Górowo Iławeckie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Inne organizacje i instytucje) |
|||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
|Gmina = Górowo Iławeckie | |Gmina = Górowo Iławeckie | ||
| − | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_miejskiej_Górowo Iławeckie.png | Herb gminy miejskiej Górowo Iławeckie [źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:POL_G%C3%B3rowo_I%C5%82aweckie_COA.svg] | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_miejskiej_Górowo Iławeckie.png |Herb gminy miejskiej Górowo Iławeckie [źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:POL_G%C3%B3rowo_I%C5%82aweckie_COA.svg] |
|flaga_gminy = | |flaga_gminy = | ||
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/ | |bip = http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Górowo Iławeckie (gmina miejska, miasto)''' (niem. ''Landsberg (Ostpreußen)'') – miasto i gmina w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]]. Siedziba gminy znajduje się w Górowie Iławeckim. | + | '''Górowo Iławeckie (gmina miejska, miasto)''' (niem. ''Landsberg (Ostpreußen)'') – miasto i gmina w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]]. Siedziba gminy znajduje się w Górowie Iławeckim. |
| − | + | Najmniejsza gmina pod względem powierzchni w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim i w powiecie bartoszyckim<ref>[http://www.stat.gov.pl/gus/5840_6340_PLK_HTML.htm stat.gov.pl] [06.02.2014]</ref>. Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Jacek Kostka|Jacek Przemysław Kostka]]<ref>[http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/?id=101959 gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]</ref>. | |
| − | Najmniejsza gmina pod względem powierzchni w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim i w powiecie bartoszyckim<ref> | ||
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Jacek Przemysław Kostka]]<ref>[http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/?id=101959 gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014 | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | [[image:gorowo il.jpg|thumb|right|290px|Ratusz w Górowie Iławeckim.<br>Fot. Mieczysław Kalski]] | |
| − | | | + | [[image:gorowo il2.jpg|thumb|right|290px|"Dom Napoleona".<br>Fot. Mieczysław Kalski]] |
| − | + | [[image:gorowo il3.jpg|thumb|right|290px|Muzeum Gazownictwa<br>Fot. Mieczysław Kalski]] | |
| − | + | [[image:gorowo il4.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Garncarskie<br>Fot. Mieczysław Kalski]] | |
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina Górowo Iławeckie zajmuje powierzchnię 3,32 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/m.gorowo_ilaweckie.pdf stat.gov.pl]</ref><ref>Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata | + | Gmina Górowo Iławeckie zajmuje powierzchnię 3,32 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/m.gorowo_ilaweckie.pdf stat.gov.pl] [06.02.2014]</ref><ref>Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008–2015,[http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=167803 gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]</ref>, w tym: |
*lasy: 6,9% (23,6 ha) | *lasy: 6,9% (23,6 ha) | ||
| Linia 53: | Linia 49: | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|- | |- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 4306 || 100 || 2172 || 50,44 || 2134 || 49,56 | + | |liczba ||4306 ||100 ||2172 ||50,44 ||2134 ||49,56 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 1304 || colspan=2| 658 || colspan=2| 646 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|1304 ||colspan=2|658 ||colspan=2|646 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiło -36 osób<ref> | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiło -36 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks stat.gov.pl] [06.02.2014]</ref>, co stanowi 9,06% migracji ludności w powiecie oraz 1,39% w województwie. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == Historia | + | == Historia == |
| − | Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych [[Prusy Wschodnie| Prus Wschodnich]] opierały się po II wojnie światowej początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Miasto Landsberg było częścią dawnego powiatu iławeckiego. Pod koniec czerwca 1945 roku przedstawiciele polskiej administracji przejęli władzę na terenie miasta od sowieckiej komendantury wojskowej. Starosta iławecki podzielił ziemie powiatu na gminy: wiejskie (których siedziby wyznaczył w [[Bukowiec| Bukowcu]], [[Pieszkowo| Pieszkowie]], [[Gałajny| Gałajnach]], [[Wojciechy (gmina Bartoszyce)| Wojciechach]], [[Kandyty| Kandytach]]) oraz miejskie z siedzibą w Górowie i [[Iławka| Iławce]] (dzisiejszy Bagrationowsk, Iławka Pruska [ros. ''Багратионовск'', niem. ''Preußisch Eylau''])<ref>''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', Olsztyn 1987.</ref>. | + | Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] opierały się po II wojnie światowej początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Miasto Landsberg było częścią dawnego powiatu iławeckiego. Pod koniec czerwca 1945 roku przedstawiciele polskiej administracji przejęli władzę na terenie miasta od sowieckiej komendantury wojskowej. Starosta iławecki podzielił ziemie powiatu na gminy: wiejskie (których siedziby wyznaczył w [[Bukowiec|Bukowcu]], [[Pieszkowo|Pieszkowie]], [[Gałajny|Gałajnach]], [[Wojciechy (gmina Bartoszyce)|Wojciechach]], [[Kandyty|Kandytach]]) oraz miejskie z siedzibą w Górowie i [[Iławka|Iławce]] (dzisiejszy Bagrationowsk, Iławka Pruska [ros. ''Багратионовск'', niem. ''Preußisch Eylau''])<ref>''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', Olsztyn 1987.</ref>. |
