Piecki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | |||
− | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Piecki | |nazwa = Piecki | ||
Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Piecek | |dopełniacz wsi = Piecek | ||
− | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Kościół w Pieckach.jpg |
− | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół ewangelicki w Pieckach.<br>Fot. Robert Wrobel. Źródło: [http://it.mragowo.pl/trasa-samochodowa-iv,0,96,pl.html?calendar=4-2008 www.it.mragowo.pl] [12.09.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś gminna | |rodzaj miejscowości = wieś gminna | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
− | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 3 451 |
− | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = 11-710 | |kod pocztowy = 11-710 | ||
Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
− | }} | + | }}<br/> |
− | < | + | [[image:wagiel.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Wągiel k. Piecek.<br>Fot. Mieczysław Kalski]] |
− | + | '''Piecki''' (''Petzendorf'', niem. ''Peitschendorf'') – duża wieś gminna położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Piecki (gmina wiejska)|gminie Piecki]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. Miejscowość jest siedzibą [[Piecki (gmina wiejska)| gminy Piecki]]. W 2010 roku wieś liczyła 3 451 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Justyna Bzura-Niksa]]<ref>[http://bip.piecki.com.pl/101/1281/Wykaz_Soltysow_na_terenie_gminy_Piecki_kadencja_2015__E2_80_93_2018/ BIP Gminy Piecki] </ref>. Wójtem gminy jest [[Agnieszka Kurczewska]]<ref>[http://wrota.warmia.mazury.pl/piecki_gmina_wiejska/Wojt/Wojt.html/ Ibidem] [16.10.2014]</ref>. | |
+ | <br/><br/> | ||
+ | == Położenie== | ||
+ | Miejscowość położona jest na terenie [[Mazurski Park Krajobrazowy |Mazurskiego Parku Krajobrazowego]] nad rzeką [[Rzeka Krutynia |Krutynią]], przy drodze krajowej nr 59, w odległości ok. 13 km od [[Mrągowo |Mrągowa]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | === | + | == Dzieje miejscowości == |
− | + | Miejscowość powstała w 1401 r., kiedy komtur [[Bałga |Bałgi]] [[Ulrich von Jungingen]] nadał Pieciowi z [[Muszaki| Muszak]] (Petzym von Myschkake) i Jakuszowi z Radomia ziemię nad jeziorem [[Jezioro Medalbern| Medalbern]] (tj. Nydajno – dziś łąki). Na nowych właścicieli został nałożony obowiązek świadczenia jednej służby zbrojnej. Piecio otrzymał 45 [[Włóka| włók]], a Jakusz 15 włók. Nazwa wsi wywodzi się od imienia "Piecio", czyli Piotr. Ponowna lokacja wsi nastąpiła w 1448 r., kiedy to [[Eberhard von Wesenthau]] zapisał bartnikom z Piecek 35 włók na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Większość bartników otrzymała po 2 włóki, a 3 włóki bartnik Maćko. Bartnicy zostali zobowiązani do czynszu w formie miodu, kupowanego od nich w cenie grzywny za beczkę miodu oraz jednego [[Szeląg| szeląga]] za funt wosku. | |
− | Miejscowość | ||
− | + | W 1568 r. [[Stanisław Sak]] kupił od [[Stanisław Mosiek |Stanisława Mosiek]] hutę pieckowską nad jezioro [[Jezioro Kołwin |Kołwin]]. W latach 1651–1652 ziemianie w Pieckach posiadali 15,5 włóki na prawie chełmińskim. Zobowiązani byli do jednej służby zbrojnej (w zbroi ciężkiej). Na mapie z 1662 r. teren Piecek zajmowały 67 włók. | |
− | + | W 1737 r. założono we wsi jednoklasową szkołę. W 1785 r. we wsi odnotowano 64 domy. W 1815 r. było ich 41, a mieszkańców 360. W 1818 r. do jednoklasowej szkoły wiejskiej w Pieckach uczęszczało 50 dzieci. Natomiast 1838 r. we wsi było 75 domów z 512 mieszkańcami. W XVI–XVIII w. mieszkało tu i gospodarowało ponad 500 rolników. | |
− | |||
+ | Wieś zmieniła charakter po uruchomieniu linii kolejowej z [[Czerwonka |Czerwonki]] do [[Ruciane-Nida| Rucianego]] w 1898 r. Pod koniec XIX w. wieś liczyła 683 mieszkańców, trudniących się przede wszystkim rolnictwem. Przed [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach |I wojną światową]] działały tu 3 tartaki, młyny, funkcjonowała mleczarnia, istniał hotel i Bank Spółdzielczy. Były tu także dwa gospodarstwa dworskie (12 i 11 włók areału). W tym okresie w Pieckach odbywały się także jarmarki, a wieś swą zabudową przypominała miasteczko. W 1912 r. wieś należała do parafii w [[Nawiady | Nawiadach]] i miała kaplicę. W 1939 r. w Pieckach mieszkało 1645 osób. Tuż przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojną światową]] Piecki liczyły ponad 1,6 tys. ludności. Działania wojenne spowodowały olbrzymie zniszczenie i wyludnienie. W latach 70. XX w. do sołectwa Piecki należały następujące miejscowości: [[Czaszkowo]], [[Jeleń]], [[Łętowo]], [[Mostek]], [[Ostrów Pieckowski]], [[Piersławek]] i [[Zdrojewo]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | == Gospodarka== | |
