Babiak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = babiak.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół w Babiaku. <br> Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Babiak''' (niem. ''Frauendorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|gminie Lidzbark Warmiński]]. Miejscowość w 2013 roku liczyła 205 mieszkańców<ref name="p1">Łącznie miejscowości: Babiak, Grabniak.</ref>. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Babiak | + | '''Babiak''' (niem. ''Frauendorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|gminie Lidzbark Warmiński]]. Miejscowość w 2013 roku liczyła 205 mieszkańców<ref name="p1">Łącznie miejscowości: Babiak, Grabniak.</ref>. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Babiak i [[Grabniak]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Położenie== | ==Położenie== | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
==Dzieje miejscowości== | ==Dzieje miejscowości== | ||
| − | Pierwsze wzmianki o wsi Babiak | + | Pierwsze wzmianki o wsi Babiak pochodzą z dokumentu z 1328 roku. Wieś była lokowana kilka lat później, w 1342 roku, na 55 łanach ziemi przekazanych przez kapitułę katedralną we [[Frombork|Fromborku]]. |
| − | W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|kościoła]]. Około 1350 roku konsekrował go biskup [[Herman von Prago]]. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup [[ | + | W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|kościoła]]. Około 1350 roku konsekrował go biskup [[Herman von Prago]]. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]].<br/> |
| + | W okresie napoleońskim wieś była areną walk wojsk francuskich z pruskimi na początku lipca 1806 r.<br/> | ||
Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy [[Runowo]] w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku<ref>Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.</ref>, jej obszar został włączony do gromady Runowo.<br/> | Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy [[Runowo]] w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku<ref>Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.</ref>, jej obszar został włączony do gromady Runowo.<br/> | ||
| − | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska) |gminy Lidzbark Warmiński]]<ref>Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19760010012 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> | + | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska) |gminy Lidzbark Warmiński]]<ref>Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19760010012 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>.<br/> |
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. | W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. | ||
| Linia 52: | Linia 53: | ||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| − | Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: [[Lidzbark Warmiński]] – [[Łaniewo]] – [[Kaszuny]] – [[Miejska Wieś]] – Babiak – [[Bugi]] – [[Runowo]] – [[Workiejmy]] – [[Nowa Wieś Wielka]] – [[Redy]] – [[Wielochowo]] – Lidzbark Warmiński<ref>[http://jezioro.com.pl/szlaki/zobacz_szlak.html?id=219 jezioro.com.pl] [10.02.2015]</ref> | + | Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: [[Lidzbark Warmiński]] – [[Łaniewo]] – [[Kaszuny]] – [[Miejska Wieś]] – Babiak – [[Bugi]] – [[Runowo]] – [[Workiejmy]] – [[Nowa Wieś Wielka]] – [[Redy]] – [[Wielochowo]] – Lidzbark Warmiński<ref>[http://jezioro.com.pl/szlaki/zobacz_szlak.html?id=219 jezioro.com.pl] [10.02.2015]</ref>. |
| + | |||
| + | ==Zobacz też:== | ||
| + | [[lkwim:Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]]<br/> | ||
| + | [[lkwim:Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku|Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku]]<br/> | ||
| + | [[lkwim:Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele|Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele]] | ||
| + | |||
| + | ==Multimedia== | ||
| + | {{#ev:youtube|wGNyu8RaADA|500|left|}} | ||
| + | Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa] | ||
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 71: | Linia 78: | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [10.02.2015]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [10.02.2015]<br/> | ||
[https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | [https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | ||
| − | [http://naszawarmia.pl/ | + | [http://naszawarmia.pl/ Naszawarmia.pl] [10.02.2015]<br/> |
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/babiak Olsztyńska Strona Rowerowa] [10.02.2015]<br/> | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/babiak Olsztyńska Strona Rowerowa] [10.02.2015]<br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1301-1400]] |
[[Kategoria: 1945-1989]] | [[Kategoria: 1945-1989]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:07, 25 lut 2016
| Babiak | |
| | |
 Kościół w Babiaku.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Lidzbark Warmiński |
| Liczba ludności (2013) | 205[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Babiak | |
| Położenie na mapie Polski  Babiak | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Babiak (niem. Frauendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. Miejscowość w 2013 roku liczyła 205 mieszkańców[1]. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Babiak i Grabniak.
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest około 18 km na północny-zachód od Lidzbarka Warmińskiego, przy drodze wojewódzkiej nr 513.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki o wsi Babiak pochodzą z dokumentu z 1328 roku. Wieś była lokowana kilka lat później, w 1342 roku, na 55 łanach ziemi przekazanych przez kapitułę katedralną we Fromborku.
W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę kościoła. Około 1350 roku konsekrował go biskup Herman von Prago. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup Marcin Kromer.
W okresie napoleońskim wieś była areną walk wojsk francuskich z pruskimi na początku lipca 1806 r.
Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy Runowo w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim[2]. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku[4], jej obszar został włączony do gromady Runowo.
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[5], wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do gminy Lidzbark Warmiński[6].
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[7]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.
We wsi działa Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Babiak.
Zabytki
- Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
- cmentarz przykościelny wraz z pomnikiem żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej
- kapliczki warmińskie usytuowane w centrum wsi oraz na jej obrzeżach
Religia
Wieś jest siedzibą parafii pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku.
Turystyka
Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: Lidzbark Warmiński – Łaniewo – Kaszuny – Miejska Wieś – Babiak – Bugi – Runowo – Workiejmy – Nowa Wieś Wielka – Redy – Wielochowo – Lidzbark Warmiński[9].
Zobacz też:
Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku
Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele
Multimedia
Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Łącznie miejscowości: Babiak, Grabniak.
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ jezioro.com.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 roku.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Lidzbark Warmiński [10.02.2015]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
Naszawarmia.pl [10.02.2015]
Olsztyńska Strona Rowerowa [10.02.2015]