| − | Po ostatecznym ustaleniu wschodniej granicy Polski i odłączeniu ziem Iławki i okolic od powiatu iławeckiego obecne miasto Górowo Iławeckie zostało siedzibą nowo powstałego powiatu iławeckiego, który stał się częścią województwa olsztyńskiego<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>, a w 1958 roku na podstawie rozporządzenia z 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat górowski<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>. | + | Po ostatecznym ustaleniu wschodniej granicy Polski i odłączeniu ziem Iławki i okolic od powiatu iławeckiego obecne miasto Górowo Iławeckie zostało siedzibą nowo powstałego powiatu iławeckiego, który stał się częścią województwa olsztyńskiego<ref> Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>, a w 1958 roku na podstawie rozporządzenia z 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat górowski<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>. |
| − | W 1961 roku tereny powiatu górowskiego, a wraz z nim Górowo Iławeckie, włączono do [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]]<ref>Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19610500271 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>. | + | W 1961 roku tereny powiatu górowskiego, a wraz z nim Górowo Iławeckie, włączono do [[powiat bartoszycki|powiatu bartoszyckiego]]<ref>Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19610500271 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>. |
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 sap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>, istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Miasto i gmina Górowo Iławeckie stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Górowie Iławeckim na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dni 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 sap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref>, istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Miasto i gmina Górowo Iławeckie stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Górowie Iławeckim na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dni 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. | ||
| − | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref> przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Górowo Iławeckie stała się bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref> przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Górowo Iławeckie stała się bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. |
Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref> umiejscowiły gminę miejską Górowo Iławeckie w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, rozdzielając dotychczasową jednostkę administracyjną na gminę wiejską i miejską. | Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.06.2014]</ref> umiejscowiły gminę miejską Górowo Iławeckie w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, rozdzielając dotychczasową jednostkę administracyjną na gminę wiejską i miejską. | ||
| − | Gmina miejska Górowo Iławeckie graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską Górowo Iławeckie. | + | Gmina miejska Górowo Iławeckie graniczy ze wszystkich stron z [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)|gminą wiejską Górowo Iławeckie]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | W Górowie Iławeckim w 2012 roku istniało 370 podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON. 30 z nich to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 340 stanowią sektor prywatny<ref> | + | W Górowie Iławeckim w 2012 roku istniało 370 podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON. 30 z nich to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 340 stanowią sektor prywatny<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3094 stat.gov.pl] [10.06.2014]</ref>. Tworzą one główne kierunki i charakter rozwoju gospodarczego miasta. Zdecydowana większość zajmuje się handlem i świadczeniem usług (są to: [[sklepy]] spożywcze, spożywczo-przemysłowe, obuwnicze, odzieżowe, oferujące towary specjalistyczne: kosmetyki, leki, materiały budowlane, części samochodowe, meble, itp.; placówki gastronomiczne: kawiarnia, restauracja, bary szybkiej obsługi, sezonowe jednostki gastronomiczne, zakłady krawieckie, fryzjerskie, warsztaty samochodowe). Pozostałe zajmują się rzemiosłem i produkcją (reprezentują je zakłady meblarskie i stolarki budowlanej oraz zakłady elektromaszynowe). W mieście nie ma przemysłu ani dużych zakładów produkcyjnych. |
| − | Walorem miasta jest bliskość obwodu kaliningradzkiego jako potencjalnego rynku zbytu. Górowo Iławeckie rozwija dynamicznie współpracę międzynarodową z miastami partnerskimi: Verden w Niemczech i Bagrationowskiem w obwodzie kaliningradzkim . Należy do Stowarzyszenia Gmin RP Euroregion Bałtyk<ref>Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata | + | Walorem miasta jest bliskość obwodu kaliningradzkiego jako potencjalnego rynku zbytu. Górowo Iławeckie rozwija dynamicznie współpracę międzynarodową z miastami partnerskimi: Verden w Niemczech i Bagrationowskiem w obwodzie kaliningradzkim . Należy do Stowarzyszenia Gmin RP Euroregion Bałtyk<ref>Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008–2015,[http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=167803 gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]</ref>. |