− | + | Znajduje się tu przystanek PKS, ośrodek zdrowia, apteka, posterunek policji, poczta, restauracja, kemping nad jeziorem [[Jezioro Wągiel| Wągiel]], tartak. We wsi działają firmy: spawalnicze, remontowe, budowlane, [[Agroturystyka| agroturystyczne]], spożywcze, odzieżowe, informatyczne, turystyczne, handlowe, przewozowe i szkoleniowe. | |
<br/> | <br/> | ||
− | + | ==Kultura== | |
− | + | We wsi znajduje się [[Muzeum Etnograficzne w Pieckach|Muzeum Etnograficzne]], [[Gminna Biblioteka Publiczna w Pieckach|Gminna Biblioteka Publiczna]] i [[Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji "Pegaz" w Pieckach|Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji "Pegaz"]]. Działa tutaj [[lkwim: Chór Żeński „Masuren Klang” z Piecek | Chór Żeński „Masuren Klang”]] oraz zespół ludowy [[Pieckowianie |„Pieckowianie”]]. W miejscowości tej powstał również teatr lalkowo–żywoplanowy [[lkwim:Cudaczek-Krutyniaczek |Cudaczek–Krutyniaczek]]. | |
<br/> | <br/> | ||
− | == | + | ==Szkolnictwo== |
− | + | W Pieckach działa [[Gimnazjum w Pieckach|gminazjum]], [[Szkoła podstawowa w Pieckach|szkoła podstawowa]] i [[Przedszkole samorządowe w Pieckach| przedszkole samorządowe]]. | |
− | |||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | == | + | ==Religia== |
− | + | We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. Matki Bożej Różańcowej w Pieckach |parafii rzymskokatolickiej]]. | |
− | We wsi znajduje się [[ | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | === | + | ==Bezpieczeństwo== |
− | + | We wsi funkcjonuje [[Ochotnicza Straż Pożarna]]. | |
− | |||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | + | ==Opieka społeczna== | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
Działa tutaj [[Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Pieckach|Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej]]. | Działa tutaj [[Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Pieckach|Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej]]. | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | === Zabytki | + | == Ludzie związani z miejscowością== |
− | + | *[[Maria Jarczewska]] (ur. 1950) – społecznik, wieloletni samorządowiec, wójt gminy Piecki | |
− | [[Ewangelicki kościół w Pieckach| | + | *[[lkwim: Paweł Juchimiuk| Paweł Juchimiuk]] – urodzony w Pieckach malarz amator, grafik |
− | + | *[[Agnieszka Kurczewska]] (ur. 1974) – samorządowiec, wójt gminy Piecki | |
− | [[ | + | *[[Michał Kurella]] (1722–1787) – urodzony w Pieckach pastor, autor prac o pszczelarstwie, jeden z pierwszych pszczelarzy naukowców na [[Mazury |Mazurach]] |
+ | *[[Fryderyk Kwiatkowski]] (1875–1954) – działacz mazurski | ||
+ | == Zabytki== | ||
+ | *[[Ewangelicki kościół w Pieckach|kościół]] z 1934 r. | ||
+ | *cmentarz | ||
+ | *[[lkwim: Chata mazurska w Pieckach |chata mazurska]] | ||
+ | *tablica pamiątkowa poświęcona [[lkwim:Karol Małłek |Karolowi Małłkowi]] | ||
− | <br/> | + | == Bibliografia== |
+ | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn, 1975.<br/> | ||
+ | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887.<br/> | ||
+ | [http://www.it.mragowo.pl/ Informacja Turystyczna Mrągowa] [12.09.2013]<br/> | ||
+ | [http://www.e-turystyka.net/ E-turystyka] [12.09.2013] <br/> | ||
+ | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [16.10.2014]<br/> | ||
+ | [http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [16.10.2014] | ||
− | + | {{Przypisy}} | |
− | + | <references/> | |
− | |||
− | |||
− | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] | |
− | + | [[Kategoria: Piecki (gmina wiejska)]] | |
− | + | [[Kategoria: Wsie gminne]] | |
− | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
− | |||
− | |||
− | [[ |
Aktualna wersja na dzień 10:28, 14 cze 2016
Piecki | |
| |
Kościół ewangelicki w Pieckach.
Fot. Robert Wrobel. Źródło: www.it.mragowo.pl [12.09.2013] | |
Rodzaj miejscowości | wieś gminna |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | mrągowski |
Gmina | Piecki |
Liczba ludności (2010) | 3 451 |
Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
Kod pocztowy | 11-710 |
Tablice rejestracyjne | NMR |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Piecki (Petzendorf, niem. Peitschendorf) – duża wieś gminna położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Piecki. W 2010 roku wieś liczyła 3 451 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Justyna Bzura-Niksa[1]. Wójtem gminy jest Agnieszka Kurczewska[2].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego nad rzeką Krutynią, przy drodze krajowej nr 59, w odległości ok. 13 km od Mrągowa.
