną szybą. Przy kościele znajduje się murowana, klasycystyczna plebania z cegły z początku XX wieku. 8 września 2002 roku zostało tu erygowane Archidiecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego, a 13 września 2002 roku w uroczystej ceremonii prymas Polski, kardynał Józef Glemp, przekazał do nowo utworzonego sanktuarium Relikwie Świętego Krzyża podarowane archidiecezji warmińskiej przez Jana Pawła II. Wiarygodność, że ten rąbek pochodzi z Krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus, potwierdza załączony Dekret Watykański z dnia 29 kwietnia 2002 roku, podpisany przez arcybiskupa Petrusa Marini, Prefekta Kongregacji Liturgii i Obrzędów. Przy Sanktuarium znajduje się Dom Pielgrzyma z 30 miejscami noclegowymi, z salą konferencyjną, kuchnią i jadalnią. Klebark Wielki od 2001 roku jest siedzibą Delegatury Warmińskiej oraz Kapelanatu Związku Polskich Kawalerów Maltańskich.

Duchowni parafii

Zobacz:

  • Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003.
  • Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Klebark Wielki] [04.10.2014]
Klebark Wielki Wikipedia [04.10.2014]