Rolnictwo w gminie miejskiej Górowo Iławeckie ma charakter ekstensywny. Są to gospodarstwa skupione w rejonie ul. Lidzbarskiej, na dawnym rolniczym przedmieściu miasta. Gospodarstwa rolne prowadzą hodowlę zwierząt i uprawę gruntów (głównie użytki zielone) na niewielką skalę. Brak gospodarstw o wyspecjalizowanym profilu produkcji. W mieście brak produkcji ogrodniczej lub sadowniczej. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych. | Rolnictwo w gminie miejskiej Górowo Iławeckie ma charakter ekstensywny. Są to gospodarstwa skupione w rejonie ul. Lidzbarskiej, na dawnym rolniczym przedmieściu miasta. Gospodarstwa rolne prowadzą hodowlę zwierząt i uprawę gruntów (głównie użytki zielone) na niewielką skalę. Brak gospodarstw o wyspecjalizowanym profilu produkcji. W mieście brak produkcji ogrodniczej lub sadowniczej. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych. | ||
| Linia 85: | Linia 82: | ||
Górowo Iławeckie położone jest w pobliżu dużych szlaków turystycznych przebiegających przez tą część kraju. Szanse rozwoju miasta leżą w zwiększeniu jego znaczenia w regionie jako ośrodka turystycznego o znaczeniu ponadlokalnym, wykorzystującego turystyczne zasoby miejscowości sąsiednich. | Górowo Iławeckie położone jest w pobliżu dużych szlaków turystycznych przebiegających przez tą część kraju. Szanse rozwoju miasta leżą w zwiększeniu jego znaczenia w regionie jako ośrodka turystycznego o znaczeniu ponadlokalnym, wykorzystującego turystyczne zasoby miejscowości sąsiednich. | ||
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiła 442 osoby<ref > | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiła 442 osoby<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks stat.gov.pl] [06.02.2014]</ref>, co stanowi 6,7% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim. Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,4% ludności. |
<br/> | <br/> | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
*[[Ośrodek Kultury w Górowie Iławeckim]] | *[[Ośrodek Kultury w Górowie Iławeckim]] | ||
| − | *[[lkwim: Miejska Biblioteka Publiczna w Górowie Iławeckim| Miejska Biblioteka Publiczna w Górowie Iławeckim]] | + | *[[lkwim: Miejska Biblioteka Publiczna w Górowie Iławeckim|Miejska Biblioteka Publiczna w Górowie Iławeckim]] |
*[[lkwim: Niemieckie Stowarzyszenie „Natangia” w Górowie Iławeckim|Niemieckie Stowarzyszenie „Natangia” w Górowie Iławeckim]] | *[[lkwim: Niemieckie Stowarzyszenie „Natangia” w Górowie Iławeckim|Niemieckie Stowarzyszenie „Natangia” w Górowie Iławeckim]] | ||
| Linia 97: | Linia 94: | ||
*[[Górowskie dni Rodziny]] | *[[Górowskie dni Rodziny]] | ||
*[[Spotkania ze słowem – Przegląd Twórczości Niekonwencjonalnej]] | *[[Spotkania ze słowem – Przegląd Twórczości Niekonwencjonalnej]] | ||
| − | *[[lkwim:Festiwal Kultury Ukraińskiej w Górowie Iławeckim „Ekołomyja 2010"| Festiwal Kultury Ukraińskiej w Górowie Iławeckim]] | + | *[[lkwim:Festiwal Kultury Ukraińskiej w Górowie Iławeckim „Ekołomyja 2010"|Festiwal Kultury Ukraińskiej w Górowie Iławeckim]] |
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| Linia 103: | Linia 100: | ||
*[[lkwim: Grzegorz Krawczyk|Grzegorz Krawczyk]] – plastyk, grafik, nauczyciel, instruktor plastyki w Ośrodku Kultury w Górowie Iławeckim (pseud. Gżeś) | *[[lkwim: Grzegorz Krawczyk|Grzegorz Krawczyk]] – plastyk, grafik, nauczyciel, instruktor plastyki w Ośrodku Kultury w Górowie Iławeckim (pseud. Gżeś) | ||
*[[lkwim: Jerzy Nowosielski|Jerzy Nowosielski]] – malarz, grafik, rysownik, scenograf, autor ikon, filozof, teolog | *[[lkwim: Jerzy Nowosielski|Jerzy Nowosielski]] – malarz, grafik, rysownik, scenograf, autor ikon, filozof, teolog | ||
| − | *[[Miron Sycz]] – założyciel [[Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim| Zespołu Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim]], nauczyciel, samorządowiec, działacz Związku Ukraińców w Polsce, poseł na Sejm | + | *[[Miron Sycz]] – założyciel [[Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim|Zespołu Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim]], nauczyciel, samorządowiec, działacz Związku Ukraińców w Polsce, poseł na Sejm RP |
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
*[[Stare Miasto w Górowie Iławeckim]] wraz z murami obronnymi i zabytkowymi kamienicami przy ul. Okrężnej, ul. Sikorskiego, ul. Warmińskiej, ul. Jutrzenki, ul. Obrońców Pokoju, ul. Ciasnej, ul. Krasickiego, ul. Wyszyńskiego i Placu Ratuszowym | *[[Stare Miasto w Górowie Iławeckim]] wraz z murami obronnymi i zabytkowymi kamienicami przy ul. Okrężnej, ul. Sikorskiego, ul. Warmińskiej, ul. Jutrzenki, ul. Obrońców Pokoju, ul. Ciasnej, ul. Krasickiego, ul. Wyszyńskiego i Placu Ratuszowym | ||
| − | *[[lkwim: Ratusz w Górowie Iławeckim| ratusz w Górowie Iławeckim]] | + | *[[lkwim: Ratusz w Górowie Iławeckim|ratusz w Górowie Iławeckim]] |
*[[kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Górowie Iławeckim]] | *[[kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Górowie Iławeckim]] | ||
| − | *[[cerkiew greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim]] (znajdują się w niej freski i ikonostas autorstwa [[lkwim: Jerzy Nowosielski| Jerzego Nowosielskiego]]) | + | *[[Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim|cerkiew greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim]] (znajdują się w niej freski i ikonostas autorstwa [[lkwim: Jerzy Nowosielski|Jerzego Nowosielskiego]]) |
*[[cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Górowie Iławeckim]] | *[[cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Górowie Iławeckim]] | ||
*[[cmentarz żydowski w Górowie Iławeckim]] z XIX wieku | *[[cmentarz żydowski w Górowie Iławeckim]] z XIX wieku | ||