Dzieje miejscowości
Miejscowość powstała w 1401 r., kiedy komtur Bałgi Ulrich von Jungingen nadał Pieciowi z Muszak (Petzym von Myschkake) i Jakuszowi z Radomia ziemię nad jeziorem Medalbern (tj. Nydajno – dziś łąki). Na nowych właścicieli został nałożony obowiązek świadczenia jednej służby zbrojnej. Piecio otrzymał 45 włók, a Jakusz 15 włók. Nazwa wsi wywodzi się od imienia "Piecio", czyli Piotr. Ponowna lokacja wsi nastąpiła w 1448 r., kiedy to Eberhard von Wesenthau zapisał bartnikom z Piecek 35 włók na prawie chełmińskim. Większość bartników otrzymała po 2 włóki, a 3 włóki bartnik Maćko. Bartnicy zostali zobowiązani do czynszu w formie miodu, kupowanego od nich w cenie grzywny za beczkę miodu oraz jednego szeląga za funt wosku.
W 1568 r. Stanisław Sak kupił od Stanisława Mosiek hutę pieckowską nad jezioro Kołwin. W latach 1651–1652 ziemianie w Pieckach posiadali 15,5 włóki na prawie chełmińskim. Zobowiązani byli do jednej służby zbrojnej (w zbroi ciężkiej). Na mapie z 1662 r. teren Piecek zajmowały 67 włók.
W 1737 r. założono we wsi jednoklasową szkołę. W 1785 r. we wsi odnotowano 64 domy. W 1815 r. było ich 41, a mieszkańców 360. W 1818 r. do jednoklasowej szkoły wiejskiej w Pieckach uczęszczało 50 dzieci. Natomiast 1838 r. we wsi było 75 domów z 512 mieszkańcami. W XVI–XVIII w. mieszkało tu i gospodarowało ponad 500 rolników.
Wieś zmieniła charakter po uruchomieniu linii kolejowej z Czerwonki do Rucianego w 1898 r. Pod koniec XIX w. wieś liczyła 683 mieszkańców, trudniących się przede wszystkim rolnictwem. Przed I wojną światową działały tu 3 tartaki, młyny, funkcjonowała mleczarnia, istniał hotel i Bank Spółdzielczy. Były tu także dwa gospodarstwa dworskie (12 i 11 włók areału). W tym okresie w Pieckach odbywały się także jarmarki, a wieś swą zabudową przypominała miasteczko. W 1912 r. wieś należała do parafii w Nawiadach i miała kaplicę. W 1939 r. w Pieckach mieszkało 1645 osób. Tuż przed II wojną światową Piecki liczyły ponad 1,6 tys. ludności. Działania wojenne spowodowały olbrzymie zniszczenie i wyludnienie. W latach 70. XX w. do sołectwa Piecki należały następujące miejscowości: Czaszkowo, Jeleń, Łętowo, Mostek, Ostrów Pieckowski, Piersławek i Zdrojewo.
Gospodarka
Znajduje się tu przystanek PKS, ośrodek zdrowia, apteka, posterunek policji, poczta, restauracja, kemping nad jeziorem Wągiel, tartak. We wsi działają firmy: spawalnicze, remontowe, budowlane, agroturystyczne, spożywcze, odzieżowe, informatyczne, turystyczne, handlowe, przewozowe i szkoleniowe.
Kultura
We wsi znajduje się Muzeum Etnograficzne, Gminna Biblioteka Publiczna i Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji "Pegaz". Działa tutaj Chór Żeński „Masuren Klang” oraz zespół ludowy „Pieckowianie”. W miejscowości tej powstał również teatr lalkowo–żywoplanowy Cudaczek–Krutyniaczek.
Szkolnictwo
W Pieckach działa gminazjum, szkoła podstawowa i przedszkole samorządowe.
Religia
We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.
Bezpieczeństwo
We wsi funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.
Opieka społeczna
Działa tutaj Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
Ludzie związani z miejscowością
- Maria Jarczewska (ur. 1950) – społecznik, wieloletni samorządowiec, wójt gminy Piecki
- Paweł Juchimiuk – urodzony w Pieckach malarz amator, grafik
- Agnieszka Kurczewska (ur. 1974) – samorządowiec, wójt gminy Piecki
- Michał Kurella (1722–1787) – urodzony w Pieckach pastor, autor prac o pszczelarstwie, jeden z pierwszych pszczelarzy naukowców na Mazurach
- Fryderyk Kwiatkowski (1875–1954) – działacz mazurski
Zabytki
- kościół z 1934 r.
- cmentarz
- chata mazurska
- tablica pamiątkowa poświęcona Karolowi Małłkowi
Bibliografia
Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn, 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887.
Informacja Turystyczna Mrągowa [12.09.2013]
E-turystyka [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [16.10.2014]
Wrota Warmii i Mazur [16.10.2014]
Przypisy
- ↑ BIP Gminy Piecki
- ↑ Ibidem [16.10.2014]