Kurki (gmina Olsztynek): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Kurek | |dopełniacz wsi = Kurek | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = kurkik.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Kościół pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kurkach | + | |opis zdjęcia = Kościół pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kurkach.<br>Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kurki_-_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_%2801%29.jpg Wikimedia Commons] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Kurki ''' (niem. ''Kurken'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[gmina | + | ''' Kurki ''' (niem. ''Kurken'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)| gminie Olsztynek]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 72 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Rafał Wątły]]<ref>[http://bip.olsztynek.pl/1382-menu/solectwa-i-rady-osiedli.html bip.olsztynek.pl] </ref>. |
| − | W latach | ||
| − | |||
| − | Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 72 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 18 km na południowy wschód od [[Olsztynek|Olsztynka]] nad [[rzeka Łyna|rzeką Łyną]]. Wieś otoczona jest przez jeziora: [[Jezioro Sarąg Mały| Sarąg Mały]], [[Jezioro Kiernoz Wielki| Kiernoz Wielki]], [[Jezioro Sarąg Wielki| Sarąg Wielki]] | + | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 18 km na południowy wschód od [[Olsztynek|Olsztynka]], nad [[rzeka Łyna|rzeką Łyną]]. Wieś otoczona jest przez jeziora: [[Jezioro Sarąg Mały| Sarąg Mały]], [[Jezioro Kiernoz Wielki| Kiernoz Wielki]], [[Jezioro Sarąg Wielki| Sarąg Wielki]] oraz [[Jezioro Klimut| Klimut]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1341 roku. W 1538 roku powstała [[wieś czynszowa]] obejmująca obszar 60 łanów. Osadnicy pochodzili z Polski, najpewniej z terenu Mazowsza. | ||
| − | + | Na początku XIX wieku uruchomiono szkołę, która spłonęła w 1945 roku. W XVIII wieku wzniesiony został barokowy kościół zachowany do czasów obecnych. | |
| − | + | ||
| + | W 1939 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Mazurów (120 osób). W Kurkach działała wówczas szkoła, poczta, sklep, karczma, posterunek żandarmerii i leśniczówka. W 1944 roku parafia w Kurkach liczyła 1500 wyznawców luterańskich. Po zakończeniu II wojny światowej opuszczoną przez uciekających Niemców i Mazurów wieś zasiedlili Polacy. | ||
| + | |||
| + | W 2005 roku Kurki liczyły 70 mieszkańców. We wsi funkcjonują dwie leśniczówki, poczta oraz sklep. Miejscowość ma charakter wsi letniskowej. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[Herman Pełka]] ( | + | *[[Herman Pełka]] (1831–1900) – urodzony w Kurkach polski duchowny ewangelicki, pedagog i badacz mazurskiego folkloru |
| − | |||
| − | |||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| − | + | W miejscowości działa [[Ośrodek Wypoczynkowy "Aramis" w Kurkach|Ośrodek Wypoczynkowy ''Aramis'']], [[Ośrodek Wczasów w Kurkach| Ośrodek Wczasów]] oraz [[Stadnina Koni w Kurkach| stadnina koni]]. Istnieje pole namiotowe, a wokół wsi wybudowano liczne domki letniskowe. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Przez Kurki przebiega: | ||
| + | * szlak pieszy o długości 49,9 km | ||
| + | Przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Jaroty]] – [[Bartążek]] – [[Kielary]] – rzeka Łyna – [[Ruś]] – granica [[Rezerwat Las Warmiński| rezerwatu Las Warmiński]] – rzeka Łyna – [[Półwysep Lalka]] – Kurki – [[Brzeźno Łyńskie]] – [[Orłowo]] – [[Łyński Młyn]] – [[Dobrzyń]] | ||
| + | *czerwony szlak rowerowy Kurki – [[Olsztynek]] o długości 20,6 km | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Kościół rzymskokatolicki pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kurkach| | + | *[[Kościół rzymskokatolicki pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kurkach|kościół pw. św. Maksymiliana Kolbego]] |
| − | + | Kościół wybudowany w stylu barokowym w 1753 roku, pierwotnie była to świątynia ewangelicka. Jej wnętrze spłonęło pod koniec XIX stulecia. Do 1855 roku kościół był filią parafii w [[Żelazno| Żelaźnie]]. W 1906 roku przeprowadzono remont świątyni. Po 1945 roku opuszczony kościół przejęli katolicy. We wnętrzu znajdują się witraże pochodzące z końca XVIII wieku | |
| − | * | + | oraz zabytkowa tablica pamiątkowa, która upamiętnia parafian poległych w czasie I wojny światowej, a pochodzących z miejscowości: [[Dąb]], [[Zgniłocha]], [[Lipowo Kurkowskie]], [[Marózek]], [[Natać Wielka]], [[Natać Mała]], [[Selwa]], [[Swaderki]]. |
| − | + | *cmentarz przykościelny założony w XVIII wieku | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Kurki (gmina Działdowo)]] | [[Kurki (gmina Działdowo)]] | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Kuźniewski Bogumił, ''Olsztynek: miasto i gmina'', Olsztynek 2007. | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [20.12.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=369:slownik-geograficzny-kurki&catid=52:slownik-geograficzny-krolestwa-polskiego&Itemid=182| Dom Warmiński] [20.12.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/kurk| rowery.olsztyn.pl] [20.12.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.olsztynek.pl/strona-2508-kurki+kurki.html| olsztynek.pl] [20.12.2013]<br/> | ||
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kurki_%28powiat_olszty%C5%84ski%29| pl.wikipedia.org, Kurki] [20.12.2013]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 08:57, 8 cze 2016
| Kurki | |
| | |
 Kościół pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kurkach.