| Linia 115: | Linia 112: | ||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | *[["Dom Napoleona" w Górowie Iławeckim]] | + | *[["Dom Napoleona" w Górowie Iławeckim]] – dom, w którym w 1807 roku nocował Napoleon Bonaparte |
*[[Ukraińska Izba Pamięci w Górowie Iławeckim]] | *[[Ukraińska Izba Pamięci w Górowie Iławeckim]] | ||
| − | *[[Regionalna Izba Pamięci w Górowie Iławeckim]] | + | *[[Regionalna Izba Pamięci w Górowie Iławeckim]] – prowadzona przez [[Stowarzyszenie Historyczno-Kolekcjonerskie Ziemi Górowskiej "Dreyse"]] |
| − | *[[lkwim: Muzeum Przemysłu Gazowego w Górowie Iławeckim| Muzeum Przemysłu Gazowego w Górowie Iławeckim]] | + | *[[lkwim: Muzeum Przemysłu Gazowego w Górowie Iławeckim|Muzeum Przemysłu Gazowego w Górowie Iławeckim]] |
*pomniki przyrody | *pomniki przyrody | ||
| − | *szlaki rowerowe: zielony ( | + | *szlaki rowerowe: |
| − | *trasa krajobrazowa Górowo Iławeckie | + | **zielony (Górowo Iławeckie – [[Gałajny]] – [[Żywkowo]] – [[Toprzyny]] – [[Sigajny]] – [[Pareżki]] – [[Kamińsk]] – Górowo Iławeckie) |
| + | ** czerwony (Górowo Iławeckie – [[Worławki]] – [[Bukowiec]] – [[Dzikowo Iławeckie]] – [[Lipniki (gmina Górowo Iławeckie) |Lipniki]] – [[Kandyty]] – Bukowiec - Górowo Iławeckie) | ||
| + | *trasa krajobrazowa Górowo Iławeckie – [[Piasty Wielkie]] – [[Wiewiórki]] – [[Nowa Karczma]] – [[Wojciechy (gmina Bartoszyce)|Wojciechy]] – [[Tolko]]) | ||
| − | Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej, ul. Kościuszki 26, 11-220 Górowo Iławeckie oraz na stronie internetowej http://www.gorowo.eu.org/ | + | Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej, ul. Kościuszki 26, 11-220 Górowo Iławeckie oraz na stronie internetowej [http://www.gorowo.eu.org/ gorowo.eu.org] |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 130: | Linia 129: | ||
*Przedszkole Miejskie w Górowie Iławeckim | *Przedszkole Miejskie w Górowie Iławeckim | ||
*[[Szkoła Podstawowa nr 2 w Górowie Iławeckim]] | *[[Szkoła Podstawowa nr 2 w Górowie Iławeckim]] | ||
| − | *[[Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Górowie Iławeckim]] | + | *[[Gimnazjum nr 1 w Górowie Iławeckim|Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Górowie Iławeckim]] |
| − | *[[Zespół Szkół w Górowie Iławeckim]] | + | *[[Zespół Szkół w Górowie Iławeckim]] – Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Górowie Iławeckim, Liceum Ogólnokształcące w Górowie Iławeckim, Szkoła Policealna w Górowie Iławeckim |
*[[Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim]] - Gimnazjum z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, Liceum Ogólnokształcące z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, Technikum gastronomiczne z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim | *[[Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim]] - Gimnazjum z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, Liceum Ogólnokształcące z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, Technikum gastronomiczne z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim | ||
*[[Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych SCE w Górowie Iławeckim]] | *[[Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych SCE w Górowie Iławeckim]] | ||
| Linia 138: | Linia 137: | ||
Szczególną rolę w kształceniu i rozwoju oświaty oraz życia kulturalnego odgrywa [[Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim]]. Poprzez organizowanie imprez i spotkań, które są stałymi elementami kalendarza szkolnego, takich jak: współorganizowane ze Związkiem Ukraińców w Polsce koncerty poświęcone ukraińskiemu wieszczowi Tarasowi Szewczence, integrujące środowisko ukraińskie zabawy noworoczne "Małanki", wieczory poezji ukraińskiej, święta obchodzone zgodnie z kalendarzem juliańskim, np. tradycyjne wieczerze "Kutie", obchody rocznic ważnych dla społeczności ukraińskiej, dba o kultywowanie tradycji, które kształtuje świadomość narodową uczniów. | Szczególną rolę w kształceniu i rozwoju oświaty oraz życia kulturalnego odgrywa [[Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim]]. Poprzez organizowanie imprez i spotkań, które są stałymi elementami kalendarza szkolnego, takich jak: współorganizowane ze Związkiem Ukraińców w Polsce koncerty poświęcone ukraińskiemu wieszczowi Tarasowi Szewczence, integrujące środowisko ukraińskie zabawy noworoczne "Małanki", wieczory poezji ukraińskiej, święta obchodzone zgodnie z kalendarzem juliańskim, np. tradycyjne wieczerze "Kutie", obchody rocznic ważnych dla społeczności ukraińskiej, dba o kultywowanie tradycji, które kształtuje świadomość narodową uczniów. | ||
Szkoła stanowi centrum życia oświatowego i kulturalnego mniejszości ukraińskiej. | Szkoła stanowi centrum życia oświatowego i kulturalnego mniejszości ukraińskiej. | ||
| + | |||
== Sport == | == Sport == | ||
*[[Górowski Klub Sportowy "Cresovia" Górowo Iławeckie]] | *[[Górowski Klub Sportowy "Cresovia" Górowo Iławeckie]] | ||
| Linia 144: | Linia 144: | ||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[lkwim: Zespół Pieśni i Tańca „Dumka” z Górowa Iławeckiego|Zespół Pieśni i Tańca "Dumka" z Górowa Iławeckiego]] – zespół folklorystyczny działający od 1969 roku przy Liceum Ogólnokształcącym z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim; zespół został założony przez nauczyciela języka ukraińskiego Teofila Szczerbę | *[[lkwim: Zespół Pieśni i Tańca „Dumka” z Górowa Iławeckiego|Zespół Pieśni i Tańca "Dumka" z Górowa Iławeckiego]] – zespół folklorystyczny działający od 1969 roku przy Liceum Ogólnokształcącym z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim; zespół został założony przez nauczyciela języka ukraińskiego Teofila Szczerbę | ||
