Stare Jabłonki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Stare Jabłonki | |nazwa = Stare Jabłonki | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = ostródzki | + | |powiat = ostródzki |
| − | |gmina = | + | |gmina = Ostróda |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 774 | + | |liczba ludności = 774 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Stare Jabłonki''' (niem. ''Altfinken'', do 1938 r. ''Alt Jablonke'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku liczyła 774 mieszkańców<ref>łącznie Stare Jabłonki, Buńki, Gąska, Jabłonka, Nowe Jabłonki,Zawady Małe, Żurejny</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Helena Boniecka]]<ref> [http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625/ Strona Urzędu Gminy Ostróda] </ref>. |
| − | W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. | + | <br/><br/> |
| − | 16 lipca 1938 | + | [[File: Stacja kolejowa Stare Jabłonki.jpg|thumb|right|290px|Stacja kolejowa Stare Jabłonki. Fot. Keller OE. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stare_jablonki_dworzec1.jpg Commons Wikimedia] [12.11.2013] ]] |
| + | [[File:Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach.jpg|thumb|right|290px|Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach. Źródło: [http://salezjanie.pl/stare-jablonki/ www.salezjanie.pl] [12.11.2013] ]] | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], około 11 km od [[Ostróda|Ostródy]], nad jeziorem [[Jezioro Szeląg Mały| Szeląg Mały]]. | ||
| + | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Z roku 1584 pochodzi pierwsza informacja o Starych Jabłonkach będących wówczas [[Majątek książęcy|majątkiem książęcym]]. W 1619 roku [[Albrecht Finck]] otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628–1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i [[Krzysztof Finck| Krzysztofa]] Fincków oraz mieszczanina z Ostródy [[Jrzry Farhenholz |Jerzego Farhenholza]]. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu [[Krzysztof Rostek|Krzysztofowi Rostkowi]]. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek. Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra [[Abraham Dond |Abrahamowi Dondowi]]. 16 lipca 1938 roku wprowadzono nazwę ''Altfinken''. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie stanowiła dla wielu mieszkańców miejscowości główne źródło utrzymania. | ||
| + | |||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| + | |||
| + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | ||
| + | *1820 r. – 29 | ||
| − | + | *1861 r. – 56 | |
| + | |||
| + | *1925 r. – 240 | ||
| − | + | *1933 r. – 259 | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1939 r. – 276 | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | + | W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie [[Hotel Anders w Starych Jabłonkach|Hotel Anders]] – najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba [[Nadleśnictwo Stare Jabłonki |nadleśnictwa]]. | |
| − | + | <br/> | |
| + | ==Kultura== | ||
| + | We wsi działa [[Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek]] – organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj [[lkwim:Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”|Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | == | + | ==Sport== |
| − | + | Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku [[Mazury Open]] – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Turystyka == |
| − | + | *[[Szlak św. Jakuba: Olsztyn - Lipowiec |Szlak św. Jakuba]] – przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Łupstych]] – [[Gietrzwałd]] – [[Tomaryny]] – [[Guzowy Piec]] – [[Parwółki]] – Stare Jabłonki – Ostróda – [[Samborowo]] – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Szałkowo]] – [[Iława]] – [[Radomno]] – [[Nowe Miasto Lubawskie]] – [[Lipowiec]] – dalej do Torunia | |
| − | + | *w pobliżu przebiega także [[Szlak pieszy Ostróda – śluza Mała Ruś – Piławki]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | == Zabytki== | ||
| + | *[[Bunkry w Starych Jabłonkach|bunkry]] w lesie, stanowiące początek fortyfikacji [[Pozycja Olsztynecka|Pozycji Olsztyneckiej]] | ||
| − | + | ==Multimedia== | |
| + | {{#ev:youtube|o-ZTo78MnnQ|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}} | ||
| − | == | + | ==Bibliografia== |
| + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.<br/> | ||
| + | ''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.08.2013] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat ostródzki]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Ostróda (gmina wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:57, 10 cze 2016
| Stare Jabłonki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Ostróda |
| Liczba ludności (2010) | 774 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-133 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stare Jabłonki | |
| Położenie na mapie Polski  Stare Jabłonki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stare Jabłonki (niem. Altfinken, do 1938 r. Alt Jablonke) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku liczyła 774 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Helena Boniecka[2].
Stacja kolejowa Stare Jabłonki. Fot. Keller OE. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach. Źródło: www.salezjanie.pl [12.11.2013]
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich, na Pojezierzu Iławskim, około 11 km od Ostródy, nad jeziorem Szeląg Mały.
Dzieje miejscowości
Z roku 1584 pochodzi pierwsza informacja o Starych Jabłonkach będących wówczas majątkiem książęcym. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628–1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina z Ostródy Jerzego Farhenholza. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu Krzysztofowi Rostkowi. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek. Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra Abrahamowi Dondowi. 16 lipca 1938 roku wprowadzono nazwę Altfinken. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie stanowiła dla wielu mieszkańców miejscowości główne źródło utrzymania.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1820 r. – 29
- 1861 r. – 56
- 1925 r. – 240
- 1933 r. – 259
- 1939 r. – 276
Gospodarka
W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie Hotel Anders – najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba nadleśnictwa.
Kultura
We wsi działa Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek – organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”.
Sport
Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku Mazury Open – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour.
Turystyka
- Szlak św. Jakuba – przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – Lipowiec – dalej do Torunia
- w pobliżu przebiega także Szlak pieszy Ostróda – śluza Mała Ruś – Piławki
Zabytki
- bunkry w lesie, stanowiące początek fortyfikacji Pozycji Olsztyneckiej
Multimedia
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Stare Jabłonki, Buńki, Gąska, Jabłonka, Nowe Jabłonki,Zawady Małe, Żurejny
- ↑ Strona Urzędu Gminy Ostróda