Źródło: Wikimedia Commons | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Olsztynek |
| Liczba ludności (2010) | 72 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kurki | |
| Położenie na mapie Polski  Kurki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kurki (niem. Kurken) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 72 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Rafał Wątły[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 18 km na południowy wschód od Olsztynka, nad rzeką Łyną. Wieś otoczona jest przez jeziora: Sarąg Mały, Kiernoz Wielki, Sarąg Wielki oraz Klimut.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1341 roku. W 1538 roku powstała wieś czynszowa obejmująca obszar 60 łanów. Osadnicy pochodzili z Polski, najpewniej z terenu Mazowsza.
Na początku XIX wieku uruchomiono szkołę, która spłonęła w 1945 roku. W XVIII wieku wzniesiony został barokowy kościół zachowany do czasów obecnych.
W 1939 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Mazurów (120 osób). W Kurkach działała wówczas szkoła, poczta, sklep, karczma, posterunek żandarmerii i leśniczówka. W 1944 roku parafia w Kurkach liczyła 1500 wyznawców luterańskich. Po zakończeniu II wojny światowej opuszczoną przez uciekających Niemców i Mazurów wieś zasiedlili Polacy.
W 2005 roku Kurki liczyły 70 mieszkańców. We wsi funkcjonują dwie leśniczówki, poczta oraz sklep. Miejscowość ma charakter wsi letniskowej.
Ludzie związani z miejscowością
- Herman Pełka (1831–1900) – urodzony w Kurkach polski duchowny ewangelicki, pedagog i badacz mazurskiego folkloru
Turystyka
W miejscowości działa Ośrodek Wypoczynkowy Aramis, Ośrodek Wczasów oraz stadnina koni. Istnieje pole namiotowe, a wokół wsi wybudowano liczne domki letniskowe.
Przez Kurki przebiega:
- szlak pieszy o długości 49,9 km
Przebieg trasy: Olsztyn – Jaroty – Bartążek – Kielary – rzeka Łyna – Ruś – granica rezerwatu Las Warmiński – rzeka Łyna – Półwysep Lalka – Kurki – Brzeźno Łyńskie – Orłowo – Łyński Młyn – Dobrzyń
- czerwony szlak rowerowy Kurki – Olsztynek o długości 20,6 km
Zabytki
Kościół wybudowany w stylu barokowym w 1753 roku, pierwotnie była to świątynia ewangelicka. Jej wnętrze spłonęło pod koniec XIX stulecia. Do 1855 roku kościół był filią parafii w Żelaźnie. W 1906 roku przeprowadzono remont świątyni. Po 1945 roku opuszczony kościół przejęli katolicy. We wnętrzu znajdują się witraże pochodzące z końca XVIII wieku oraz zabytkowa tablica pamiątkowa, która upamiętnia parafian poległych w czasie I wojny światowej, a pochodzących z miejscowości: Dąb, Zgniłocha, Lipowo Kurkowskie, Marózek, Natać Wielka, Natać Mała, Selwa, Swaderki.
- cmentarz przykościelny założony w XVIII wieku
Przypisy
Zobacz też
Bibliografia
Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2007.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [20.12.2013]
Dom Warmiński [20.12.2013]
rowery.olsztyn.pl [20.12.2013]
olsztynek.pl [20.12.2013]
pl.wikipedia.org, Kurki [20.12.2013]