| − | *[[lkwim: Biłyj Bereh| Biłyj Bereh]] – zespół z Górowa Iławeckiego wykonujący muzykę na bazie ludowych melodii ukraińskich oraz autorskie kompozycje z gatunku folk/rock; skład zespołu: Martyn Bohun (git., voc.), Michał Kowyk (bass, voc.), Adrian Kokoszko (keyb.), Karol Mielczarek (puzon), Mirosław Tymiec (dr.)<ref>[http://bilyjbereh.prv.pl/ bilyjbereh.prv.pl] [24.11.2014]</ref> | + | *[[lkwim: Biłyj Bereh|Biłyj Bereh]] – zespół z Górowa Iławeckiego wykonujący muzykę na bazie ludowych melodii ukraińskich oraz autorskie kompozycje z gatunku folk/rock; skład zespołu: Martyn Bohun (git., voc.), Michał Kowyk (bass, voc.), Adrian Kokoszko (keyb.), Karol Mielczarek (puzon), Mirosław Tymiec (dr.)<ref>[http://bilyjbereh.prv.pl/ bilyjbereh.prv.pl] [24.11.2014]</ref> |
*[[lkwim: Fervor|Zespół Fervor]] – wywodzący się z Górowa Iławeckiego zespół rockowy; skład zespołu: Igor "Kupicha" Kunicki (voc.), Igor "Świeżak" Kornas (git.), Paweł Szukis (git. sol.), Michał "Ciupek" Ciupa (bass), Andrzej "Brylu" Bryl (keyb.), Igor "Rumun" Sztynio (dr.) | *[[lkwim: Fervor|Zespół Fervor]] – wywodzący się z Górowa Iławeckiego zespół rockowy; skład zespołu: Igor "Kupicha" Kunicki (voc.), Igor "Świeżak" Kornas (git.), Paweł Szukis (git. sol.), Michał "Ciupek" Ciupa (bass), Andrzej "Brylu" Bryl (keyb.), Igor "Rumun" Sztynio (dr.) | ||
| − | *[[lkwim:The Ukrainian Folk| The Ukrainian Folk]] – zespół folkowo-rockowy z Górowa Iławeckiego, wykonujący muzykę na bazie ukraińskich melodii ludowych; skład zespołu: Renata Kuźmiak (voc.), Miron Maciopa (voc.,git. bass), Orest Ortyński (instr. klawiszowe), Mirek Baranowski (git.), Wiesław Dudek (instr. perkusyjne), Patryk Nakielski (skrzypce), Maciek Afanasjew (skrzypce), Kuba Marszałek (trąbka)<ref>[http://www.ruchgrupa.pl/historia-i-sklad ruchgrupa.pl] [24.11.2014]</ref> | + | *[[lkwim:The Ukrainian Folk|The Ukrainian Folk]] – zespół folkowo-rockowy z Górowa Iławeckiego, wykonujący muzykę na bazie ukraińskich melodii ludowych; skład zespołu: Renata Kuźmiak (voc.), Miron Maciopa (voc.,git. bass), Orest Ortyński (instr. klawiszowe), Mirek Baranowski (git.), Wiesław Dudek (instr. perkusyjne), Patryk Nakielski (skrzypce), Maciek Afanasjew (skrzypce), Kuba Marszałek (trąbka)<ref>[http://www.ruchgrupa.pl/historia-i-sklad ruchgrupa.pl] [24.11.2014]</ref> |
*[[Towarzystwo Kulturalno-Historyczne "WORIA"]] | *[[Towarzystwo Kulturalno-Historyczne "WORIA"]] | ||
*[[Stowarzyszenie Historyczno-Kolekcjonerskie Ziemi Górowskiej "Dreyse"]] | *[[Stowarzyszenie Historyczno-Kolekcjonerskie Ziemi Górowskiej "Dreyse"]] | ||
| Linia 152: | Linia 152: | ||
*[[Stowarzyszenie na rzecz osób niepełnosprawnych i profilaktyki zdrowia "Jesteśmy Razem"]] | *[[Stowarzyszenie na rzecz osób niepełnosprawnych i profilaktyki zdrowia "Jesteśmy Razem"]] | ||
*[[Związek Ukraińców w Polsce koło Górowo Iławeckie]] | *[[Związek Ukraińców w Polsce koło Górowo Iławeckie]] | ||
| + | |||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim|Parafia greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego]] | ||
| + | *[[Parafia prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Górowie Iławeckim|Parafia prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Górowie Iławeckim|Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa]] | ||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy miejskiej Górowo Iławeckie nie występują obszary chronionego krajobrazu. | Na terenie gminy miejskiej Górowo Iławeckie nie występują obszary chronionego krajobrazu. | ||
| − | Na niewielkim odcinku południowo-wschodnia granica miasta jest jednocześnie granicą [[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy| Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy]]. W pobliżu północnej granicy miasta wyznaczono tereny, które zostaną włączone w europejską sieć obszarów chronionych Natura 2000 [[Ostoja Warmińska]]<ref>Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, [http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=167803 gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]</ref>. | + | Na niewielkim odcinku południowo-wschodnia granica miasta jest jednocześnie granicą [[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy|Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy]]. W pobliżu północnej granicy miasta wyznaczono tereny, które zostaną włączone w europejską sieć obszarów chronionych Natura 2000 [[Ostoja Warmińska]]<ref>Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, [http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=167803 gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]</ref>. |
Na terenie gminy znajdują się 4 pomniki przyrody ożywionej: 1 [[dąb szypułkowy]], 2 okazy jesionu wyniosłego, klon zwyczajny. | Na terenie gminy znajdują się 4 pomniki przyrody ożywionej: 1 [[dąb szypułkowy]], 2 okazy jesionu wyniosłego, klon zwyczajny. | ||
| Linia 161: | Linia 166: | ||
Powierzchnia terenów zieleni miejskiej stanowi 13,9% ogólnej powierzchni miasta. Łącznie z powierzchnią lasów w granicach administracyjnych miasta tereny zielone stanowią 22,9% powierzchni Górowa Iławeckiego. | Powierzchnia terenów zieleni miejskiej stanowi 13,9% ogólnej powierzchni miasta. Łącznie z powierzchnią lasów w granicach administracyjnych miasta tereny zielone stanowią 22,9% powierzchni Górowa Iławeckiego. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Multimedia== | ||
| + | {{#ev:youtube|IJDhEW5Dr4E|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}} | ||
| + | |||
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych | + | Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim | + | Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1961 nr 50 poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim | + | Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19610500271 isap.sejm.gov.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| − | Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.<br/> | + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', Olsztyn 1987.<br/> |
| − | Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/> | + | ''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r.'', GUS, Warszawa 2013.<br/> |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks stat.gov.pl Bank Danych Lokalnych GUS] [06.02.2014]<br/> | |
| − | + | [http://bilyjbereh.prv.pl/ bilyjbereh.prv.pl] [06.02.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/gus/5840_6340_PLK_HTML.htm stat.gov.pl] [06.02.2014]<br/> | |
| − | [http://leksykonkultury.ceik.eu Leksykon kultury Warmii i Mazur]<br/> | + | [http://leksykonkultury.ceik.eu Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.02.2014]<br/> |
| − | Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, [http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=167803 gorowoil-um.bip-wm.pl gorowoil-um.bip-wm.pl]<br/> | + | Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, [http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=167803 gorowoil-um.bip-wm.pl gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]<br/> |
| − | + | [http://www.ruchgrupa.pl/historia-i-sklad ruchgrupa.pl] [06.02.2014]<br/> | |
| − | + | [http://gorowoilaweckie.pl gorowoilaweckie.pl] [06.02.2014]<br/> | |
| − | + | [http://gorowoil-um.bip-wm.pl/public/ gorowoil-um.bip-wm.pl] [06.02.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/m.gorowo_ilaweckie.pdf stat.gov.pl] [06.02.2014]<br/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria:Napoleon na Warmii i Mazurach]] | |
| − | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat bartoszycki]][[Kategoria:Górowo Iławeckie | + | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Miasta]][[Kategoria:Powiat bartoszycki]][[Kategoria:Górowo Iławeckie]][[Kategoria: 1945-1989]] [[Kategoria: 1990-]] |
Aktualna wersja na dzień 09:35, 25 lut 2016
| Gmina Górowo Iławeckie | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | bartoszycki | ||
| Rodzaj gminy | miejska | ||
| Burmistrz | Jacek Przemysław Kostka | ||
| Powierzchnia | 3,32 km² | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
4306 1304 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NBA | ||
| TERYT | 2801021 | ||
| Urząd gminy Plac Ratuszowy 18 11-220 Górowo Iławeckie
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Górowo Iławeckie (gmina miejska, miasto) (niem. Landsberg (Ostpreußen)) – miasto i gmina w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie bartoszyckim. Siedziba gminy znajduje się w Górowie Iławeckim.
Najmniejsza gmina pod względem powierzchni w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim i w powiecie bartoszyckim[1]. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Jacek Przemysław Kostka[2].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina Górowo Iławeckie zajmuje powierzchnię 3,32 km2[3][4], w tym:
- lasy: 6,9% (23,6 ha)
- wody: 3% (10 ha)
- użytki rolne: 44,3% (147 ha)
Gmina stanowi 0,25% powierzchni powiatu bartoszyckiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[5]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 4306 | 100 | 2172 | 50,44 | 2134 | 49,56 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
1304 | 658 | 646 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiło -36 osób[6], co stanowi 9,06% migracji ludności w powiecie oraz 1,39% w województwie.
Historia
Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych Prus Wschodnich opierały się po II wojnie światowej początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Miasto Landsberg było częścią dawnego powiatu iławeckiego. Pod koniec czerwca 1945 roku przedstawiciele polskiej administracji przejęli władzę na terenie miasta od sowieckiej komendantury wojskowej. Starosta iławecki podzielił ziemie powiatu na gminy: wiejskie (których siedziby wyznaczył w Bukowcu, Pieszkowie, Gałajnach, Wojciechach, Kandytach) oraz miejskie z siedzibą w Górowie i Iławce (dzisiejszy Bagrationowsk, Iławka Pruska [ros. Багратионовск, niem. Preußisch Eylau])[7].
Po ostatecznym ustaleniu wschodniej granicy Polski i odłączeniu ziem Iławki i okolic od powiatu iławeckiego obecne miasto Górowo Iławeckie zostało siedzibą nowo powstałego powiatu iławeckiego, który stał się częścią województwa olsztyńskiego[8], a w 1958 roku na podstawie rozporządzenia z 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat górowski[9]. W 1961 roku tereny powiatu górowskiego, a wraz z nim Górowo Iławeckie, włączono do powiatu bartoszyckiego[10]. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[11], istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Miasto i gmina Górowo Iławeckie stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Górowie Iławeckim na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dni 6 grudnia 1972 roku[12]. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[13] przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Górowo Iławeckie stała się bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa[14] umiejscowiły gminę miejską Górowo Iławeckie w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, rozdzielając dotychczasową jednostkę administracyjną na gminę wiejską i miejską.
Gmina miejska Górowo Iławeckie graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską Górowo Iławeckie.
Gospodarka
W Górowie Iławeckim w 2012 roku istniało 370 podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON. 30 z nich to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 340 stanowią sektor prywatny[15]. Tworzą one główne kierunki i charakter rozwoju gospodarczego miasta. Zdecydowana większość zajmuje się handlem i świadczeniem usług (są to: sklepy spożywcze, spożywczo-przemysłowe, obuwnicze, odzieżowe, oferujące towary specjalistyczne: kosmetyki, leki, materiały budowlane, części samochodowe, meble, itp.; placówki gastronomiczne: kawiarnia, restauracja, bary szybkiej obsługi, sezonowe jednostki gastronomiczne, zakłady krawieckie, fryzjerskie, warsztaty samochodowe). Pozostałe zajmują się rzemiosłem i produkcją (reprezentują je zakłady meblarskie i stolarki budowlanej oraz zakłady elektromaszynowe). W mieście nie ma przemysłu ani dużych zakładów produkcyjnych.
Walorem miasta jest bliskość obwodu kaliningradzkiego jako potencjalnego rynku zbytu. Górowo Iławeckie rozwija dynamicznie współpracę międzynarodową z miastami partnerskimi: Verden w Niemczech i Bagrationowskiem w obwodzie kaliningradzkim . Należy do Stowarzyszenia Gmin RP Euroregion Bałtyk[16].
Rolnictwo w gminie miejskiej Górowo Iławeckie ma charakter ekstensywny. Są to gospodarstwa skupione w rejonie ul. Lidzbarskiej, na dawnym rolniczym przedmieściu miasta. Gospodarstwa rolne prowadzą hodowlę zwierząt i uprawę gruntów (głównie użytki zielone) na niewielką skalę. Brak gospodarstw o wyspecjalizowanym profilu produkcji. W mieście brak produkcji ogrodniczej lub sadowniczej. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych.
Górowo Iławeckie położone jest w pobliżu dużych szlaków turystycznych przebiegających przez tą część kraju. Szanse rozwoju miasta leżą w zwiększeniu jego znaczenia w regionie jako ośrodka turystycznego o znaczeniu ponadlokalnym, wykorzystującego turystyczne zasoby miejscowości sąsiednich.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Górowo Iławeckie wynosiła 442 osoby[17], co stanowi 6,7% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim. Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,4% ludności.
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Ośrodek Kultury w Górowie Iławeckim
- Miejska Biblioteka Publiczna w Górowie Iławeckim
- Niemieckie Stowarzyszenie „Natangia” w Górowie Iławeckim
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Dni Górowa Iławeckiego
- Górowskie dni Rodziny
- Spotkania ze słowem – Przegląd Twórczości Niekonwencjonalnej
- Festiwal Kultury Ukraińskiej w Górowie Iławeckim
Ludzie związani z gminą
- Bronisław Dowgiałło – muzyk ludowy, cymbalista
- Grzegorz Krawczyk – plastyk, grafik, nauczyciel, instruktor plastyki w Ośrodku Kultury w Górowie Iławeckim (pseud. Gżeś)
- Jerzy Nowosielski – malarz, grafik, rysownik, scenograf, autor ikon, filozof, teolog
- Miron Sycz – założyciel Zespołu Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, nauczyciel, samorządowiec, działacz Związku Ukraińców w Polsce, poseł na Sejm RP
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
- Stare Miasto w Górowie Iławeckim wraz z murami obronnymi i zabytkowymi kamienicami przy ul. Okrężnej, ul. Sikorskiego, ul. Warmińskiej, ul. Jutrzenki, ul. Obrońców Pokoju, ul. Ciasnej, ul. Krasickiego, ul. Wyszyńskiego i Placu Ratuszowym
- ratusz w Górowie Iławeckim
- kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Górowie Iławeckim
- cerkiew greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim (znajdują się w niej freski i ikonostas autorstwa Jerzego Nowosielskiego)
- cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Górowie Iławeckim
- cmentarz żydowski w Górowie Iławeckim z XIX wieku
- wieża ciśnień
Szlaki i atrakcje turystyczne
- "Dom Napoleona" w Górowie Iławeckim – dom, w którym w 1807 roku nocował Napoleon Bonaparte
- Ukraińska Izba Pamięci w Górowie Iławeckim
- Regionalna Izba Pamięci w Górowie Iławeckim – prowadzona przez Stowarzyszenie Historyczno-Kolekcjonerskie Ziemi Górowskiej "Dreyse"
- Muzeum Przemysłu Gazowego w Górowie Iławeckim
- pomniki przyrody
- szlaki rowerowe:
- trasa krajobrazowa Górowo Iławeckie – Piasty Wielkie – Wiewiórki – Nowa Karczma – Wojciechy – Tolko)
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej, ul. Kościuszki 26, 11-220 Górowo Iławeckie oraz na stronie internetowej gorowo.eu.org
Szkolnictwo
W Górowie Iławeckim znajdują się następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Miejskie w Górowie Iławeckim
- Szkoła Podstawowa nr 2 w Górowie Iławeckim
- Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Górowie Iławeckim
- Zespół Szkół w Górowie Iławeckim – Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Górowie Iławeckim, Liceum Ogólnokształcące w Górowie Iławeckim, Szkoła Policealna w Górowie Iławeckim
- Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim - Gimnazjum z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, Liceum Ogólnokształcące z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, Technikum gastronomiczne z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych SCE w Górowie Iławeckim
- Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Górowie Iławeckim
Szczególną rolę w kształceniu i rozwoju oświaty oraz życia kulturalnego odgrywa Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim. Poprzez organizowanie imprez i spotkań, które są stałymi elementami kalendarza szkolnego, takich jak: współorganizowane ze Związkiem Ukraińców w Polsce koncerty poświęcone ukraińskiemu wieszczowi Tarasowi Szewczence, integrujące środowisko ukraińskie zabawy noworoczne "Małanki", wieczory poezji ukraińskiej, święta obchodzone zgodnie z kalendarzem juliańskim, np. tradycyjne wieczerze "Kutie", obchody rocznic ważnych dla społeczności ukraińskiej, dba o kultywowanie tradycji, które kształtuje świadomość narodową uczniów. Szkoła stanowi centrum życia oświatowego i kulturalnego mniejszości ukraińskiej.
Sport
- Górowski Klub Sportowy "Cresovia" Górowo Iławeckie
- Uczniowski Klub Sportowy "Junior" przy Szkole Podstawowej w Górowie Iławeckim
- Uczniowski Klub Sportowy "OYAMA" przy Gimnazjum Nr 1 w Górowie Iławeckim
Inne organizacje i instytucje
- Zespół Pieśni i Tańca "Dumka" z Górowa Iławeckiego – zespół folklorystyczny działający od 1969 roku przy Liceum Ogólnokształcącym z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim; zespół został założony przez nauczyciela języka ukraińskiego Teofila Szczerbę
- Biłyj Bereh – zespół z Górowa Iławeckiego wykonujący muzykę na bazie ludowych melodii ukraińskich oraz autorskie kompozycje z gatunku folk/rock; skład zespołu: Martyn Bohun (git., voc.), Michał Kowyk (bass, voc.), Adrian Kokoszko (keyb.), Karol Mielczarek (puzon), Mirosław Tymiec (dr.)[18]
- Zespół Fervor – wywodzący się z Górowa Iławeckiego zespół rockowy; skład zespołu: Igor "Kupicha" Kunicki (voc.), Igor "Świeżak" Kornas (git.), Paweł Szukis (git. sol.), Michał "Ciupek" Ciupa (bass), Andrzej "Brylu" Bryl (keyb.), Igor "Rumun" Sztynio (dr.)
- The Ukrainian Folk – zespół folkowo-rockowy z Górowa Iławeckiego, wykonujący muzykę na bazie ukraińskich melodii ludowych; skład zespołu: Renata Kuźmiak (voc.), Miron Maciopa (voc.,git. bass), Orest Ortyński (instr. klawiszowe), Mirek Baranowski (git.), Wiesław Dudek (instr. perkusyjne), Patryk Nakielski (skrzypce), Maciek Afanasjew (skrzypce), Kuba Marszałek (trąbka)[19]
- Towarzystwo Kulturalno-Historyczne "WORIA"
- Stowarzyszenie Historyczno-Kolekcjonerskie Ziemi Górowskiej "Dreyse"
- Stowarzyszenie "Środkowo-Europejskie Centrum Szkolenia Młodzieży" w Górowie Iławeckim
- Stowarzyszenie na rzecz osób niepełnosprawnych i profilaktyki zdrowia "Jesteśmy Razem"
- Związek Ukraińców w Polsce koło Górowo Iławeckie
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
- Parafia prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny
- Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy miejskiej Górowo Iławeckie nie występują obszary chronionego krajobrazu. Na niewielkim odcinku południowo-wschodnia granica miasta jest jednocześnie granicą Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy. W pobliżu północnej granicy miasta wyznaczono tereny, które zostaną włączone w europejską sieć obszarów chronionych Natura 2000 Ostoja Warmińska[20].
Na terenie gminy znajdują się 4 pomniki przyrody ożywionej: 1 dąb szypułkowy, 2 okazy jesionu wyniosłego, klon zwyczajny.
Powierzchnia terenów zieleni miejskiej stanowi 13,9% ogólnej powierzchni miasta. Łącznie z powierzchnią lasów w granicach administracyjnych miasta tereny zielone stanowią 22,9% powierzchni Górowa Iławeckiego.
Multimedia
Przypisy
- ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
- ↑ gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
- ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
- ↑ Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008–2015,gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
- ↑ Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, sap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ stat.gov.pl [10.06.2014]
- ↑ Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008–2015,gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
- ↑ stat.gov.pl [06.02.2014]
- ↑ bilyjbereh.prv.pl [24.11.2014]
- ↑ ruchgrupa.pl [24.11.2014]
- ↑ Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1961, nr 50, poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[isap.sejm.gov.pl [06.02.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
stat.gov.pl Bank Danych Lokalnych GUS [06.02.2014]
bilyjbereh.prv.pl [06.02.2014]
stat.gov.pl [06.02.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.02.2014]
Plan odnowy miejscowości Górowo Iławeckie na lata 2008-2015, gorowoil-um.bip-wm.pl gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
ruchgrupa.pl [06.02.2014]
gorowoilaweckie.pl [06.02.2014]
gorowoil-um.bip-wm.pl [06.02.2014]
stat.gov.pl [06.02.2014]
